Στην πρεμιέρα του «Τιτανικού»

PHOTO GALLERY

Γεύση από τις πρόβες της παράστασης «Τιτανικός»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Περί προσωπικών Τιτανικών

• «Ξημερώνει. Λευκό διάσπαρτο μέσα στο μαύρο ωκεανό. Λευκό τοπίο, λευκός κλοιός, λευκό φως, λευκή σιωπή, λευκό πρωινό, λευκό σκοτάδι στην παγωμένη Γη». Σκοτάδι. Νηνεμία. Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. 37… 36… 35… 34… 0. Σειρήνες. Εκκωφαντική electro μουσική. Strobo lights και ο «Τιτανικός» μόλις προσέκρουσε στο παγόβουνο. Ολοι οι περφόρμερς τραγουδούν το διασκευασμένο από τον Δημοσθένη Γρίβα «Those were the days», οι στίχοι του οποίου «τρέχουν» σε φωτεινό πλαίσιο αλά καραόκε, όπως και όλα τα επόμενα τραγούδια και κείμενα της παράστασης. Εδώ υπήρχε ένα μικρό πρόβλημα συντονισμού ανάμεσα στο τι λεγόταν ή τραγουδιόταν στη σκηνή και στο τι «έτρεχε» στο καραόκε πλαίσιο.

• Η Μαρία Ναυπλιώτου τραγουδά συγκλονιστικά το «Padam padam» και «Wild is the wind», ερμηνεύει με ακρίβεια ό,τι της έχει ζητηθεί και αξιοποιεί στο έπακρο την πρότερη εμπειρία της ως χορεύτρια. Νομίζω όμως ότι ο Κωνσταντίνος Ρήγος πρέπει να πετάξει πάραυτα τη σκηνή με το «θύμα υποθερμίας» και τη Ναυπλιώτου αφηγήτρια-Ψαλιδοχέρη. Προδίδει την εύθραυστη ισορροπία της παράστασης (πραγματικό τραγικό γεγονός σε electro pop σελοφάν) προσκρούοντας στο παγόβουνο της ακαλαισθησίας.

• Κατά τα άλλα, την παράσταση έκλεψαν, εκτός από τη Μαρία Ναυπλιώτου, ο κομψός ερμηνευτικός κυνισμός του Αρη Λεμπεσόπουλου, η βαθιά χαρακτηριστική χροιά και σκηνική στιβαρότητα του Αιμίλιου Χειλάκη, η σκηνική πολυπραγμοσύνη (ερμηνεία, χορός, τραγούδι) της Ιωάννας Παππά, ο μονόλογος «Ενας λόγος να μείνω, ένας λόγος να φύγω» της Δήμητρας Ματσούκα, η Αμάλια Μπένετ, η Εμιλυ Κολιανδρή, ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, τα μιξαρίσματα και οι διασκευές του εξωφρενικά ταλαντούχου και μόνιμου συνεργάτη του Κ. Ρήγου Δημοσθένη Γρίβα, οι εξωπραγματικοί φωτισμοί του «Γκάνταλφ των φώτων» Σάκη Μπιρμπίλη, τα κοστούμια της Νατάσας Δημητρίου.

• ΜΠΛΑΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Δευτέρα, 23.03.09

Περί προσωπικών Τιτανικών

PHOTO GALLERY

Γεύση από τις πρόβες της παράστασης «Τιτανικός»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σαλπάρει ο «Τιτανικός»

• 10 Απριλίου 1912. Το βρετανικό υπερωκεάνιο «Τιτανικός» πραγματοποιεί τον παρθενικό του απόπλου από το λιμάνι του Σαουθάμπτον με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
• 14 Απριλίου 1912, ώρα 23:40, προσκρούει σ’ ένα παγόβουνο. Οι διαθέσιμες θέσεις στις ναυαγοσωστικές λέμβους δεν αρκούν για να καλύψουν τον αριθμό των επιβατών.
• 15 Απριλίου 1912, ώρα 2:20, βυθίζεται στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού, παρασύροντας στο θάνατο περισσότερα από 1.500 άτομα. Εχει συμβεί το αδιανόητο. Το πλοίο-κολοσσός, που σύμφωνα με την πλοιοκτήτρια εταιρία White Star Line ήταν «πρακτικά αβύθιστο», βυθίζεται μέσα σε δυόμισι ώρες, 400 μίλια νότια της Νέας Γης.
• 21 Μαρτίου 2009. «Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη βύθισή του, ο “Τιτανικός”, το πλοίο των ονείρων σας, σαλπάρει και πάλι. Στην ερημιά των πάγων. Ανθρωποι ή φαντάσματα ανθρώπων, χαμένα στο λευκό τοπίο. Μια σκοτεινή electro-dance performance, στα όρια της παραίσθησης» μας εισάγει στην παράστασή του ο Κωνσταντίνος Ρήγος.

Ποιος όμως είναι ο δικός του «Τιτανικός», αλλά και των υπόλοιπων συντελεστών της παράστασής του;

• Κωνσταντίνος Ρήγος: «Ο δικός μου “Τιτανικός” είναι ο φόβος μου να μη βουλιάξω χωρίς να το καταλάβω, χωρίς να έχω δει προηγουμένως τον κίνδυνο».
• Αιμίλιος Χειλάκης: «Ο “Τιτανικός” ως έννοια σηματοδοτεί τη βύθιση μεγάλων ιδεών και ιδανικών. Ευτυχώς, τον προσωπικό μου “Τιτανικό” δεν τον έχω ζήσει ακόμα. Μόνο κάτι μικρές βυθίσεις και τορπιλισμοί έχουν καταγραφεί στη ρότα μου. Η πιο πρόσφατη βύθιση, που αγγίζει το μέγεθος της έννοιας του “Τιτανικού”, ήταν ο θάνατος του φίλου και συναδέλφου Κωνσταντίνου Παπαχρόνη. Αυτό το παιδί ήταν φτιαγμένο για πολύ μεγάλα πράγματα στην τέχνη του. Δεν έχω συνέλθει ακόμα από το χαμό του. Εχω ακόμα το ίδιο συναίσθημα που είχα και την ημέρα της κηδείας του. Γιατί οι εκλεκτικές συγγένειες είναι αυτές που πονάνε περισσότερο όταν έρθει η απώλεια».
• Αρης Λεμπεσόπουλος: «Με την έννοια της απώλειας, “Τιτανικός” μου υπήρξε ο θάνατος του πατέρα μου. Μόνο με την πάροδο του χρόνου συνειδητοποιείς το μέγεθος και τη σημασία μιας τέτοιας απώλειας. Οταν είναι εν ζωή το πρόσωπο που αγαπάς, δυστυχώς δεν καταλαβαίνεις την αξία που έχει στη ζωή σου. Πέρα από αυτόν, δεν θυμάμαι να έχω βιώσει κάποιον άλλο “Τιτανικό” στη ζωή μου».
• Μαρία Ναυπλιώτου: «Δεν έχω κάποιον προσωπικό “Τιτανικό”, σε μεταφορικό επίπεδο. Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ σε μέγεθος καταστροφής ως ανάλογο της βύθισης του “Τιτανικού” είναι το λιώσιμο των πάγων και η γενικότερη οικολογική καταστροφή που συντελείται στον πλανήτη».
• Ιωάννα Παππά: «Από τη στιγμή που είδαν οι επιβαίνοντες στο υπερωκεάνιο το παγόβουνο μέχρι την πρόσκρουση μεσολάβησαν 37 δευτερόλεπτα. Μέσα σε αυτό το τόσο μικρό χρονικό διάστημα πέρασε μπροστά από τα μάτια τους όλη η ζωή τους. Οταν συμβαίνει ένα τόσο οριακό γεγονός, όπως το συγκεκριμένο περιστατικό, αυτό διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα. Κι αυτό το βρίσκω τρομακτικό. Γιατί η μικρή χρονική διάρκεια αποκλείει κάθε λογική αντίδραση. Ακόμα και οι απλοί καθημερινοί πανικοί διαρκούν κάποια δευτερόλεπτα μόνο. Αν είχα επιλογή, θα προτιμούσα να έχω πολλούς μικρούς καθημερινούς πανικούς παρά έστω κι έναν μεγάλο οριακό. Η πρώτη μου αντίδραση μπροστά σε ένα οριακό γεγονός για τη ζωή μου είναι στα πρώτα δευτερόλεπτα η αποστασιοποίηση και η αμηχανία. Μετά ακολουθεί το πάγωμα».
• Εμιλυ Κολιανδρή: «Ο προσωπικός μου “Τιτανικός” είναι να ξυπνώ κάθε πρωί και να νιώθω ότι δεν κάνω τίποτα χρήσιμο για κανέναν άλλον άνθρωπο στον κόσμο πέρα από εμένα. Οτι δεν συνεισφέρω τίποτα πολύτιμο σε αυτό τον πλανήτη. Οτι δεν κάνω τίποτα για να βελτιώσω την ποιότητα της ζωής μας. Οτι επαναλαμβάνω συνεχώς τα ίδια λάθη ξανά και ξανά με μαθηματική ακρίβεια. Οτι η κάθε μου μέρα είναι ολόιδια με την προηγούμενη. Και ότι δεν θέλω να χάσω τα 4 κιλά που μου ζητά να χάσω ο Κωνσταντίνος Ρήγος».
• Δήμητρα Ματσούκα: «Ο προσωπικός “Τιτανικός” όλων μας είναι οι φοβίες μας. Οταν αφηνόμαστε στην ατμόσφαιρά τους, είναι σίγουρο ότι θα καταποντιστούμε, θα ναυαγήσουμε».
• Ελενα Τοπαλίδου: «Ο δικός μου “Τιτανικός” είναι συναισθηματικής υφής. Τρέμω μη χάσω την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που αγαπάω προς εμένα».
• Κωνσταντίνος Ασπιώτης: «Οπως στον πλανήτη Γη λιώνουν οι πάγοι, έτσι και μέσα μου καμιά φορά “λιώνουν οι πάγοι”. Οι εσωτερικοί “λιωμένοι πάγοι” μπορεί να αφορούν τις σχέσεις που δημιουργούμε, αλλά και όλα τα πράγματα με τα οποία παραμυθιαζόμαστε σε νεότερες ηλικίες. Οταν είμαστε μικροί πιστεύουμε ότι θα ερωτευτούμε μια κοπέλα, θα την παντρευτούμε, θα ζούμε μια ζωή μαζί και στα 80 μας θα ατενίζουμε μαζί από ένα παγκάκι στο πάρκο την ευτυχία. Οταν μεγαλώνουμε συνειδητοποιούμε ότι η σχέση των ονείρων μας είναι διάφορες περιστασιακές σχέσεις, ότι τα πάντα κάνουν έναν κύκλο και τελειώνουν. Αυτό είναι ένα συναισθηματικό λιώσιμο των πάγων, που το βιώνεις όπως ο πιγκουίνος που λιώνει το σπίτι του λόγω των κλιματικών αλλαγών. Οταν λοιπόν ανεβαίνει πολύ μέσα μου η στάθμη των νερών, βλέπω τη Βενετία να χάνεται από τα μάτια μου σιγά σιγά».

INFO
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ -ΣΚΗΝΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 260 – ΣΚΗΝΗ Δ
Πειραιώς 260, Ταύρος, τηλ. 210-4838736, 210-3305074, 210-7234567 (μέσω πιστωτικής κάρτας). Ημέρες & ώρες παραστάσεων:
Τετ. έως Σάββ. 21:30 και Κυρ. 20:30.
Τιμές εισιτηρίων: €26, €20, €23, €16, €13 (φοιτ.).

• ΜΠΛΑΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, ET AGENDA, Σάββατο, 21.03.09

Πρεμιέρες: «Τιτανικός» αύριο από το Εθνικό Θέατρο και «Γένεσις Νο 2» στο Θέατρο Τέχνης

• Το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει αύριο στο «Πειραιώς 260», (Χώρος Δ’) την παράσταση «Τιτανικός». Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, με 32 ερμηνευτές, αντλώντας υλικό από την ιστορία του «Τιτανικού» σκηνοθέτησε και χορογράφησε μια παράσταση με μουσική, χορό, τραγούδι και αφήγηση. Κοστούμια: Νατάσα Δημητρίου. Μουσική: Δημοσθένης Γρίβας. Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης. Δραματολόγος: Ξένια Αηδονοπούλου. Παίζουν: Αντώνης Αντωνίου, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Eμιλυ Κολιανδρή, Παναγιώτης Κοντονής, Γιώργος Κοτσιφάκης, Αρης Λεμπεσόπουλος, Μαρκέλλα Μανωλιάδου, Δήμητρα Ματσούκα, Σάββας Μπαλτζής, Αμάλια Μπένετ, Μαρία Ναυπλιώτου, Ιωάννα Παππά, Ελενα Τοπαλίδου, Ιωάννα Τουμπακάρη, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Αιμίλιος Χειλάκης και οι μαθητές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. «Σχεδόν ένα αιώνα μετά τη βύθισή του» – σημειώνει ο Κωνσταντίνος Ρήγος – «ο Τιτανικός, σαλπάρει και πάλι. Στην ερημιά των πάγων. Ανθρωποι ή φαντάσματα ανθρώπων, χαμένα στο λευκό τοπίο. Μια σκοτεινή electro-dance-performance στα όρια της παραίσθησης».

• Στο «Θέατρο Τέχνης» (Φρυνίχου 14, Πλάκα) η ομάδα «Κανιγκούντα», ανεβάζει (23/3) το έργο του Ρώσου συγγραφέα Ιβάν Βιριπάεφ «Γένεσις Νο 2». Μετάφραση – σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη, σκηνικά – κοστούμια Θάλειας Ιστικοπούλου, μουσική Βασίλη Μαντζούκη, φωτισμοί Κορίνας Βασιλειάδου. Παίζουν: Μαρία Κεχαγιόγλου, Μαρία Μαγκανάρη, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου, Πέτρος Μάλαμας. Ο «Θεός» εμφανίζεται επί σκηνής και ανακοινώνει ότι δεν υπάρχει. Τι απομένει να πιστέψουμε; Το έργο γραμμένο το 2004 συνδυάζει την παραδοσιακή δραματουργία με το θέατρο-ντοκιμαντέρ και τον ποιητικό λόγο με το τραγούδι, μιλώντας για την κοινωνική πραγματικότητα και τα μεγάλα σύγχρονα ερωτήματα. Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου, όπως και τα βασικά πρόσωπα, αποτελούν δημιουργία της Αντονίνα Βελικάνοβα, μιας έγκλειστης σε ψυχιατρική κλινική της Μόσχας.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

Χοροθεατρικός “Τιτανικός Electro dance tragedy” του Κωνσταντίνου Ρήγου από το Εθνικό Θέατρο

17/3/2009– Χοροθεατρικός «Τιτανικός»

10/1/2008

— Θεατρική «Bossa nova… live!»

Χοροθεατρικός «Τιτανικός Electro dance tragedy» του Κωνσταντίνου Ρήγου από το Εθνικό Θέατρο

Το Εθνικό Θέατρο θα ανεβάσει (20/3) στην «Πειραιώς 260, χώρος Δ`, τη χοροθεατρική παράσταση «Τιτανικός», του Κωνσταντίνου Ρήγου.

10 Απριλίου 1912. Το βρετανικό υπερωκεάνιο «Τιτανικός» πραγματοποιεί τον παρθενικό του απόπλου από το λιμάνι του Σαουθάμπτον με προορισμό τη Νέα Υόρκη. 14 Απριλίου 1912, ώρα 23:40 προσκρούει σε ένα παγόβουνο. Οι διαθέσιμες θέσεις στις ναυαγοσωστικές λέμβους δεν αρκούν για να καλύψουν τον αριθμό των επιβατών.15 Απριλίου 1912, ώρα 2:20 βυθίζεται στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού, παρασύροντας στο θάνατο περισσότερα από 1500 άτομα. Έχει συμβεί το αδιανόητο. Το πλοίο-κολοσσός που σύμφωνα με την πλοιοκτήτρια εταιρία White Star Line ήταν «πρακτικά αβύθιστο», βυθίζεται μέσα σε δυόμισι ώρες, 400 μίλια νότια της Νέας Γης.

Μετά την εντυπωσιακή Bossa Nova και αντλώντας υλικό από την ιστορία του μυθικού πλέον «Τιτανικού», ο Κωνσταντίνος Ρήγος επανέρχεται στο Εθνικό για να δημιουργήσει στη σκηνή ένα μυστηριώδη και γοητευτικό κόσμο και να μας κάνει συνένοχους των πιο μύχιων αναζητήσεών του. Στο πλευρό του δεκαέξι σημαντικοί ερμηνευτές (ηθοποιοί και χορευτές) που θα συναντηθούν επί σκηνής για να διασταυρώσουν τις ιστορίες τους, προκαλώντας τα όρια ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα. Ζωντανή μουσική, χορός και αφήγηση είναι τα «υλικά» που θα χρησιμοποιήσει ο Κωνσταντίνος Ρήγος για να μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι εκπλήξεων, στη διάρκεια του οποίου τα πάντα μπορούν να συμβούν.

Προ-παράσταση: 19/03/2009, Πρώτη παράσταση: 20/03/2009, Τελευταία παράσταση: 17/05/2009

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Από Τετάρτη έως Κυριακή. Για την ακριβή ώρα της παράστασης επικοινωνείτε με το τηλέφωνο του ταμείου. Τηλέφωνο ταμείου: 210 4838739

• Σκηνοθεσία – Χορογραφία -Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος. Σύνθεση, παραγωγή μουσικής-Διδασκαλία χορωδίας: Δημοσθένης Γρίβας. Δραματουργία-Κείμενα: Ξένια Αηδονοπούλου. Κοστούμια: Νατάσα Δημητρίου. Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης. Βοηθοί Σκηνοθέτη: Έλενα Σκουλά, Νικόλας Στραβοπόδης. Βοηθός χορογράφου: Αμάλια Μπένετ. Βοηθός ενδυματολόγου: Εύα Γουλάκου. Βοηθός φωτιστή: Εβίνα Βασιλακοπούλου

Διανομή:

• Αντώνης Αντωνίου, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Έμιλυ Κολιανδρή, Παναγιώτης Κοντονής, Γιώργος Κοτσιφάκης, Άρης Λεμπεσόπουλος, Μαρκέλλα Μανωλιάδου, Δήμητρα Ματσούκα, Σάββας Μπαλτζής, Αμάλια Μπένετ, Μαρία Ναυπλιώτου, Ιωάννα Παππά, Έλενα Τοπαλίδου, ΜΙωάννα Τουμπακάρη, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Αιμίλιος Χειλάκης
• Στην παράσταση συμμετέχουν οι σπουδαστές του 2ου έτους της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου: Προκόπης Αγαθοκλέους, Ιώ Ασηθιανάκη, Ελένη Ζαχοπούλου, Βάλια Καράγιωργα, Ιωάννα Κολλιοπούλου, Διονύσης Μακρής Μπαρμπέτας, Παναγιώτης Μακρής, Κατερίνα Μαούτσου, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Κατερίνα Παϊταζόγλου, Αργύρης Πανταζάρας, Γιάννης Παπαδόπουλος, Πένυ Φοινίρη, Χάρης Φραγκούλης, Αλεξάνδρα Χασάνι, Απόστολος Ψαρρός

Μήπως δεν συνέβη ποτέ;

Το 1898 ο συγγραφέας Μόργκαν Ρόμπερτσον γράφει ένα μυθιστόρημα, με τον τίτλο Futility [Ματαιότητα], για ένα υπερπολυτελές πλοίο με το όνομα Τιτάνας, που απέπλευσε από το λιμάνι της Νέας Υόρκης με προορισμό την Ευρώπη και  βυθίστηκε μια νύχτα του Απρίλη, προσκρούοντας σε ένα παγόβουνο. Δεκατέσσερα χρόνια μετά και ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία, ένα υπερωκεάνιο, αντίστοιχο σε μέγεθος και χλιδή, βυθίζεται με τον ίδιο τρόπο μια κρύα απριλιάτικη νύχτα. Το όνομα αυτού, Τιτανικός. Έκτοτε, πολλά γράφτηκαν και ακόμη περισσότερα ειπώθηκαν σχετικά με  τους λόγους που οδήγησαν στο μοιραίο ναυάγιο, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε, αλλά και το ποιοι και με ποιον τρόπο κατάφεραν να σωθούν. Οι διάφοροι μύθοι που επιβίωσαν μέχρι και σήμερα, έφθασαν ακόμη και στο σημείο να αμφισβητούν το ίδιο το γεγονός του ναυαγίου. Μήπως δεν συνέβη ποτέ; Μήπως ο Τιτανικός δεν βυθίστηκε, αλλά εξαφανίστηκε με κάποιο μαγικό τρόπο;
Σε αυτόν το μυθικό Τιτανικό, το συνδεδεμένο με αδιάψευστα γεγονότα αλλά και ακραίους θρύλους, επιλέγει να μας επιβιβάσει ο Κωνσταντίνος Ρήγος, σε μια παράσταση όπου τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό είναι δυσδιάκριτα. Το σκηνικό, ένα λευκό τοπίο που τα σύνορά του απλώνονται στο άπειρο, κατοικείται από φαντάσματα ανθρώπων που εμφανίζονται για να αφηγηθούν και να ζήσουν θραύσματα ιστοριών, με κοινή αφετηρία τις μνήμες, προσωπικές και συλλογικές, του ναυαγίου. Ένα dj set, μέσα σ’ αυτό το απροσδιόριστο τοπίο που θυμίζει πίστα club, γίνεται το βήμα για να μας φανερώσουν τις σκέψεις τους. Η ιδέα της παραίσθησης, κεντρική στις περισσότερες ιστορίες, καθιστά δυνατή τη συνύπαρξη αυτών των προσώπων με τη διπλή υπόσταση –πρόκειται για θαμώνες ενός night club ή για φαντάσματα της τραγωδίας του Τιτανικού;–, των καταδικασμένων να ζουν τη στιγμή της σύγκρουσης ξανά και ξανά. Δεκαέξι σημαντικοί ερμηνευτές συναντιούνται στην ερημιά των πάγων, με δεκαέξι σπουδαστές της δραματικής σχολής του Εθνικού. Εγκλωβισμένοι μέσα στο χρόνο, υποκύπτουν στις παγίδες που τους στήνουν οι αισθήσεις τους και αναζητούν τη διέξοδο που θα τους λυτρώσει.

Το παγωμένο τοπίο κατακλύζουν ηλεκτρονικοί ήχοι –μουσικά κομμάτια σταθμοί αλλά και πρωτότυπες συνθέσεις του Δημοσθένη Γρίβα– που μας ταξιδεύουν στο βυθό του Ατλαντικού, εκεί που βρίσκονται παρατημένα τα συντρίμμια του «πλωτού παλατιού». Η house ατμόσφαιρα σπάει μέσα από μουσικές αναφορές στο πραγματικό γεγονός του ναυαγίου, όπως το Nearer My God to Thee και το Songe d’Automne, τα οποία εικάζεται ότι έπαιζε η μπάντα του Τιτανικού καθώς το πλοίο βυθιζόταν.
Μέσα σ’ έναν κόσμο που αιμορραγεί, που βουλιάζει καθημερινά στην άβυσσο της πολιτισμικής αλλοτρίωσης, η ιστορία του Τιτανικού είναι και πάλι επίκαιρη. Το πλοίο-σύμβολο του 20ού αιώνα ξεκινάει το ταξίδι του –όπως άλλωστε και ο 20ός αιώνας– με τις καλύτερες προοπτικές και τελικά βυθίζεται πριν φθάσει στον προορισμό του. Τα όνειρα των μεταναστών της τρίτης θέσης βουλιάζουν μαζί με την αλαζονική έπαρση των αστών της πρώτης. Ο «αβύθιστος Τιτανικός» χάνει στη σύγκρουσή του με τη φύση, η ελπίδα της ανθρωπότητας για μια πορεία προς ένα καινούργιο, ευτυχισμένο μέλλον πνίγεται, η πλάνη της κυριαρχίας του ανθρώπου επάνω στη μοίρα αποκαλύπτεται.
Στον Τιτανικό, ο Κωνσταντίνος Ρήγος επιχειρεί να μιλήσει για τις αυταπάτες του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος εξακολουθεί να είναι –παρά το πέρασμα των χρόνων– το ίδιο αδύναμος απέναντι σε φαινόμενα που τον υπερβαίνουν, το ίδιο επιρρεπής στην αναζήτηση κάποιας ανώτερης δύναμης, ικανής να τον προστατεύσει στις στιγμές της απόλυτης απελπισίας.

Ξένια Αηδονοπούλου

Κωνσταντίνου Ρήγου «Τιτανικός» – από το Εθνικό Θέατρο στην Πειραιώς 260…

Ρέιβ-πάρτι στον «Τιτανικό»

• Το πλοίο-θρύλος βυθίζεται και άνθρωποι βρίσκονται στη σκοτεινή παγωμένη θάλασσα του Ατλαντικού μετρώντας δευτερόλεπτα πριν απ’ το τέλος. Αυτό το χρονικό διάστημα καλύπτει θεματικά και μουσικοχορευτικά το καινούριο έργο του Κωνσταντίνου Ρήγου με τίτλο «Τιτανικός», που ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο στις 13 Μαρτίου στην Πειραιώς 260.

• Το μεγαλύτερο, το ωραιότερο, το γρηγορότερο πλοίο της εποχής του. Το αβύθιστο. Κι όμως, ο υπερπολυτελής «Τιτανικός» βυθίστηκε. Πάνω σ’ αυτή την ιδέα στηρίζεται η παράσταση του Κ. Ρήγου. Ενα υπερθέαμα ως ρέκβιεμ για τον θάνατο, την απώλεια του ονείρου, την άπιαστη Αμερική, υπερθέαμα που όμως συντελείται σ’ ένα τεράστιο κλαμπ… Οι ναυαγοί οδεύοντας προς την άβυσσο βρίσκονται καταμεσής ενός διεθνούς πάρτι ομαδικής παράκρουσης με dj τον ίδιο το Θεό…

Χάουζ στο χάος

• Μετά το πρώτο σοκ, την υστερία, τον πανικό, τα κλάματα, τις ικεσίες και τα ουρλιαχτά, οι άνθρωποι πάνω στα παγόβουνα ετοιμάζονται για το μεγάλο μυστικιστικό ταξίδι. Και πώς να λείπει ο Θεός από μια τέτοια εκδρομή;.. Η αναζήτηση της πίστης μέσα από ψευδαισθήσεις ή την παρουσία αγγέλων αποτελεί σταθερό μοτίβο της παράστασης. Είναι οι στιγμές που η προσφυγή στο θείο, στην όποια άγνωστη δύναμη, γίνεται αυθόρμητα.

• Κι αν στα επίγεια πάρτι τέτοιων μεγεθών τον τόνο δίνουν τα ναρκωτικά, στην παράσταση του Κ. Ρήγου η πρόσκρουση με το θάνατο, σ’ αυτά τα ελάχιστα δευτερόλεπτα διογκωμένα από το θεατρικό χρόνο, λειτουργεί ως σούπερ παραισθησιογόνο… Ο εγκέφαλος οξυγονώνεται, οι αισθήσεις χάνονται κι αρχίζουν οι παραισθήσεις ανάμεικτες με φλας μπακ απ’ τη ζωή των ηρώων.

• Τη στιγμή που πνίγονται η ατμόσφαιρα μετατρέπεται, ερήμην τους, στην αισθητική του κλαμπ. Ενώ οι ίδιοι κινούνται αργά, περιγράφουν με αγωνία τις μαρτυρίες από το πλοίο, τραγουδούν για τις παλιές ωραίες μέρες, αναλογίζονται πόσο ωραίος θα ήταν ο 20ός αιώνας, ολόγυρα μπιτάτη μουσική και φωτορυθμικά χαλάνε τον κόσμο. Αστροναύτες, προϊστορικά ζώα, πάγοι μεταμορφωμένοι σε σεληνιακά τοπία εμφανίζονται ως γεννήματα παραισθήσεών τους.

• Την παράσταση διαπερνά όλη η μουσική κουλτούρα των κλαμπ: χάουζ, τρανς και ελέκτρο, ακούσματα που παραπέμπουν στο πλοίο που τρίζει όταν σπάει ή στον ήχο του βυθού, συνθέσεις του Δημοσθένη Γρίβα συναντιούνται με τραγούδια των Εντίθ Πιάφ, της Νίνα Σιμόν αλλά και των Μπόι Τζορτζ και Ντέιβιντ Μπάουι.

• Ολοι οι ναυαγοί δεν προσδιορίζονται από κοινωνική τάξη ή επαγγελματική ιδιότητα. Αριστοκράτες και φτωχοί μετανάστες, μπροστά στο θάνατο, φοβούνται το ίδιο, υποστηρίζει ο Κ. Ρήγος: «Αρχικά με ενδιέφερε η ταξική διάσταση του ναυαγίου. Οσο προχωρούσαν οι πρόβες συνειδητοποιούσα ότι αυτό το στοιχείο απομακρυνόταν από τις διαθέσεις μας δίνοντας χώρο στο ποιητικό και μεταφυσικό. Αυτοί οι άνθρωποι, ανέτοιμοι μπροστά στο θάνατο, φορτισμένοι με την προσδοκία της Γης της Επαγγελίας, νικήθηκαν από τη δύναμη της φύσης.

• »Οι πάγοι έχουν κυριολεκτική και μεταφορική σημασία: σκοτώνουν αλλά και λιώνουν σήμερα ή στέκονται εμπόδια στην ανθρώπινη επικοινωνία. Συμπυκνώνουν τον απόλυτο κίνδυνο κρύβοντας όλα τα ωραία, ελκυστικά πράγματα που έρχονται ύπουλα καταπάνω μας μέχρι να μας καταπιούν. Ενα από τα κείμενα μάλιστα απαριθμεί όλα τα είδη παγόβουνων. Πάντως, ο χρόνος από τη στιγμή που αντιλήφθηκαν στο πλοίο το παγόβουνο μέχρι την πρόσκρουση ήταν μόνον 37 δευτερόλεπτα».

Το βαλς του αποχαιρετισμού

• Το εγχείρημα ακούγεται θηριώδες όπως ο τίτλος του… Στη σκηνή προσεύχονται, χορεύουν, τραγουδούν, εκστασιάζονται και στο τέλος… πνίγονται 32 καλλιτέχνες. Ολοι οι ηθοποιοί (Μαρία Ναυπλιώτου, Δήμητρα Ματσούκα, Ιωάννα Παππά, Εμιλυ Κολιανδρή, Αρης Λεμπεσόπουλος, Αιμίλιος Χειλάκης, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Γιάννης Τσεμπερλίδης, Ελένα Τοπαλίδου), χορευτές αλλά και δεκαέξι μαθητές της Β’ τάξης της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου φορούν επίσημο ένδυμα… κηδείας (κοστούμια Νατάσας Δημητρίου).

• Μαύρες μακριές τουαλέτες οι γυναίκες και μαύρα κοστούμια οι άντρες. Υμνοι και τραγούδια ακούγονται πότε ως χορωδία και πότε ως μονωδίες. Ανάμεσά τους ένας εκκλησιαστικός ύμνος που παιζόταν στο πλοίο πριν βυθιστεί, καθώς και το βαλς «Φθινόπωρο» από ένα κουαρτέτο εγχόρδων. Ολος ο θίασος χορεύει και τραγουδά, εκτός από τον Αρη Λεμπεσόπουλο ο οποίος απαγγέλλει τον «Εκκλησιαστή» από την Παλαιά Διαθήκη.

• «Είναι εντυπωσιακό να βλέπεις δεκαέξι ζευγάρια να χορεύουν βαλς ή να τραγουδούν χορωδιακά όλοι μαζί», σχολιάζει ο σκηνοθέτης.
• «Τα πρόσωπα ως μετακινούμενα τοπία λειτουργούν αρχιτεκτονικά μέσα στο χώρο. Οι φιγούρες από ομάδες γίνονται έως και μονάδες, η ερημιά δίνει τη θέση της στο πλήρες. Χρειάζεται μεγάλη τεχνολογική υποστήριξη στο επίπεδο ήχου και φωτισμού ώστε να δικαιολογηθεί η μεταφορά που επιχειρεί το έργο, η μεταφυσική ατμόσφαιρα ως μαζική διασκέδαση πριν τον θάνατο».
• Τα κείμενα έχουν γράψει η δραματολόγος Ξένια Αηδονοπούλου, αλλά και ηθοποιοί και χορευτές της παράστασης. Υπάρχουν επίσης μαρτυρίες-ντοκουμέντα διασωθέντων του ναυαγίου (γίνονται αναφορές μέχρι και στη δημοπρασία αντικειμένων τους), καθώς κι ένα ποιητικό κείμενο του Μπάλαρντ.

• Το σκηνικό είναι μια εικαστική εγκατάσταση μεγάλων διαστάσεων που ταιριάζει στο βιομηχανικό χώρο της Πειραιώς 260: πάγοι από φελιζόλ που μεταμορφώνονται στη διάρκεια της παράστασης με τη βοήθεια της τεχνολογίας: φωτισμοί (Σάκη Μπιρμπίλη), ρομποτικά λέιζερ, καπνοί.

• «Δεν ξέρω πώς είναι το «μετά»» λέει ο Κ. Ρήγος. «Οσοι «επέστρεψαν» από το θάνατο, μιλούν για ένα λευκό φως που σε τυλίγει στην ευδαιμονία… Σ’ αυτό το φως του τέλους, το απόλυτα «στρογγυλό» στηρίζεται η παράσταση μέσα από ένα ταξίδι νεκρών. Υπάρχει αίσθημα, χιούμορ και αγάπη που βγαίνει απ’ τα τραγούδια, αλλά όχι έρωτας. Απ’ αυτόν πήραμε υπερβολική θα έλεγα δόση στο «Μπόσα Νόβα»… Αν η «Μπόσα Νόβα» ήταν εκ θέματος η μέρα, ο «Τιτανικός» είναι η νύχτα και μάλιστα παγωμένη σαν τον θάνατο.

• »Ο ήχος και η εικόνα διεκδικούν θεατές από 17 έως 30 αλλά απ’ την άλλη, εννοιολογικά, το έργο δεν είναι τόσο απλό. Δεν διαβάζεται εύκολα από ανθρώπους χωρίς αναφορές σε πολλά πράγματα της ζωής, της τέχνης, της μεταφυσικής. Πάντως αν μπεις στη λογική της παράστασης, ταξιδεύεις μαζί της. Αυτός ο «Τιτανικός» δεν είναι δράμα. Προσωπικά, δεν αντέχω τη «σοβαρότητα». Ο,τι κάνω θέλω να το ειρωνεύομαι». *

• Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ – φωτ: Π. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 – 08/03/2009