Χορός σαν μέσα από viewmaster. Η ομάδα Griffon της Ιωάννας Πορτόλου έχει νέα παραγωγή

• Το δικό της στίγμα στο σύγχρονο τοπίο του ελληνικού χορού έχει καταφέρει να δώσει η ομάδα Griffon της Ιωάννας Πορτόλου.

Φέτος γιορτάζει τα δέκα χρόνια παρουσίας της με την ολοκαίνουργια παραγωγή «Viewmaster». Το «παλιομοδίτικο» παιχνίδι με τις στατικές εικόνες, που αλλάζουν ρυθμικά και επαναλαμβάνονται κυκλικά, έδωσε το έναυσμα. Σαν να παρακολουθεί viewmaster νιώθει και ο θεατής. Χωρίς να είναι διαδραστική, η παράσταση τον κάνει να συμμετέχει. Οι καρέκλες είναι τοποθετημένες περιμετρικά στην αίθουσα και οι χορευτές κάνουν τις εισόδους και εξόδους τους ανάμεσα από αυτές. Είναι μια συνθήκη, που δεν θέλει συμμέτοχο τον θεατή. «Ούτε, όμως, και ηδονοβλεψία. Απλά έτυχε να βρίσκεται εκεί», μας λέει η Ιωάννα Πορτόλου.

Με αφετηρία την αίσθηση ότι «πάντα κάποιος μας βλέπει» ξεκίνησαν, άλλωστε, οι αυτοσχεδιασμοί. «Οχι με τη θρησκευτική έννοια. Ούτε με αυτή της παράνοιας ή ψυχικής διαταραχής», εξηγεί η χορογράφος. «Το «μάτι» διαφέρει για τον καθένα. Μπορεί να είναι μια διαφορετική ηθική ή η αίσθηση ότι δεν αντέχω να είμαι μόνος μου».

Κατέληξαν να διερευνούν τη δυαδικότητα σε διάφορες βαθμίδες. Από τη σχέση με ένα «αόρατο» βλέμμα πάνω μας έως την ερωτική. «Τελικά η απόσταση είναι αυτή που καθορίζει την ποιότητα της σχέσης -από την απλή θέαση έως την επιθυμία να καταβροχθίσεις το αντικείμενο», συμπεραίνει η Πορτόλου. Παρ’ όλα αυτά η χορογραφία δεν μιλά για σχέσεις ούτε εμφανίζονται συγκεκριμένοι χαρακτήρες. Κυριαρχεί ο ρυθμός και οι εναλλαγές του. Εν τέλει το έργο είναι μια «διήγηση της ενέργειας».

Με το υπόβαθρο των εικαστικών της σπουδών, η Ιωάννα Πορτόλου βλέπει τον χορό με περισσότερο αισθητικά και λιγότερο κινητικά κριτήρια. Την ενδιαφέρει η ατμόσφαιρα, η αίσθηση. Γι’ αυτό και το έναυσμα για να ξεκινήσει μια δημιουργία είναι σχεδόν πάντα κάτι μικρό και αφηρημένο. «Μπορεί να είναι ένας τίτλος, μια εικόνα, ακόμα κι ένα ρούχο, αλλά μας οδηγεί. Είναι σαν να έχεις ξυπνήσει από ένα όνειρο, που το θυμάσαι και λες θα το φτιάξω», λέει.

Αυτό ακριβώς τη γοητεύει στον χορό. «Το ότι δημιουργείται ένας κόσμος πλασματικός. Εστω και για λίγο. Και το ότι είναι ομαδικός. Είναι αυτός ο συνδυασμός ανθρώπινου σώματος, φωτός, ήχου και χρώματος που τον κάνει αξεπέραστο».

Η αίσθηση της ομάδας τής έδινε τη δύναμη για δημιουργία παρ’ όλες τις δυσκολίες αυτά τα δέκα χρόνια. «Μεγαλώσαμε μαζί και βλέπουμε το πόσο αλλάζουμε. Με τον καιρό γινόμαστε όλο και πιο τολμηροί. Μας αγχώνει, όμως, η απουσία ενός σταθερού θεσμού στην Ελλάδα. Αυτή η δουλειά δεν γίνεται χωρίς προγραμματισμό».

*Από Παρασκευή έως Δευτέρα, μέχρι 15 Μαρτίου, στις 9.30 μ.μ., στο Στούντιο της ομάδας (Απόλλωνος 23, Σύνταγμα, τηλ. 6909-481228) 15 ευρώ και 10 ευρώ φοιτ.

ΕΛΕΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2010