Με την αυτοδικία ο κύκλος της βίας διαιωνίζεται

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 22 Απριλίου 2010

Η «dark lady» του ελληνικού θεάτρου Αντζελα Μπρούσκου δεν επέλεξε αβασάνιστα την πιο σκοτεινή, βίαιη, στην κυριολεξία splatter τραγωδία της εκδίκησης του Ουίλιαμ Σέξπιρ, που δύσκολα βλέπει ελληνική σκηνή.

Ο αιματοκυλισμένος «Τίτος Ανδρόνικος», που παρουσιάζεται στο «Κοτοπούλη-Ρεξ» με τον Μηνά Χατζησάββα στον ομώνυμο ρόλο, έχει πεντακάθαρες προθέσεις. Αντιγυρίζει στον θεατή τη νοσηρότητα και τη βία στην οποία είναι εθισμένος στην καθημερινότητά του. Για τη σκηνοθέτιδα, η σκηνική αναπαράσταση της βίας θέτει ένα μεγάλο ζήτημα: «Τη νοσηρή μετατροπή της στις μέρες μας σε διασκέδαση και αισθητικό γεγονός. Ο «Τίτος Ανδρόνικος» συνομιλεί με τη θηριωδία που ζούμε καθημερινά. Παρ’ όλο που θεωρούμαστε πολιτισμένοι, όπως και οι Ρωμαίοι, τελικά αποδεικνύεται πως είμαστε πιο σκληροί από τους μαύρους αιχμαλώτους και τους Γότθους. Η Ρώμη του Σέξπιρ, δηλαδή η σύγχρονή του Αγγλία, είναι το σημερινό Γκουαντάναμο. Ο άνθρωπος ποτέ δεν υπέφερε τόσο πολύ ψυχικά και σωματικά».

Ο δαφνοστεφής Ρωμαίος στρατηγός Τίτος Ανδρόνικος επιστρέφει θριαμβευτικά στη Ρώμη μετά την εκστρατεία του ενάντια στους Γότθους, με λάφυρο τη βασίλισσά τους, Ταμόρα. Δολοφονεί χωρίς σοβαρή αιτία δημόσια τον γιο του. Οι Γότθοι μηχανορραφούν και δολοφονούν τον αδελφό του αυτοκράτορα, βιάζουν, ακρωτηριάζουν και κόβουν τη γλώσσα της μοναχοκόρης του Τίτου. Ο τελευταίος κόβει το χέρι του και τελικά σφάζει την ακρωτηριασμένη κι ατιμασμένη κόρη του.

Αυτήν την τυπική «τραγωδία της εκδίκησης» η Μπρούσκου την ανεβάζει σαν «ομοιοπαθητικό φάρμακο» σε μια εποχή που «ο πολιτισμός μας βρίσκεται σε κρίση. Οπότε η εκδίκηση φαντάζει σαν μια απόδοση δικαιοσύνης. Είναι ένα προσωπικό δίκαιο. Δεν μπορεί ο πολιτισμός, ο φόβος της ποινής να σταματήσει μια πράξη εκδίκησης. Αλλά με την αυτοδικία ο φαύλος κύκλος της βίας διαιωνίζεται», υποστηρίζει.

• Ποιος είναι ο Τίτος Ανδρόνικος;

«Ο στρατηγός πατριώτης. Είναι το αμερικανικό «γεράκι» που έστειλε τον στρατό στο Ιράκ. Ο Τίτος είναι «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια». Ενας χουντικός. Κι όλες οι χώρες που έχουν μια επεκτατική πολιτική και θέλουν να επιβάλουν την ειρήνη στρατιωτικά, Τίτοι είναι. Η προσήλωσή του στο καθήκον είναι η ύψιστη ανθρώπινη ανοησία. Τελικά, τιμωρείται για την αδιαλλαξία του».

• Τον βλέπετε ως αντιήρωα;

«Δεν είναι ούτε ήρωας ούτε αντιήρωας. Είναι ένα τραγικό πρόσωπο. Ολοι οι πόλεμοι που έκανε, όλοι οι γιοι που έχασε για την πατρίδα είναι μια σαπουνόφουσκα. Δεν έφεραν ούτε την ειρήνη ούτε την ευημερία. Εφεραν τον πόλεμο και την εκδίκηση. Ο Μηνάς Χατζησάββας μας δανείζει τη φόρμα του στρατηγού. Μας δανείζει επίσης το τραγικό αλλά και τη γελοιότητα, γιατί νομίζω τα φέρει αυτά τα στοιχεία. Οπως φέρει και τον αυταρχικό πατέρα, που είναι ο Τίτος».

• Τι παράσταση στήνετε; Πού «οδηγείτε» το έργο;

«Δεν θέλω να μείνουμε στο θέαμα, στον ακρωτηριασμό, στον βιασμό, στους φόνους. Θέλω ο θεατής να πάρει αποστάσεις. Να μην ταυτίζεται με το κομμένο χέρι. Η παράσταση έχει το αίμα της, γιατί το αίμα είναι πολύ τζάμπα. Το βλέπουμε παντού. Γι’ αυτό κι ο «Τίτος» θεωρείται απ’ τους μελετητές σαν μαύρη κωμωδία, στα όρια της παρωδίας. Το αναφέρω αυτό, για να μη νομίσει το κοινό ότι θα δει τον Αμλετ. Στην παράστασή μας έχω αποφύγει και τα σκηνικά. Είναι αρκετά απογυμνωμένο το έργο, αν και έχει μια υπερβολή».

Τι είδους υπερβολή; Αφορά τους χαρακτήρες, τη φόρμα;

«Αφορά τα πρόσωπα. Ενας πατέρας που ωρύεται γιατί η κόρη τον παρακούει φαίνεται γελοίος. Τα πρόσωπα στον «Τίτο Ανδρόνικο» είναι μια μάσκα, σαν μαριονέτες. Δεν είναι κανονικοί άνθρωποι. Δεν είναι ψυχολογικά πρόσωπα. Δεν πρέπει να ταυτιστεί ο θεατής μαζί τους. Γιατί το έργο είναι πολιτικό και όχι αστικό δράμα».

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας. Σκηνοθεσία – κοστούμια: Αντζελα Μπρούσκου. Μουσική: Απόλλων Ρέτσος. Σκηνικά: Γκάι Στεφάνου. Παίζουν: οι Μαρία Κεχαγιόγλου (Ταμόρα), Κώστας Βασαρδάνης (Σατουρνίνος), Θέμης Πάνου (Μάρκος Ανδρόνικος), Παρθενόπη Μπουζούρη (Λαβίνια), Κώστας Φαλελάκης (Ααρών) κ.ά. *

Μετά τον Τίτο Ανδρόνικο, ονειρεύομαι Λιρ

Ο Μηνάς Χατζησάββας είδε και δούλεψε τον Τίτο Ανδρόνικο «ως πατέρα, πεισματάρη, καραβανά». «Είναι ένας άνθρωπος με παρωπίδες, συντηρητικός και βέβαια γι’ αυτό οδηγείται στο φοβερό αιματοκύλισμα», τονίζει. «Δεν έχει δηλαδή διαφυγές. Ωστόσο, δεν τον είδα ως τραγικό χαρακτήρα, άσχετα αν εκεί σε οδηγεί το κείμενο».

• Για να υποστηρίξετε τον χαρακτήρα αναγκαστήκατε να νομιμοποιήσετε ψυχολογικά τον κύκλο της εκδίκησης;

«Οταν πρωτοδιάβασα τον «Τίτο Ανδρόνικο» δεν μπορούσα να συλλάβω πώς «με το καλημέρα» σκοτώνει τον γιο του! Προβληματίστηκα «πώς θα τον παίξω εγώ;». Σας πληροφορώ ότι αν καθίσετε να σκεφτείτε τις δυνάμεις που σε οδηγούν στον φόνο, είναι όλες απόλυτα δικαιολογημένες. Οταν ρεζιλεύεται στο Καπιτώλιο, μπροστά σε όλο τον κόσμο, ο top καραβανάς, που έχει νικήσει, έχει φέρει αιχμαλώτους και θέλουν ακόμα και Αυτοκράτορα να τον κάνουν, όταν αυτός ο στρατηλάτης λέει στον γιο του να τον αφήσει να περάσει κι εκείνος δεν υπακούει, ε, βγάζει το σπαθί και τον σκοτώνει. Σκεφτείτε ποιος είναι ο Τίτος!».

• Αισθάνεστε ότι ο Τίτος Ανδρόνικος ήρθε σε μια καλή και ώριμη ηλικία;

«Σε μια καλή ηλικία. Νεότερος δεν ξέρω αν θα μπορούσα να βγάλω το μένος, την αγριότητα, αλλά και το φασισμό που έχει μέσα του το πρόσωπο. Λέμε με την Αντζελα Μπρούσκου να κάνουμε και τον Λιρ, για να «κλείσει» η τριλογία Αγαμέμνων – Τίτος Ανδρόνικος – Λιρ».

• Η παράσταση συνομιλεί με την επικαιρότητα που σας περιβάλλει; Αισθάνεστε να συνδέεστε μαζί της ή λειτουργείτε αποκομμένα;

«Είμαι σε μια σκηνή, στο «Ρεξ», γύρω από την οποία τρέχουν οι μπάτσοι και κάθε μέρα λέμε «μπορεί να μας μαζέψουν και εμάς». Από τη μια λες, καλή είναι η αστυνόμευση, από την άλλη αναρωτιέσαι «τι γίνεται εδώ;». Με τον Τίτο Ανδρόνικο είναι σαν να συλλειτουργώ με όλο τον χαμό. Κι εμείς επί σκηνής παίζουμε μια ανάλογη κατάσταση με αυτή που ζούμε στην Αθήνα. Και η Αθήνα μια Ρώμη σε αναμπουμπούλα είναι».

Η βία ως διασκέδαση…

• Η Αντζελα Μπρούσκου μιλά για το έργο της νεανικής περιόδου του Σαίξπηρ, που ανεβαίνει από 16 Απριλίου στη σκηνή «Κοτοπούλη»

• Ο «Τίτος Ανδρόνικος», έργο της νεανικής περιόδου του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, «η τραγωδία της εκδίκησης» όπως συχνά χαρακτηρίζεται, παρουσιάζεται μέσα από τη σύγχρονη και αντισυμβατική σκηνοθετική ματιά της Αντζελας Μπρούσκου για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο.

Από τις δοκιμές της παράστασης «Τίτος Ανδρόνικος» του Σαίξπηρ, που παρουσιάζεται από τις 16 Απριλίου στη σκηνή «Κοτοπούλη» του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Αντζελας Μπρούσκου

Εργο σκοτεινό και βίαιο, αλλά ταυτόχρονα καθηλωτικό με φόντο την πολιτική και την εξουσία, ανεβαίνει στις 16 Απριλίου στη σκηνή «Κοτοπούλη». «Αν μας αφορά σήμερα ο Τίτος Ανδρόνικος, είναι γιατί η εμπορευματοποίηση της φρίκης έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας μέσα από την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και την εύκολη πρόσβαση στο Ιντερνετ», σημειώνει η σκηνοθέτιδα. «Οι εικόνες του ανθρώπινου πόνου, τα βασανιστήρια και ο εξευτελισμός του ανθρώπινου σώματος δυστυχώς δεν είναι προνόμιο μόνο της ελισαβετιανής εποχής.

Η αναπαράσταση της βίας σήμερα πάνω στη σκηνή έρχεται να θέσει το θέμα της βίας ως διασκέδαση και αισθητικό γεγονός. Η δικαιοσύνη είναι απούσα, ο φόνος μια εύκολη υπόθεση. Η διαφθορά και το πολιτικό αδιέξοδο συνθέτουν το τοπίο του έργου».

Η τραγωδία περιλαμβάνει έναν κατάλογο από αποτρόπαια εγκλήματα, όπως φόνους, βιασμό, διαμελισμό και κανιβαλισμό. «Η χρήση της βίας πάνω στη σκηνή αγγίζει τα όρια του γελοίου. Η έντονη σεξουαλικότητα και τα ερωτικά υπονοούμενα της γλώσσας είναι κοντά στη σημερινή πορνογραφία.

Ισως να μην έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα από την εποχή που το κοινό του Σαίξπηρ απολάμβανε άπληστα όλη αυτή την ωμή βία», προσθέτει η ίδια.

Σύμφωνα με την υπόθεση, ο Ρωμαίος στρατηγός Τίτος Ανδρόνικος επιστρέφει θριαμβευτικά στη Ρώμη μετά την εκστρατεία του ενάντια στους Γότθους, με ένα επικίνδυνο λάφυρο – τη βασίλισσα των ηττημένων, Ταμόρα.

Οταν αποφασίζει να θυσιάσει τον γιο της στους θεούς, ένας επικίνδυνος κύκλος εκδίκησης και αίματος ανοίγει και παγιδεύει τους ήρωες. Η δίψα για δύναμη και εκδίκηση και η διαστροφή της εξουσίας ενεργοποιούν τα πιο ακραία ένστικτα σε ένα έργο που η ανθρώπινη σκληρότητα δεν γνωρίζει όρια.

Τη μετάφραση υπογράφει ο Γιώργος Δεπάστας, τη σκηνοθεσία και τα κοστούμια η Αντζελα Μπρούσκου, τα σκηνικά ο Γκάι Στεφάνου και τη μουσική ο Απόλλων Ρέτσος. Παίζουν: Μηνάς Χατζησάββας, Θέμης Πάνου, Κώστας Φαλελάκης, Μαρία Κεχαγιόγλου, Παρθενόπη Μπουζούρη, Δημήτρης Αγαρτζίδης, Κώστας Βασαρδάνης, Ιπποκράτης Δελβερούδης, Παναγιώτης Κατσώλης, Ηλίας Κουνέλας, Παναγιώτης Λάρκου, Πέτρος Μάλαμας.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 26/03/2010

Ο μύθος της Τζάκι Κένεντι Ωνάση στη σκηνή

• Η ζωή, οι σκέψεις και τα αισθήματα μίας από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα, της Τζάκι Κένεντι Ωνάση, ξεδιπλώνονται σε ένα σαρωτικό κείμενο, σε μια παράσταση με χρήση πολυμέσων με τίτλο «Jackie» (Τζάκι).

Η Σοφία Σεϊρλή στο «Jackie»

Ο χειμαρρώδης μονόλογος της νομπελίστα συγγραφέως Ελφρίντε Γέλινεκ που παρουσιάζεται από την Πέμπτη στο «Από Μηχανής Θέατρο» είναι η αποδόμηση ενός από τους μεγαλύτερους μύθους της δυτικής κοινωνίας, αυτού της Τζάκι Κένεντι Ωνάση.

Το κείμενο που σκηνοθετεί η Αντζελα Μπρούσκου (υπεύθυνη και για τα βίντεο, τα σκηνικά και τα κοστούμια) συνδυάζει βιογραφικά στοιχεία, την ιστορία της οικογένειας Κένεντι μέσα από οπτικοακουστική αναδρομή και τη θεωρία του ενδύματος του Ρολάν Μπαρτ, όπως παρουσιάζεται στη μελέτη του για τη μόδα.

Το θεατρικό πρόσωπο Τζάκι παρουσιάζεται μέσα από τρεις διαφορετικές οπτικές: πραγματιστικά (η μεγαλοαστή Ζακλίν Μπουβιέ), συμβολικά (σαν φωτογραφικό είδωλο και απόλυτο σύμβολο μόδας) και ως δημόσιο πρόσωπο (όπως κατασκευάστηκε από τον διεθνή Τύπο). Μ αυτόν τον τρόπο, η Τζάκι γίνεται ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο πρόσωπο, εγκαταλείποντας τον έναν ρόλο μετά τον άλλο, καταδικασμένη να μη βρει ποτέ την πραγματική της ταυτότητα.

Το απλό αλλά εφιαλτικό ερώτημα της Γέλινεκ είναι τι θα μας έλεγε η Τζάκι αν της επέτρεπαν να «μιλήσει»; Πώς θα νιώθαμε αν κρυφακούγαμε τις σκέψεις της; Στο τέλος του μονολόγου θα ξέρουμε τα πάντα γι αυτήν. Το έργο είναι το τέταρτο από μία σειρά έργων που έγραψε η Γέλινεκ το 2002 με τίτλο «Δράματα για Πριγκίπισσες (Ο Θάνατος και το Κορίτσι Ι-V)». Τη μετάφραση υπογράφει ο Γιώργος Δεπάστας. Ερμηνεύει η Σοφία Σεϊρλή. [ΕΘΝΟΣ, 19/10/2009]

Η αποδόμηση ενός μύθου

Η Ά. Μπρούσκου μελετά τα πολλαπλά είδωλα της Τζάκυ Κένεντυ – Ωνάση στην παράσταση «Jackie»

Με μια από τις σημαντικότερες «ποπ» φιγούρες της δεκαετίας του ’60, μια «πριγκίπισσα» του 20ού αιώνα, την Τζάκυ Κένεντυ – Ωνάση, καταπιάνεται η βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας Αυστριακή συγγραφέας Ελφρίντε Γέλινεκ στο θεατρικό της μονόλογο Jackie, που ανεβαίνει την Πέμπτη, σε σκηνοθεσία της Άντζελας Μπρούσκου, στο «Από Μηχανής Θέατρο».

Τέταρτο από μια σειρά πέντε έργων που ανατέμνουν τα θηλυκά πρότυπα, υπό τον γενικό τίτλο «Δράματα για πριγκίπισσες» (οι πρωταγωνίστριες των υπόλοιπων είναι η Χιονάτη, η Ωραία Κοιμωμένη, η Ροζαμούνδη και η Σύλβια Πλαθ), το μονόπρακτο Jackie αποδομεί μια μυθική γυναικεία φιγούρα, αυτήν της πρώην Πρώτης Κυρίας και κατόπιν σύζυγο του μυθικού μεγιστάνα Αριστοτέλη Ωνάση. Χρησιμοποιώντας, αφενός, βιογραφικά στοιχεία της μεγαλοαστικής καταγωγής Jacqueline Bouvier και της δυναστείας των Κένεντυ, αφετέρου, τη θεωρία του ενδύματος που επεξεργάστηκε ο Ρολάν Μπαρτ στη μελέτη του για τη μόδα, η Γέλινεκ παρουσιάζει την δική της Τζάκυ σαν ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο πρόσωπο, που περνά από τον ένα ρόλο στον άλλο, χωρίς να αποκτά ποτέ τη δική της ταυτότητα.

Μέσα από τον μονόλογό της οι διαφορετικοί της ρόλοι, του φωτογραφικού ειδώλου, του σύμβολου της μόδας, του δημόσιου προσώπου, αλληλοδιαδέχονται και αλληλοδιαπλέκονται, όμως, το απλό ερώτημα που θέτει και επιχειρεί να απαντήσει η συγγραφέας είναι το τι θα έλεγε η πρωταγωνίστριά της αν μπορούσε να μας μιλήσει πραγματικά, ειλικρινά, αποκαλύπτοντας στο κοινό τις μύχιες σκέψεις της. Όπως και στα υπόλοιπα έργα της γυναικείας «πεντατεύχου» της, η κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας 2004 πραγματεύεται με αφοπλιστική ειρωνεία και ανελέητη σοβαρότητα τον κόσμο των γυναικών, διάσημων και μη, την εικόνα τους, την υποταγή, τη δύναμη, τη ζωή και το θάνατό τους.

Την παράσταση Jackie, στη μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, σκηνοθέτησε η Άντζελα Μπρούσκου, που επιμελήθηκε τα σκηνικά και τα κοστούμια καθώς το υλικό βίντεο που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της παράστασης, παράλληλα με την ερμηνεία της Σοφίας Σεϊρλή.

• Η ΑΥΓΗ: 16/10/2009

«Reality» στο φουαγιέ του «Παλλάς»

• Eξι ηθοποιοί συνυπάρχουν στην ιδανική συνθήκη μιας δεξίωσης που μοιάζει με τηλεπαιχνίδι. Είναι το θέμα του καινούργιου έργου της Αντζελας Μπρούσκου «Reality» που παρουσιάζεται από τη Δευτέρα (15/6) έως και τις 19 του μήνα στο Φουαγιέ του θεάτρου «Παλλάς». Η «πραγματικότητα» όπως αυτή παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ και τη διαφήμιση. Σε μορφή επεισοδίων, με εικόνες, δράσεις, μουσική, συνεντεύξεις από τον κόσμο της show biz, της μόδας, των περιοδικών life style, των reality shows, την ψυχανάλυση. Το Φουαγιέ του Παλλάς θα μεταμορφωθεί σε ένα χώρο επιθυμίας και προσδοκίας όπου τα πρόσωπα πιστεύουν ότι θα εκπληρωθούν τα πιο παράλογα όνειρά τους. Ερωτήσεις, απαντήσεις, συνταγές, οδηγίες, συμβουλές, ο πολιτισμός της κατανάλωσης… Στην παράσταση θα ενσωματωθούν επίσης προσωπικά στοιχεία των συντελεστών με την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών, διαμορφώνοντας το τελικό αποτέλεσμα. Οσο για τους θεατές; Εκπληξη!

Τα πρόσωπα

• Στο «Reality» εμφανίζονται οι Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Μαρία Καλλιμάνη, Γιώργος Νανούρης, Παρθενόπη Μπουζούρη, Μαρία Πανουργιά, Αντρέας Ράμα και η Αντζελα Μπρούσκου, η οποία υπογράφει τη σύλληψη, τη δραματουργία και τη σκηνοθεσία του έργου. Η παραγωγή είναι του «Θεάτρου Δωματίου».

• «Reality», θέατρο «Παλλάς», Βουκουρεστίου 5, τηλ. 210 3213100, 15-19/6, 9.30 μ.μ.

Αντζελας Μπρούσκου «Reality», σε σκηνοθεσία της ίδιας

• Σαρκαστικό «Reality»

«Reality»

• Στο φουαγιέ του «Παλλάς», από 15-19/6 (9μ.μ.) θα παρουσιαστεί το νέο έργο της Αντζελας Μπρούσκου «Reality», σε σκηνοθεσία της ίδιας. Εργο, που καυτηριάζει τη δήθεν «πραγματικότητα», όπως την παρουσιάζουν τα ΜΜΕ και η διαφήμιση. Η παράσταση διαρθρώνεται με επεισόδια, εικόνες, δράσεις, μουσική, συνεντεύξεις ανθρώπων της σόου – μπίζνας, της μόδας, των περιοδικών life style, των «reality shows», της ψυχανάλυσης. Πρόκειται για μια performance, με συμμετοχή έξι ηθοποιών που συναντιούνται σε μία δεξίωση που μοιάζει με τηλεπαιχνίδι. Το φουαγέ του «Παλλάς» μεταμορφώνεται σε χώρο προσδοκίας, όπου τα πρόσωπα πιστεύουν ότι θα εκπληρωθούν τα πιο παράλογα όνειρά τους.

• Το έργο είναι ένας λαβύρινθος ερωτήσεων – απαντήσεων, συνταγών, οδηγιών, συμβουλών, όπου το ψέμα και η αλήθεια δεν έχουν σημασία. Οι «παίκτες» εκπαιδεύονται να ζουν τη στιγμή και να ελπίζουν στην τύχη. Ενας κόσμος αυταπάτης και ανταγωνισμού που εκδηλώνεται μέσα από την ελαφρότητα, το σαβουάρ βιβρ, τους κανόνες και τις πεποιθήσεις που επιβάλλει η «κοινωνικότητα» και ο πολιτισμός της κατανάλωσης. Πεδίο σύγκρουσης και αντιφάσεων, της διαφορετικότητας, της δυσκολίας συνύπαρξης, των απόψεων περί σεξουαλικότητας, θρησκείας, ευτυχίας, με τολμηρό χιούμορ. Ενα έργο φτιαγμένο «από τα σκουπίδια της εποχής μας…». Παίζουν: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Μαρία Καλλιμάνη, Γιώργος Νανούρης, Παρθενόπη Μπουζούρη, Αντζελα Μπρούσκου, Μαρία Πανουργιά, Αντρέας Ράμα.

Κανείς δεν γλιτώνει από το lifestyle

• Για έναν έρωτα θα άφηνες τα πάντα; Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σου; Τι σε πληγώνει; Εχεις οργασμό; Μη θυμώνετε. Απλούστατα, η Άντζελα Μπρούσκου στη νέα της παράσταση με τίτλο «Reality», που κάνει πρεμιέρα στις 15 του μηνός στο φουαγιέ του «Παλλάς», «κυλιέται» εκουσίως σε όλα τα στερεότυπα και το «σκουπιδαριό» των lifestyle εκπομπών και περιοδικών.

Οι Μαρία Πανουργιά, Παρθενόπη Μπουζούρη και Μαρία Καλλιμάνη στη δεξίωση του «Reality»

Δεν θέλει να μας θυμώσει, παρ’ ότι όλους εμάς και τους οικείους μας «φωτογραφίζει». Επιθυμεί όμως να μας ταρακουνήσει, χωρίς να βγάζει την ουρίτσα απ’ έξω. «Δεν κατηγορώ, δεν καταγγέλλω τους άλλους αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μου», ξεκαθαρίζει. «Η παράσταση βασίζεται στις ερωτήσεις τύπου Cosmopolitan. Οσο και να αντιστέκεσαι, να αποστασιοποιείσαι, καθημερινά έρχεσαι αναγκαστικά σε επαφή με όλα τα «σκουπίδια» του lifestyle. Στο περίπτερο πας, τα συναντάς. Αναγκαστικά βλέπεις αυτό με το οποίο τρέφεται όλος ο κόσμος», υποστηρίζει. «Στο οδοντιατρείο, περιμένοντας για να σου βγάλουνε το δόντι, θα το ξεφυλλίσεις το κουτσομπολίστικο περιοδικό. Μπορεί να μην έχεις πάει στα μπουζούκια, αλλά θα τα δεις τα μπουζούκια στην τηλεόραση. Κανείς δεν μένει «ανέπαφος». Εισδύουν στη ζωή μας από παντού και γίνονται πολύ σοβαρά».

Αυτός είναι κι ο λόγος που έστησε το «Reality», υπογράφοντας δραματουργία και σκηνοθεσία. Η παράσταση, όμως, εκκινεί από μια παλαιότερη ιδέα της πάνω στην έννοια της πίστης. «Τη θρησκευτική αλλά και την πίστη που έχουμε στον εαυτό μας και στις σχέσεις μας, υπαρξιακά πια». Σιγά σιγά δουλεύοντας το υλικό «χαμένη πίστη» και προσπαθώντας να το φέρει, ει δυνατόν, πιο κοντά στην καθημερινότητά μας, άρχισε να διολισθαίνει στον κόσμο της τηλεόρασης, των ριάλιτι, των περιοδικών και των κίτρινων εφημερίδων.

Το σκηνικό πλαίσιο της παράστασής της είναι ένα ριάλιτι σόου. «Η πραγματικότητα που ζούμε και η ζωή που καθένας θέλει να ζήσει. Ενας χώρος προσδοκίας, μη πραγματικός». Εκεί επανατοποθετούνται όλες οι ερωτήσεις: από το αν πιστεύουμε τον Θεό μέχρι το αν κάνουμε έρωτα. «Η παράσταση εντέλει είναι ένα σχόλιο για τις κοινωνικές συμπεριφορές, για το πώς ένας άνθρωπος που είναι ταξιτζής θέλει να γίνει τραγουδιστής ή ηθοποιός», εξηγεί. «Το «Reality» μιλά, δηλαδή, για ανθρώπους χωρίς ιδιότητες που θέλουν να ζήσουν κάτι μοναδικό. Η τρέλα της εποχής μας! Γιατί όλοι στην Ελλάδα έχουμε ένα ταλέντο που πρέπει να το «πουλήσουμε». Η μισή Ελλάδα σήμερα τραγουδάει!». Την εμμονή της Μπρούσκου με το lifestyle την ενέτεινε η κατακόρυφη αύξησή του, παρ’ όλη την οικονομική κρίση. «Ολοι ζούμε σε μια οικονομική πραγματικότητα που μας ξεπερνά. Ολοι θέλουμε να αγοράσουμε το Prada. Λέμε «τι είναι 150 ευρώ για ένα spa; Χρειάζομαι το ταϊλανδέζικο μασάζ και ονειρεύομαι το Μπαλί»».

Στο «Reality» ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, η Μαρία Καλλιμάνη, ο Γιώργος Νανούρης, η Παρθενόπη Μπουζούρη, η Μαρία Πανουργιά και ο Αντρέας Ράμαν, πρόσωπα ενός ριάλιτι, προσκαλούν το κοινό σε μια δεξίωση. «Τρώνε και πίνουν διαρκώς. Μέσα από αυτή την αφθονία ο καθένας επιδιώκει να δείξει τι είναι και τι… έχει. Οι ερωτήσεις που τους θέτω στη διάρκεια της παράστασης, με τη μορφή συνεντεύξεων, εξωθώντας τους στα άκρα, μας κάνουν να νιώθουμε όλοι κάπως περίεργα. Ο λόγος; Οι συνεντεύξεις, ένα είδος εκλαϊκευμένης ψυχανάλυσης, φαίνεται να αφορούν και να απευθύνονται τελικά στους πάντες».

Η Αντζελα Μπρούσκου δεν ξέρει ακόμα αν θα ψηφίσει στις ευρωεκλογές. «Αισθάνομαι ότι είμαι αποκομμένη από όλα όσα συμβαίνουν», λέει. «Η απλή φωνή του ψηφοφόρου δεν ακούγεται πια. Ισως η τεράστια αποχή να είναι μια πραγματική αντίδραση σε αυτούς τους ανθρώπους που μας θεωρούν τουλάχιστον ηλίθιους και νομίζουν ότι μπορούμε να ζούμε, χωρίς εναλλακτική, αποκλειστικά με τον καταναλωτικό τρόπο που δείχνει η παράσταση. Γιατί υπάρχει και η εναλλακτική. Ομως δεν μας τη δίνουν. Πρέπει να θυσιαστεί, να γίνει μάρτυρας κανείς για να αποδείξει ότι ο τρόπος ζωής που μας επέβαλαν είναι σκατά!».

Τελικά, ομολογεί πως αισθάνεται «ηττημένη». «Ξέρω πως η παράσταση δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι. Δεν είμαστε επαναστάτες. Μακάρι να ήμασταν. Αλλά κάνουμε μια αυτοκριτική. Και δηλώνουμε «Αυτό είμαστε»».

* Μόνο για τέσσερις βραδιές ώς τις 19 Ιουνίου. Ωρα έναρξης: 9.30 μ.μ.

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 2 Ιουνίου 2009

Η Δεσποινίς Μαργαρίτα αφυπνίζει συνειδήσεις…

Στον ρόλο της Δεσποινίδας Μαργαρίτας η Ολια Λαζαρίδου, σε σκηνοθεσία, σκηνικά και κοστούμια Αντζελας Μπρούσκου. Ο μονόλογος της Δεσποινίδας Μαργαρίτας είναι μια αλληγορία πάνω στη δύναμη της εξουσίας.  Της εξουσίας όπως τη συναντάμε σε όλες τις μορφές κοινωνικότητας: στην οικογένεια, στο σχολείο, στην Εκκλησία, στο κράτος. Αποτελεί τη ζωντανή απόδειξη της δαρβινικής επιβίωσης του ισχυροτέρου.

Η Δεσποινίς Μαργαρίτα δεν έχει φύλο ούτε ηλικία. Δεν έχει πρόσωπο. Παραμένει πίσω από όλα τα προσωπεία της προστατευμένη, αινιγματική, απρόβλεπτη, σκιώδης και γι αυτό τρομαχτική. Ο λόγος της είναι το προσωπείο κι η προστασία της, η διαβεβαίωση ότι το κλειδί το κρατάει πάντα εκείνη. Το μάθημα της «Δεσποινίδας Μαργαρίτας» σύμφωνα με την σκηνοθέτρια της παράστασης, Αντζελα Μπρούσκου, μας διδάσκει ότι «τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει». «Είναι σαν να μην υπάρχετε», υπενθυμίζει στους μαθητές της.

Τεχνική και μέθοδος
«Η Δεσποινίς Μαργαρίτα διαθέτει τεχνική και μέθοδο. Ξέρει να χειρίζεται τους μαθητές της άλλοτε σαν αντικείμενο πόθου και άλλοτε σαν τύραννος ή σαν πραγματική μητέρα. Μέσα από τον κωμικοτραγικό μονόλογό της αφυπνίζει συνειδήσεις, καθοδηγεί, διαφωτίζει αποτρέπει τους νέους από το κακό», σημειώνει η ίδια.

«Τι κάνει τους ανθρώπους να θέλουν να εξουσιάζουν τους άλλους και γιατί αυτοί οι άλλοι έχουν σαν μοναδική επιλογή να υπακούουν; Οσο υπάρχει η Δεσποινίς Μαργαρίτα και το μάθημά της, το ερώτημα δεν θα απαντηθεί…», καταλήγει.

Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1973 στο Ρίο Ντε Τζανέιρο. Λίγες μέρες μετά την πρεμιέρα, οι παραστάσεις απαγορεύτηκαν από τις αρχές, το έργο πέρασε από λογοκρισία και ξαναπαίχτηκε, αφού επιβλήθηκαν περικοπές στο κείμενο. Στην Ελλάδα η ερμηνεία της Ελλης Λαμπέτη στον ρόλο έχει αφήσει εποχή (1975) σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, ενώ αντίστοιχα τον ρόλο ερμηνεύουν στην Αμερική η Εστέλ Πάρσονς και στη Γαλλία η Ανί Ζιραρντό. ///////Το έργο του Ρομπέρτο Ατάιντε έχει παρουσιαστεί σε περισσότερες από τριάντα χώρες. Η μετάφραση είναι του Αρη Αρμαγανίδη. Στον ρόλο του μαθητή ο Αρης Μπινιάρης.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 27/01/2009

Τενεσί Ουίλιαμς «Λεωφορείο ο Πόθος» στο «Παλλάς»

Το «Θέατρο Δωματίου» παρουσιάζει στο «Παλλάς», μόνο για μια βραδιά (18/11, 9μ.μ.), το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς «Λεωφορείο ο Πόθος». Ο Ουίλιαμς μιλά για τα συντρίμμια της αμερικάνικης κοινωνίας, το απατηλό αμερικανικό όνειρο για καλύτερη ζωή. Η Αμερική του 1950 και η Αμερική σήμερα, o αμερικάνικος τρόπος ζωής, οι επιρροές του στη δική μας καθημερινότητα και συμπεριφορά, το Χόλιγουντ, η μουσική, τα μιούζικαλ, το κοινωνικό περιθώριο, η διαφήμιση, οι σούπερ ήρωες και η Ντίσνεϊλαντ, συνθέτουν το κοινωνικό φόντο του έργου. Μετάφραση: Άντζελα Μπρούσκου – Ολια Λαζαρίδου. Παίζουν: Ολια Λαζαρίδου, Παρθενόπη Μπουζούρη, Γιάννης Στάνκογλου, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Κώστας Κουρτάρας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ

Μπλανς με βινίλ…

Η Ολια Λαζαρίδου πετυχαίνει την πληρέστερη ερμηνεία της καριέρας της ως Μπλανς Ντιμπουά στο «Λεωφορείο ο πόθος». Πηγαίνοντας να δω το «πειραγμένο» ανέβασμα που έκανε η Αντζελα Μπρούσκου στο «Λεωφορείο ο πόθος» του Τενεσί Ουίλιαμς είχα επιφυλακτικότητα και αρνητική προδιάθεση, επηρεασμένος από όσα ακραία είχα ακούσει ότι συμβαίνουν σε αυτό. Φεύγοντας από την παράσταση, ένιωσα ότι στην τέχνη δεν χωράνε προκαταλήψεις και «κολλήματα»!

Ο Τενεσί Ουίλιαμς μέσα από το έργο του αυτό τοποθετεί τα συντρίμμια της αμερικάνικης κοινωνίας σε ένα βάθρο όπου όλα είναι γοητευτικά, όπως τα ψέματα και η αυταπάτη του αμερικάνικου ονείρου για μια καλύτερη ζωή, για μια κοινωνία ελευθερίας…

Η Μπρούσκου δεν κάνει μια «κλασική» ανάγνωση του έργου. Το «πειράζει» με όραμα και πρόταση, όχι για να προκαλέσει ή να… θορυβήσει αλλά για να δείξει την έντονη διαχρονικότητά του. Ετσι από τη σκηνή περνά η Αμερική του 50 αλλά και η Αμερική του σήμερα, ο αμερικάνικος τρόπος ζωής, οι επιρροές του στην καθημερινότητά μας, η μυθολογία του Χόλιγουντ, τα μιούζικαλ, το περιθώριο, η διαφήμιση, οι σούπερ ήρωες…

Ακόμα και οι ακραίες σκηνοθετικές λύσεις της -εμφανίζει τον Ουίλιαμς επί σκηνής με ψηλοτάκουνες γόβες, νεαρά παιδιά να ραπάρουν και την Μπλανς να τραγουδά Πιαφ!- «χωνεύονται» στο αποτέλεσμα και στιγμές στιγμές κλέβουν την παράσταση. Τίποτα δεν γίνεται για να… γίνει. Ολα δικαιολογούνται μέσα απ την εμπεριστατωμένη σκηνοθετική άποψη της Μπρούσκου.

Η Ολια Λαζαρίδου έχει καθοδηγηθεί από την Μπρούσκου στην πληρέστερη ερμηνεία της γόνιμης καριέρας της. Τι κι αν εμφανίζεται με περούκες και βινίλ ρούχα, τι κι αν κυκλοφορεί με μαύρα γυαλιά; Ολα υπακούουν στο όραμα της Μπρούσκου. Μαγική η σκηνή που η Μπλανς τραγουδά με νόημα το «Je ne regretted rien» της Πιαφ.

Πλάι της πολύ καλοί στους ρόλους τους ο Γιάννης Στάνκογλου -ιδανικός Στάνλεϊ-, η Παρθενόπη Μπουζούρη, ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, η Μαρκέλα Μανωλιάδη και ο Κώστας Κουρτάρας. Το «Λεωφορείο ο πόθος» παίζεται μόνο στις 18 του μήνα στο «Παλλάς», μια παράσταση που πρέπει να δείτε! [Κριτική – ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΟΥΖΙΩΤΗΣ, ΕΘΝΟΣ, 16/11/2008]