Πάμε θέατρο

• Σιωπή αβάσταχτη
  

• Ο Γιώργος Δ.Κ. Σαρηγιάννης προτείνει και αντιπροτείνει [ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο, 29 Μαΐου 2010]

• Το έργο. Η Δεσποινίς Ρας. Σαραντακάτι. Υπάλληλος. Μια τυχαία µέρα, σε µια τυχαία πόλη, βραδάκι, µετά τη δουλειά γυρίζει στο σπίτι της. Ενα πολύ µικρό διαµέρισµα. Σχολαστικά καθαρό και τακτοποιηµένο. Τακτοποιεί τα ψώνια της. Βγάζει το παλτό της και το κρεµάει. Βγάζει τα παπούτσια της και φοράει τις παντόφλες της. Φοράει µια παλιά πλεχτή ζακέτα. Πλένει στον νεροχύτη τα άπλυτα πιάτα της. Καθαρίζει σχολαστικά.
• Ανοίγει τηλεόραση. Καπνίζει. Ετοιµάζει µια σούπα – έτοιµο φακελάκι. Τρώει τη σούπα µαζί µε λίγο ψωµί που το αλείφει βούτυρο. Βγάζει από το ψυγείο ένα µπουκάλι µε χυµό και γεµίζει ένα ποτήρι. Πίνει. Τακτοποιεί σχολαστικά. Πηγαίνει στην τουαλέτα. Σκουπίζεται. Τραβάει το καζανάκι. Καθαρίζει τη λεκάνη µε το βουρτσάκι. Πλένει τα χέρια της. Ανοίγει το παράθυρο της τουαλέτας.
• Κλείνει την τηλεόραση και ανοίγει το ραδιόφωνο: wunschkonzert – µια δηµοφιλής εκποµπή µε τραγούδια και µουσικές που ζητούν οι ακροατές της. Πλένει το καλσόν της. Το απλώνει στη ράχη της καρέκλας. Κάθεται στον καναπέ. Ανάβει το λαµπατέρ. Βγάζει σχέδιο, βελόνες και µαλλί. Πλέκει. Φτιάχνει τσάι. Το πίνει τρώγοντας µαζί δυο-τρία µπισκότα. Καπνίζει. Το ραδιόφωνο παίζει. Το πλέξιµο τελειώνει. Η εκποµπή τελειώνει.
• Ανοίγει τον καναπέ – κρεβάτι. Πλένει τα δόντια της. Φοράει το νυχτικό της. Κλειδώνει. Βάζει νερό σ’ ένα ποτήρι και το ακουµπάει στο κοµοδίνο. Ξαπλώνει. Παίρνει στα χέρια της ένα βιβλίο. Δεν διαβάζει – κοιτάει το κενό. Σβήνει το φως. Δεν µπορεί να κοιµηθεί. Σηκώνεται, βγάζει ένα σωληνάριο µε χάπια. Παίρνει ένα. Διαβάζει τις οδηγίες. Αφήνει να κυλήσουν όλα τα υπόλοιπα χάπια από το σωληνάριο. Τα καταπίνει το ένα µετά το άλλο. Μένει καθιστή στο τραπέζι. Τέλος.
• Ο Γερµανός Φραντς Ξάβερ Κρετς στον χωρίς καθόλου λόγο µονόλογό του «Wunschkonzert» (1971) φέρνει µε τον ακραία νατουραλιστικό τρόπο του στο προσκήνιο τον µέσο αστικό όρο: µια γυναίκα συντριµµένη από το τίποτα που είναι η ζωή της (µας) και από τη µοναξιά.
• Και τη βουτάει στη σιωπή. Στη – θορυβώδη ίσως – σιωπή µιας µοντέρνας αλλά απάνθρωπης πόλης και µιας σχολαστικά τακτοποιηµένης αλλά απάνθρωπης ζωής έζησε, στην απόλυτη, αβάσταχτη σιωπή φεύγει. Η αυτοκτονία της είναι η έκρηξή της. Μια έκρηξη που δεν την «κοινωνικοποιεί». Γι’ αυτό και αυτοκαταστροφική. Αλλά όλοι µας, πάνω – κάτω, Δεσποινίς Ρας είµαστε. Το έργο δεν διατηρεί απλώς τη δύναµή του. Στις συνθήκες που ζούµε την έχει αυξήσει δραµατικά…

• Η παράσταση. Η χορογράφος Ζωή Χατζηαντωνίου υπογράφει την πρώτη της σκηνοθεσία µε τον βουβό αυτό µονόλογο. Εξυπνη επιλογή – το έργο στην κίνηση βασίζεται. Η ακριβής, µετρηµένη σχεδόν µε χρονόµετρο κίνηση, η σχεδόν αυτοµατική – η Δεσποινίς Ρας επαναλαµβάνει περίπου τις ίδιες κινήσεις κάθε βράδυ, κάτι από «Μοντέρνους καιρούς» του Τσάπλιν… –, η κίνηση της ρουτίνας πρέπει αβίαστα να υποβάλει την κατάληξη του φινάλε. Φαίνεται πάρα πολύ απλό αλλά καθόλου δεν είναι. Το παραστασιακό αποτέλεσµα πολύ εύκολα µπορεί να κυλήσει στο ασήµαντο, στο τίποτα και στην πλήξη. Ενώ ουσιαστικά η έκρηξη κοχλάζει.
• Εκτός όµως από τη «χορογράφηση» της κίνησης η ακριβής καθοδήγηση της ηθοποιού είναι εκ των ων ουκ άνευ. Τα νεκρωµένα αισθήµατα πρέπει να εσωτερικοποιηθούν και να δέσουν µε την κίνηση. Η Ζωή Χατζηαντωνίου πέτυχε αυτή τη σύζευξη. Το, συνδυασµένο µε το βίντεο της Μαρίας Αθανασοπούλου, ρεαλιστικά ακριβές, «αποστειρωµένο» σκηνικό της ταλαντούχας Μαρίας Κονοµή δηµιουργεί άλλωστε το ιδεώδες απάνθρωπο περιβάλλον. Σε συνδυασµό µε τα κοστούµια της, τους εξαίρετους, «ψυχρούς» φωτισµούς της Κατερίνας Μαραγκουδάκη και τις µουσικές του Σταύρου Γασπαράτου.
• Οι ερµηνείες. Η αποφασιστική όµως συµβολή είναι της Δέσποινας Κούρτη. Η Δεσποινίς Ρας της αγγίζει βαθιά. Η σιωπή της, σιωπή της ρουτίνας, που απαιτεί εξοντωτική ενέργεια δίνεται µε εσωτερικότητα και µεταφέρει έναν σπαραγµό ο οποίος διαπερνάει το ψυχρό, αποστασιοποιηµένο περίβληµα. Απολύτως πειστική η «ραδιοφωνική» φωνή του Πλάτωνα Ανδριτσάκη.

• Εν ολίγοις.
  
• Μια πολύ δυνατή παράσταση, αδυσώπητα σκληρή, που πρέπει να πάτε να τη δείτε ενηµερωµένοι και «αποφασισµένοι» – ειδικά οι µοναχικοί. Αξίζει τον κόπο.