Η «Ποντικοπαγίδα» χωρίς σασπένς

• Η Wikipedia αποκάλυψε τον δολοφόνο του έργου της Αγκαθα Κρίστι

ΛΟΝΔΙΝΟ Αίσχος, η Wikipedia αποκάλυψε το καλύτερα κρυμμένο μυστικό ανάμεσα στους θεατρόφιλους του Λονδίνου: ποιος είναι ο δολοφόνος στην «Ποντικοπαγίδα» της Αγκαθα Κρίστι.  Ηταν τέτοια η μυστικοπάθεια τα τελευταία 58 χρόνια, από τότε που ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο «Η Ποντικοπαγίδα», που μετά το τέλος κάθε παράστασης ζητούσαν από τους θεατές να μην αποκαλύψουν το τέλος σε όσους δεν το είχαν δει.

Παρά τις διαμαρτυρίες των θαυμαστών, και των κληρονόμων της διάσημης συγγραφέως αστυνομικών μυθιστορημάτων, η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia αρνείται να αφαιρέσει από το λήμμα της το τέλος του θρίλερ, το οποίο εξελίσσεται μεταξύ οκτώ πρωταγωνιστών που είναι αποκλεισμένοι μέσα σε ένα αγρόκτημα αναζητώντας τον δολοφόνο ανάμεσά τους. « Το έργο είναι γνωστό για το ανατρεπτικό του τέλος,το οποίο ζητείται από τους θεατές να μην αποκαλύψουν », γράφει στην αρχή το λήμμα της Wikipedia. Αν όμως συνεχίσει κανείς την ανάγνωση θα μάθει, ξαφνικά και χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση, την ταυτότητα του δολοφόνου.

Θαυμαστές της Αγκαθα Κρίστι συγκεντρώνουν υπογραφές διαμαρτυρίας ζητώντας από την εγκυκλοπαίδεια να «κατεβάσει» ή τουλάχιστον να προαναγγέλει την αποκάλυψη της επίμαχης πληροφορίας. Την ίδια απαίτηση προβάλλει και η οικογένεια της συγγραφέως.

Ο Μάθιου Πρίτσαρντ, εγγονός της Κρίστι ο οποίος έχει κληρονομήσει τα δικαιώματα της «Ποντικοπαγίδας» από όταν ήταν μόλις εννέα ετών, χαρακτήρισε «ατυχή» της απόφαση της Wikipedia να χαλάσει το σασπένς της μακροβιότερης θεατρικής παράστασης.

« Η γιαγιά μου πάντοτε ενοχλούνταν όταν αποκάλυπταν την πλοκή των βιβλίων ή των θεατρικών της στις κριτικές. Δεν πιστεύω ότι αυτό που συνέβη διαφέρει και πολύ.Κρίμα που ένα δημοσίευμα στο Διαδίκτυο χαλάει την απόλαυση όσων πηγαίνουν να δουν το έργο. Δεν είναι θέμα χρημάτων ή κάτι τέτοιο. Απλώς είναι κρίμα » είπε.

Η πολιτική της Wikipedia στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξε αντικείμενο εκτενών συζητήσεων της επιτροπής των διαχειριστών της ιστοσελίδας. « Σκοπός μας είναι να συλλέγουμε και να δημοσιεύουμε ό,τι θεωρούμε αξιόλογη γνώση. Είναι εξαιρετικά εύκολο να αποφύγει κανείς να μάθει την ταυτότητα του δολοφόνου. Αρκεί να μην την διαβάσει. Ζητώντας από τη Wikipedia να μην αποκαλύψει τον δολοφόνο είναι σαν να ζητάει κανείς από μια βιβλιοθήκη να απομακρύνει αντίτυπα της «Ποντικοπαγίδας» από τα ράφια επειδή κάποιος θα μπορούσε να πάει, να τα διαβάσει και να πει το τέλος στους φίλους του » είπε εκπρόσωπος της επιτροπής.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=351308&dt=31/08/2010#ixzz0y9oUtffD

**«Η ποντικοπαγίδα» της Αγκάθα Κρίστι από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, Χανιά

Συμβατική παράσταση μεσοαστικού γούστου

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ

Πίσω από την τυπική εικόνα του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης κρύβονται ορισμένες ιδιομορφίες. Σε αντίθεση, πράγματι, με άλλα δημοτικά κατά τόπους θέατρα, ο για πολλά χρόνια διευθυντής του, Μιχάλης Αεράκης, έχει αυτοβούλως περιοριστεί στις οργανωτικές ασχολίες, αφήνοντας το καλλιτεχνικό μέρος των παραγωγών σε εξωτερικούς σκηνοθέτες. Δεν είναι μόνο από σεμνότητα η στάση του: δίνει θεωρητικά στο ΔΗΠΕΘΕ τη δυνατότητα να φιλοξενήσει μερικές ενδιαφέρουσες σκηνικές υπογραφές.

Σκηνή από την «Ποντικοπαγίδα», που τη σκηνοθέτησε ο Μανούσος Μανουσάκης

Από εκεί και πέρα τα πράγματα δεν διαφέρουν ριζικά σε σχέση με άλλα ΔΗΠΕΘΕ: Οι πιο φιλόδοξες παραγωγές αφορούν ως συνήθως το θερινό ρεπερτόριο, όταν το πρόγραμμα της περιοδείας περιλαμβάνει εμφανίσεις σε ευρύτερους και επισημότερους κύκλους. Για τον χειμώνα, το ίδιο θέατρο καλύπτει τις απαιτήσεις μιας, θα λέγαμε, «κεντρικής» σκηνής μεσοαστικού γούστου. Το κάνει αυτό με επιτυχία: Απ’ ό, τι φαίνεται τουλάχιστον από την προσέλευση του κόσμου, καταφέρνει να ικανοποιεί χωρίς προβλήματα το κριτήριο των περισσοτέρων. Ωστόσο, το πάγιο αίτημα κάθε δημοτικού θεάτρου, να προάγει με τις παραγωγές του το καλλιτεχνικό αισθητήριο του επαρχιακού κοινού, παραμένει και εδώ το ζητούμενο.

Σε αυτό το σημείο έρχεται η δεύτερη ιδιαιτερότητα του ΔΗΠΕΘΕ, η οποία σχετίζεται με την παρουσία στην ίδια πόλη της εταιρείας «Μνήμη» του Μιχάλη Βιρβιδάκη. Η αλήθεια είναι πως όποιος παρακολουθεί τη φιλοσοφία που συνοδεύει τη δεύτερη αυτή, εξαιρετική, προσπάθεια νιώθει ότι η όποια σύγκριση με το εκεί ΔΗΠΕΘΕ περισσεύει. Κατ’ αρχήν η «Μνήμη» θα μπορούσε να αποτελεί το αντίπαλο δέος κάθε αθηναϊκού θιάσου. Και από την άλλη, αν η ίδια έμπαινε στην ημικρατική λογική ενός δημοτικού θεάτρου, όπου ο σκηνοθέτης έχει να επιλύσει εκτός όλων των άλλων ζητήματα ισορροπίας με τοπικούς παράγοντες και το κοινό γούστο, θα έχανε κάτι από τη γοητεία της περιφερειακής, ρομαντικής και ανατρεπτικής παρέμβασης. Είναι περίεργο, αλλά στα μάτια ενός εξωτερικού παρατηρητή οι δύο αυτοί πόλοι συνθέτουν μια κάποια ισορροπία.

Έχοντας αυτά κατά νου, η επιλογή της «Ποντικοπαγίδας» της Αγκάθα Κρίστι από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης γίνεται ευκολότερα κατανοητή. Η «Ποντικοπαγίδα» είναι τα τελευταία πενήντα χρόνια αναπόσπαστο μέρος του θρύλου του αγγλικού θεάτρου, αληθινό φετίχ της παράδοσής του. Κι ωστόσο η θρυλική επιτυχία της μοιάζει περίεργη. Πρόκειται για προβληματικό έργο, κατώτερο των μυθιστορημάτων της συγγραφέως του, με χάσματα και ασυγχώρητες αφέλειες (χαμένα αδέλφια που δεν αναγνωρίζονται, αν και ο χωρισμός έγινε πριν λίγα σχετικά χρόνια, κρυμμένες ταυτότητες, που δεν δικαιολογούνται, και, το κυριότερο, ένα έγκλημα το οποίο, όπως δείχνει, εύκολα θα μπορούσε να αποφευχθεί). Κι όμως μπόρεσε να αρέσει τόσο πολύ, για τόσο πολύ, σε τόσους πολλούς.

Η λύση βρίσκεται ίσως στο ότι η «Ποντικοπαγίδα» συμπυκνώνει τον πυρήνα της αστυνομικής φιλολογίας της Αγκάθα Κρίστι: Το μωσαϊκό μιας μικροκοινωνίας από γραφικούς έως εκκεντρικούς τύπους, ες αεί απροβλημάτιστης αν δεν προβληματιζόταν κάποτε στη βάση ενός άλυτου εγκλήματος-γρίφου. Η υπόθεση κινείται από την αρχική διαδικασία επαγωγής -που βρίσκει όλους ύποπτους- μέχρι τη θριαμβευτική έξοδο του τέλους, που καταλήγει λογικά στον ένοχο. Πρόκειται για μια διαδικασία θετικιστική, που στηρίζεται στο ότι η επικράτηση της δικαιοσύνης είναι θέμα στιλ και ζήτημα επαναφοράς της ισορροπίας· η αγγλική αστυνομική λογοτεχνία του καναπέ σε πλήρη δόξα.

Γι’ αυτό οι υποθέσεις της Αγκάθα Κρίστι ευτύχησαν τόσο στη δραματοποίησή τους: Παρά τα φαινόμενα, το έργο της εκτείνεται όχι μόνο οριζόντια αλλά και σε βάθος: δεν είναι νωπογραφία, αλλά ανάγλυφο της εδουαρδιανής Μεγάλης Βρετανίας.

Είναι κρίμα λοιπόν που η παράσταση της Κρήτης αναπτύχθηκε μόνο ως προς την οριζόντια διάσταση. Διέθετε αστυνομικό αλλά όχι θεατρικό ενδιαφέρον. Και αυτό όχι μόνο εξαιτίας της διδασκαλίας του Μανούσου Μανουσάκη, που έμοιαζε συμβατική ακόμα και για δημοτικό θέατρο. Το πρόβλημα αφορούσε τους ηθοποιούς που αδυνατούσαν να υπερβούν την επίπεδη προσέγγιση του ρόλου τους. Ανέτοιμοι η Εφη Κόντα και ο Σταύρος Καραγιάννης, χωρίς γερό κτίσιμο η εμφάνιση του Γιώργου Παναγιώτου. Η Λίνα Μπαμπατσιά, ο Θεόδωρος Ιγνατιάδης και ο Παναγιώτης Τσίτσας μεστοί, αλλά χωρίς ιδιαίτερο χρώμα. Η Ιωάννα Δελάκου και ο Νίκος Τσιάμης περιορισμένοι στο εξωτερικό περίγραμμα. Ίσως το μόνο ευτυχές στοιχείο της παραγωγής αφορούσε το σκηνικό της Βάλιας Μαργαρίτη.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 15/12/2008