Οι παραστάσεις του χειμώνα. Αύξηση του κατά κεφαλήν θεατρικού εισοδήματος

• Για ποια κρίση, αλήθεια, μιλάμε; Ρίξτε μια ματιά στον χάρτη της θεατρικής ζωής και των δυνάμεων που θα δράσουν στην Αθήνα τη σεζόν που μόλις ξεκινάει. Ανατρέπει τις εικόνες της μιζέριας και της συρρίκνωσης, που ανακυκλώνονται λόγω της οικονομικής κρίσης και του ιού της γρίπης.

Ολα δείχνουν ότι θα ζήσουμε έναν άνευ προηγουμένου και για κάθε γούστο «καταιγισμό» από παραστάσεις, οι οποίες σε πείσμα της γενικευμένης γκρίνιας αυξάνονται από πέρσι.

Το στίγμα της πλουραλιστικής σεζόν 2009-2010 δίνουν οι δυνατές συσπειρώσεις δυνάμεων σε θέατρα – «κυψέλες» (Εθνικό, Θέατρο Τέχνης, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Από Μηχανής, Κεφαλληνίας, Πορεία, Επί Κολωνώ, Bios, Studio Μαυρομιχάλη, Χώρα κ.ο.κ.). Κυρίως, όμως, το γεμάτο εκπλήξεις ξαναμοίρασμα της θεατρικής τράπουλας με απρόσμενες «συναντήσεις»: ο Λιγνάδης συμπράττει με το «Θησείον» του Μαρμαρινού και η Λυδία Κονιόρδου με το Θέατρο του Νέου Κόσμου του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Στις εκπλήξεις προσθέστε και την εμφάνιση νέων σκηνών.

Σε ό,τι αφορά το ρεπερτόριο, η ουσιαστική αναζήτηση και η ζωντανή συνομιλία με δυνάμεις του εξωτερικού απέδωσαν δραματουργικούς καρπούς. Αποτέλεσμα, οι δεκάδες πανελλαδικές πρεμιέρες κειμένων απ’ όλο τον κόσμο. Πρόκειται να δούμε άπαιχτους στην Ελλάδα Στόπαρντ, Ρέιβενχιλ, Φόσε, Γέλινεκ, Λιόσα κ.ά. Επιπροσθέτως, θα γνωρίσουμε για πρώτη φορά άγνωστους στην Ελλάδα συγγραφείς της υφηλίου. Τη Σκωτσέζα Λίντα ΜακΛίν, τον Ολλανδό Γιόοπ Αντμιράαλ, την Καναδή Καρόλ Φρεσέτ…Διευρύνεται διαρκώς ο ορίζοντάς μας.

Ολα αυτά, σε συνδυασμό με μια άνευ προηγουμένου «πλημμύρα» νέων ελληνικών έργων με τρανταχτές υπογραφές, των Β. Κατσικονούρη, Μ.Ρέππα – Θ.Παπαθανασίου, Γ. Παλούμπη, Γ. Τσίρου. Το βάρος φαίνεται να πέφτει ωστόσο στην κωμωδία, ενώ σηκώνει κεφάλι και η επιθεώρηση.

* TALK OF ΤΗΕ TOWN

Οπως κάθε χρόνο, υπάρχουν και φέτος οι παραστάσεις που έγιναν «γεγονότα» μαζί με την ανακοίνωσή τους. Να προβλέψουμε ότι τα εισιτήρια θα γίνουν ανάρπαστα…

* Στο «Πουθενά», τη μετά το «2» site specific νέα δουλειά του «τελετάρχη» Δημήτρη Παπαϊωάννου στο Εθνικό Θέατρο. Η πρεμιέρα της στις 14 Οκτωβρίου συμπίπτει με τα θυρανοίξια της κεντρικής σκηνής του Τσίλερ-Εθνικού, που παρέμενε κλειστή από το 2001.

* Ακολουθεί, σε απόσταση αναπνοής, η θεατρική μεταφορά ενός μυθιστορήματος-σταθμού στη νεοελληνική λογοτεχνία. Το «Τρίτο Στεφάνι» του Κ. Ταχτσή γίνεται υλικό σκηνής στο «Ρεξ» – «Εθνικό» απ’ τον Σταμάτη Φασουλή και ένα ενδιαφέρον καστ (Νένα Μεντή, Τάνια Τρύπη, Πέγκυ Σταθακοπούλου, Γιάννης Στάνκογλου).

* *Η κοινή παράσταση της σεξπιρικής «Δωδέκατης Νύχτας» με το «Τι είδε ο Μπάτλερ» του Τζο Ορτον σηματοδοτεί το νέο ξεκίνημα του Θωμά Μοσχόπουλου στους κόλπους της Ελληνικής Θεαμάτων, και την άτυπη συνέχεια του πυρήνα του παλιού καλού «Αμόρε» (Αργύρης Ξάφης, Χρήστος Λούλης, Ιωάννα Παππά κ.ά.). Ενας επιπλέον ισχυρός πόλος προστίθεται στο υπάρχον «σκηνικό».

* *Στα φαβορί και μια μετάκληση. Η εικαστική εκδοχή της μπρεχτικής «Οπερας της Πεντάρας», με τη βαριά υπογραφή του «αναγεννησιακού» Ρόμπερτ Γουίλσον. Η παραγωγή του Berliner Ensemble θα φιλοξενηθεί στο «Παλλάς».

* ΚΛΑΣΙΚΟΙ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ

Αρκετές οι αιρετικές αναγνώσεις κλασικών κειμένων που επιφυλάσσει η σεζόν: «Θείο Βάνια» θα ανεβάσει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Γιάννης Χουβαρδάς στην πρώτη κρατική σκηνή, «Τίτο Ανδρόνικο» του Σέξπιρ η Αντζελα Μπρούσκου (Εθνικό), την «Υπόθεση της οδού Λουρσίν» του Λαμπίς η Μάρθα Φριντζήλα (Πορεία) και τους «Εξόριστους» του Τζόις η Ρούλα Πατεράκη (Από Μηχανής). Την «Η πιο δυνατή» του Στρίντμπεργκ η Δέσποινα Γκατζίου τη μετατρέπει σε «Cafe le femme» (Θέατρο Τέχνης). Το «Ο Βασιλιάς πεθαίνει» του Ιονέσκο βλέπει μέσα από νέο πρίσμα η Μάνια Παπαδημητρίου (Θ. Τέχνης). Το ίδιο πράττουν για τους «Καβαλάρηδες στη Θάλασσα» του Τζον Μίλιγκτον Σινγκ η Αννα Κοκκίνου και για τη «Βεγγέρα» του Καπετανάκη η ομάδα «Κανιγκούντα» (Εθνικό).

Φυσικά παραμένει αστείρευτη η «δεξαμενή» με τα κλασικά έργα που θα παρουσιαστούν με πιο αθώες σκηνοθετικές προθέσεις: «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ», το αριστούργημα για πολλούς του Αλμπι, ανεβάζει ο Α. Αντύπας με τη Ράνια Οικονομίδου και τον Δ. Καταλειφό (Απλό), «Ψηλά απ’ τη γέφυρα» του Μίλερ σκηνοθετεί πρωταγωνιστώντας ο Γρηγόρης Βαλτινός (Βρετάνια), «Εντα Γκάμπλερ» ανεβάζει ο Σπ. Ευαγγελάτος με τη Μαρίνα Ασλάνογλου (Αμφιθέατρο), «Φθινοπωρινή Ιστορία» του Αρμπούζοφ η Κατερίνα Μαραγκού και ο Γ. Μιχαλακόπουλος (Αλμα), «Δον Ζουάν» του Μολιέρου ο Αιμ. Χειλάκης με τον Γ. Μπέζο (Εθνικό), «Γλυκό πουλί της νιότης» η Ζωή Λάσκαρη (Αθηναΐδα), και «Το επάγγελμα της κυρίας Γουόρεν» του Μπέρναρ Σο ο Βουτσινάς (Ορφέας).

**WILLKOMMEN, BIENVENUE, WELCOME

Αγαπημένος της ελληνικής σκηνής ο Χάρολντ Πίντερ, κι ωστόσο κάτι της διέφευγε: το «Θερμοκήπιό» του. Θα το ανεβάσει ο Λευτέρης Βογιατζής. Υπάρχει και άπαιχτος Ιονέσκο, ο «Μακμπέτ», που θα σκηνοθετήσει ο Φώτης Μακρής (Studio Μαυρομιχάλη).

Τον Απρίλη έκαναν πρεμιέρα στο Λονδίνο «Τα κορίτσια του Ημερολογίου» του Τιμ Φερθ και ετοιμάζονται για το «Κιβωτός» σε σκηνοθεσία Κ. Αρβανιτάκη. Τον Μάιο του 2008 ανέβηκε στο Royal Court του Λονδίνου το «Contradictions», του ανερχόμενου τριαντάχρονου συγγραφέα και σκηνοθέτη Μάικ Μπάρτλεντ, και θα παρουσιαστεί τον Ιανουάριο από τον Φ. Μακρή (Studio Μαυρομιχάλη). Ο αιρετικός Μαρκ Ρέιβενχιλ θα μας ξαναρθει με την «Πισίνα», που θα σκηνοθετήσει ο Δ. Λύγκας.

Εχουμε κι άπαιχτο Τομ Στόπαρντ, το «Αυτό θα το δούμε» σε σκηνοθεσία Δ.Κομνηνού (Βικτώρια»), άγνωστό μας Φόσε, το «Κάποιος θα ‘ρθει» απ’ την ομάδα «Κυανούς Λέων» (Χώρα), αλλά και Φίλιπ Ρίντλεϊ, το «Φύλλα από γυαλί» σε σκηνοθεσία Βίκυς Γεωργιάδου (Απλό).

Πρώτη φορά θα δούμε έργο του Αμερικανού δραματουργού Μάικλ Χόλινγκερ («Ενα άδειο πιάτο στο μπιστρό το Μεγάλο Βόδι», από την ομάδα «Χρυσοθήρες» (104) αλλά και της Καναδής Καρόλ Φρεσέτ, το «Κολιέ της Ελένης» με την Τατιάνα Λύγαρη (Τρένο του Ρουφ).

Στη σεζόν συμμετέχει κι ένα Goncourt: την «Πέτρα της υπομονής» του Αφγανού πεζογράφου Ατίκ Ραχίμι θα μεταφέρει στη σκηνή ο Γ. Νανούρης (Χώρα). Ενώ ο Διαγόρας Χρονόπουλος μας συστήνει τον Βρετανό Αλιστερ Μπίτον με το «Feel good» (Θ. Τέχνης).

Κι επειδή πήραμε φόρα με τα μιούζικαλ, το πολυβραβευμένο hit του Μπρόντγουεϊ «Rent», του Τζόναθαν Λάρσον, θα σκηνοθετήσει ο Θ. Μαρσέλλου (Χώρα).

**ΓΕΛΙΟ Α ΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Καταιγισμός ελληνικών κωμωδιών, νέων και παλαιότερων, αλλά και ένα δυνατό comeback της επιθεώρησης το ’09 – ’10:

* *«33 φορές να φύγεις», η νέα κωμωδία του Νίκου Ποριώτη, που σκηνοθετεί ο Γ. Κακλέας, με την Ελένη Ράντου και τον Ακη Σακελλαρίου (Διάνα).

* *«Αττική οδός», η καινούργια σάτιρα των Ρέππα-Παπαθανασίου (Εμπορικόν) με την Τζένη Ρουσσέα και την Ελένη Γερασιμίδου.

* *Δεκαεπτά χρόνια μετά οι Ρέππας και Παπαθανασίου υπογράφουν τη νέα επιθεώρησή τους «Ζωή σε ελόγου μας» (Πειραιώς 131) με τους Γιάννη Ζουγανέλη και Αννα Παναγιωτοπούλου. Στο είδος δοκιμάζεται και ο Θοδωρής Αθερίδης με το «Θέλει η Ελλάδα να κρυφτεί» (Αλίκη) και τους Χρυσούλα Διαβάτη και Γιώργο Μαρίνο.

* *Θα ξαναθυμηθούμε τη σάτιρα του Ψαθά: το «Στραβόξυλο» με τον Δημήτρη Πιατά σκηνοθετεί ο Κ. Τσιάνος (Γκλόρια) ενώ τη «Χαρτοπαίχτρα» με τον Τάκη Ζαχαράτο ανεβάζει ο Β. Μυριανθόπουλος («Πόρτα»).

**ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΕΚΠΛΗΞΗ

* Ο Δ. Λιγνάδης πηγαίνει στο «Θησείον» τού Μ. Μαρμαρινού για να σκηνοθετήσει το «Συμπόσιο (ένα)» (Περί έρωτος), με θίασο νέων ηθοποιών.

* Η Λυδία Κονιόρδου «μετακομίζει» στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου», όπου ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος τη σκηνοθετεί σε «Τρωάδες» κλειστού χώρου.

* Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη θα βρεθεί πρώτη φορά στο «Επί Κολωνώ»: υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα της Ελένης Σκόττη θα ερμηνεύσει το «La Chunga» του Μάριο Βάργκας Λιόσα.

* Από την περασμένη άνοιξη ξημεροβραδιάζεται στο θέατρο της οδού «Κυκλάδων» ο Δημήτρης Ημελλος. Με σκηνοθέτη και συμπρωταγωνιστή τον Λευτέρη Βογιατζή θα ανεβάσουν, επιτέλους, το «Υστατο σήμερα» του Χάουαρντ Μπάρκερ.

* Ο Νίκος Μαστοράκης συναντά πρώτη φορά τον Γιώργο Κωνσταντίνου, καθοδηγώντάς τον στον «Αμπιγιέρ» του Ρ. Χάργουντ («Κάππα»).

* Ο Παναγιώτης Μέντης βρέθηκε με τον Θανάση Παπαγεωργίου. Δεν τους ήταν όμως αρκετό. Αναζήτησαν την ομάδα «Ex Animo» για να προκύψουν μέσα από άκρως συλλογικές διαδικασίες 80 θεατρικές σκηνές, με άλλα λόγια το έργο «Τελεία gr», που θα ανεβεί στη «Στοά».

**Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης αφήνει το θέατρό του «Χώρα» και συναντά τον Γιώργο Κιμούλη στο «Αθηνών». Υπήρχε ελκυστικός λόγος: το «Σλουθ» του Α. Σάφερ.

**Η ομάδα «Opera» του Θοδωρή Αμπαζή βρίσκει μόνιμη στέγη στο «Σφενδόνη» της Κοκκίνου. Θα συμπράξει με την ηθοποιό σε μια «βεντάλια» παραστάσεων.

* ΠΙΟ ΚΑΛΗ Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Οι μονόλογοι είναι η νέα τάση -μόδα, που συνιστά και εύκολη, ήτοι φτηνή επιλογή- μαζί με τις δεκάδες επαναλήψεις, που έχουν γίνει καθεστώς. Πέρυσι ένας μονόλογος, η «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» με τη Νένα Μεντή, αναδείχτηκε ταυτόχρονα σε κορυφαία καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία.

Φέτος θα… μονολογούν πολλοί. Μεταξύ άλλων, η Σοφία Σεϊρλή στο «Τζάκυ» της Γέλινεκ, σε σκηνοθεσία της Αντζ. Μπρούσκου (Από Μηχανής), η Μαρία Κατσανδρή στο «Ρόζα Λούξεμπουργκ», σε σκηνοθεσία Σεσίλ Μικρούτσικου (Αγγέλων Βήμα), η Γιασεμή Κηλαηδόνη στο «Μαράν Αθά» του Θ. Ψύρρα, σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη (Μεταξουργείο). Επίσης, η Αννα Παναγιωτοπούλου στο «Μπουφάν της Χάρλεϊ ή Πάλι Καλά» του Β. Κατσικονούρη, σε σκηνοθεσία Π. Ζούλια (Χορν), η Μάνια Παπαδημητρίου στο «Γράμμα στην κόρη μου» του Αρνολντ Γουέσκερ, σε σκηνοθεσία Β. Κυρίτση (Κεφαλληνίας) και η Μυρτώ Αλικάκη στο «20 Νοεμβρίου» του Λαρς Νόρεν, σε σκηνοθεσία Δ. Αράπογλου (Θέατρο του Νέου Κόσμου).

**ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ ΜΕ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ

Αρκετές και οι μετακλήσεις σκηνοθετών από το εξωτερικό.

Πρώτο στο «χορό» το Εθνικό: ο Γάλλος Λοράν Σετουάν σκηνοθετεί «Λεόντιο και Λένα» του Μπίχνερ, ο πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου της Νορβηγίας Ερίκ Στούμπε την ιψενική «Κυρία από τη Θάλασσα» και ο Λιθουανός Τσεζάρε Γκραουζίνις το «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά».

Βασισμένη σε μαρτυρίες κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Σοβιετικής Ενωσης είναι η «Σοσιαλ-δομή» των Κρις και Κράστιο Ραντάνοφ, που θα σκηνοθετήσει ο πρώτος, με ερμηνευτή τον ίδιο, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

* ΘΕΑΤΡΑ, ΚΙ ΑΛΛΑ ΘΕΑΤΡΑ

Κι όμως. Νέες σκηνές προστίθενται στις ήδη εκατοντάδες της κορεσμένης πόλης μας.

**Το παιδάκι του «Αττις» είναι έτοιμο στο Μεταξουργείο. Ο Θόδωρος Τερζόπουλος δεν το έχει ακόμη βαφτίσει, αλλά προσεχώς θα ανεβάσει στην 70 θέσεων υπερσύγχρονη σκηνή του παραστάσεις. Στεγάζεται σε σύγχρονο οίκημα της οδού Λεωνίδου, ακριβώς απέναντι από το «Αττις».

**Νέο θέατρο και σε διώροφο νεοκλασικό στη συμβολή των οδών Ηπείρου (στο νούμερο 41) και Αχαρνών, απέναντι απ’ το «Κύτταρο». Είναι το 70 θέσεων «Αρτι», όπου παλαιότερα στεγαζόταν η σχολή τού «Εμπρός». Ιδιοκτήτες του οι Αννα Μακράκη, Μπέτυ Νικολέση και Βλάσσης Ζώτης. Θ’ ανοίξει με τις παραστάσεις δύο νέων ομάδων: των Grasshoper και Epta.

* *«Π». Το θέατρο που κατασκευάζεται από την Ελληνική Θεαμάτων στη συμβολή Πειραιώς και Περσεφόνης και θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2010. Θα έχει δύο σκηνές, 300 και 120 θέσεων, κατά τα πρότυπα του «Αμόρε». Είναι άλλωστε η νέα στέγη του Θωμά Μοσχόπουλου.

**Εκ βάθρων ανακαινισμένα το «Θέατρο της Οδού Κυκλάδων» -γκρεμίζεται από την αρχή του ’09-, το «Σφενδόνη», που διατηρεί ανέπαφο μόνο το κέλυφός του, αλλά και το «Βρετάνια». Μικρότερο lifting υπέστη το «Αθηνών».

**ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΥΣΠΕΙΡΩΝΟΝΤΑΙ

Και φέτος «ξεμυτίζουν» νέα θεατρικά γκρουπ. Κυριολεκτικά παντού, ακόμη και στο Εθνικό Θέατρο υπό τη στέγη ενός νέου του θεσμού, του «Group Hostel» (Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας). Ενα παράδειγμα, η ομάδα «1272» που θα δοκιμαστεί στη σύνθεση σεξπιρικών έργων, με τίτλο «Ερρίκος- Εδουάρδος- Ριχάρδος». Στο Εθνικό συστεγάζονται πλέον οι «Blitz» και οι ομάδες «Χώρος» και «Vasistas». *

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2009