Ο Τσάβες είναι αποτυχημένος θεατρικός συγγραφέας

Την ημέρα που ο Ούγκο Τσάβες υπέγραφε στο Καράκας με τον Μαχμούντ Αχμαντινετζάν 270 συμφωνίες για τη γεωργία, τη βιομηχανία, την τεχνολογία και -το πιο αμφιλεγόμενο- την ενέργεια, στην Αθήνα βρισκόταν ένας προσωπικός φίλος του Βενεζουελάνου προέδρου. Υπό μία έννοια, και συνάδελφός του. Οχι, πάντως, για να προπαγανδίσει υπέρ του.

Αμερικανοσπουδαγμένος ο Οτ, είναι σοσιαλιστής και προσωπικός φίλος του Βενεζουελάνου προέδρου Ο γνωστότερος εν ζωή δραματουργός της Βενεζουέλας, ο 46χρονος Γουστάβο Οτ, αμερικανοτραφής αλλά ιδεολόγος σοσιαλιστής, ήρθε για να μετάσχει μαζί με θεατρανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο στο «Συστήμα Αθήνα» (ώς σήμερα), το πρόγραμμα παρουσίασης ελληνικών παραστάσεων σε θεατρικούς παράγοντες, με την προοπτική να μετακληθούν στο εξωτερικό.

Η συγκυρία είναι εξαιρετικά καλή, αφού πρόκειται να ανεβεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα η δημοφιλής διεθνώς «Τρυφερή σου Μολότοφ» του Οτ. Η πρεμιέρα της θα δοθεί στο «Studio Μαυρομιχάλη», αρχές το 2010, σε σκηνοθεσία Νίκου Ιορδανίδη. Μέσα από το πρωταγωνιστικό ζευγάρι εργασιομανών επαγγελματιών, ο Οτ θίγει, με ευθύβολο και υπόγειο τρόπο, το χάος των σύγχρονων κοινωνιών και το αδιέξοδο των σχέσεων.

Οι κίνδυνοι του Διαδικτύου , ο «φασισμός» της καθημερινότητας και η αποξένωση βρίσκονται σταθερά στον πυρήνα της δρατουργίας του. Οπως και στο «Chat». Ενα «κοντσέρτο για 4 PC και 12 σολίστες», αποσπάσματα του οποίου θα αποδοθούν απόψε στο Ινστιτούτο Θερβάντες (Μητροπόλεως 23) από σπουδαστές της σχολής «Δήλος».

Τομή στη βιογραφία του πολυβραβευμένου Οτ, που έχει δει έργα του να ανεβαίνουν από το Public Theater της Ν.Υόρκης μέχρι τη Comedie Francaise, συνιστά η ίδρυση το 1992 στο Καράκας του Θεάτρου San Martin, ενός «θεάτρου ουτοπίας» «για τους φτωχούς», στην καρδιά ενός βιομηχανικού «γκέτο», χωρίς εισιτήριο. «Γι’αυτό επιχορηγούμαστε από το κράτος», τονίζει.

Συνάδελφος με τον Τσάβες είναι γιατί ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, όπως μας λέει ο Οτ, «ξεκίνησε σαν θεατρικός συγγραφέας. Είχαμε τους ίδιους δασκάλους. Μάλιστα έχει γράψει 2 θεατρικά έργα». Δεν έχουν ανεβεί ποτέ, γιατί «είναι πραγματικά …κακά. Το παραδέχεται κι ο ίδιος».

Ο εθνικιστής αντιαμερικανός πρόεδρος συνεχίζει να βλέπει θέατρο. «Το θέμα δεν είναι, όμως, αυτό, αλλά η κρατική επένδυση στις καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Είναι πράγματι εντυπωσιακή», τονίζει ο Οτ. «Ιδίως το σύστημα των ορχηστρών. Πρόκειται για ένα κοινωνικό πρόγραμμα χάριν των φτωχών. Εχουμε μια πανίσχυρη αριστερή κυβέρνηση. Και η κοινωνική ατζέντα βρίσκεται στην κορυφή της».

Ο δεύτερος τομέας, που ενισχύεται από την κυβέρνηση Τσάβες, είναι το βιβλίο. «Το κράτος αγόρασε πρόσφατα υπερσύγχρονες τυπογραφικές μηχανές. Εχουν τη δυνατότητα να εκδίδουν εκατομμύρια βιβλία κάθε χρόνο». Τι τυπώνουν; «Δοκίμια και πολύ ποίηση – καθόλου θεατρικά έργα. Ξεκινά τώρα μια νέα σειρά, που πιστεύω ότι θα είναι ιστορική για τη χώρα».

Στους ευνοημένους ανήκει και το σινεμά: «Παράγονται 25 ταινίες το χρόνο με χρήματα του κράτους -μέχρι πολύ πρόσφατα γυριζόταν μόνο μία- φτάνει να τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις. Είναι ένας έμμεσος έλεγχος από τό κράτος. Ομως και οι ιδιώτες δεν θέτουν τους δικούς τους ορους;», ρωτά ο Οτ.

Το παράδοξο είναι ότι ενώ ο Τσάβες γνωρίζει εξ ιδίων από θέατρο δεν το υποστηρίζει όπως αναμενόταν: «Δεν υπάρχει σοβαρό πλάνο για το θέατρο», καταγγέλλει ο Οτ. «Στο Καράκας των 7 εκατομμυρίων κατοίκων έχουμε μόλις 20 σκηνές. Πρόκειται για αντίφαση».

Υπάρχει κι άλλη: «Ενώ το θέατρό μας δεν έχει μεγάλη ιστορία -μετά βίας μετρά 50 χρόνια- έχουμε ακμαία δραματουργία. Υπάρχει μια νέα ομάδα 25χρονων συγγραφέων, που γράφουν παρακινημένοι από το πολιτικό πλαίσιο. Τα έργα τους δεν ανεβαίνουν μόνο στη χώρα μας, όπου έτσι κι αλλιώς κυριαρχεί το σύγχρονο λατινοαμερικάνικο ρεπερτόριο σε βάρος του κλασικού. Παίζονται διεθνώς».

• Ως δραματουργός αισθάνεστε πιο κοντά στους προβληματισμούς και τις φόρμες της Ευρώπης ή της Αμερικής;

«Είμαστε πολύ κοντά στις ΗΠΑ. Μπορείς να πεταχτείς στη Ν. Υόρκη μόνο το Σαββατοκύριακο για να δεις παραστάσεις. Η ιδέα της Αμερικής δεν είναι κοντά μας μόνο γεωγραφικά αλλά και πολιτιστικά».

• Δηλαδή;

«Οι λογοτεχνικές επιδράσεις μας είναι αμερικανικές – ο Χέμινγουεϊ, ο Φόκνερ. Το πρώτο θεατρικό έργο που είδα στη ζωή μου ήταν Τένεσι Ουίλιαμς. Καθηγητής μου στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα ήταν ο Τόνι Κούσνερ, ενώ το μάστερ μου είναι για τον Ντέιβιντ Μάμετ. Η Αμερική είναι η δεύτερη χώρα μου. Φέτος ανέβηκαν 4 έργα μου στις ΗΠΑ και μόνο ένα στη Βενεζουέλα. Στη Βενεζουέλα έχουμε διαφορετική σχέση με τις ΗΠΑ απ’ ό,τι οι Αργεντινοί ή οι Βραζιλιάνοι, που είναι περισσότερο Ευρωπαίοι. Είναι λογικό. Ολα κινούνται, όλα καθορίζονται στη χώρα μου απ’ το πετρέλαιο».

• Γράφετε ορμώμενος από τις συνθήκες της χώρας σας, κι εντούτοις τα έργα σας αφορούν και άλλες κοινωνίες.

«Με την παγκοσμιοποίηση μοιραζόμαστε παντού τα ίδια προβλήματα. Στην Ελλάδα, φαντάζομαι, κυρίαρχα ζητήματα είναι η οικονομία, η μετανάστευση και το περιβάλλον. Μοιραζόμαστε διεθνώς και το ίδιο δίλημμα για ελπίδα». *

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

• Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

Ο Γκουστάβο Οτ στην Αθήνα

• Ο θεατρικός συγγραφέας Γκουστάβο Οτ θα βρεθεί στη χώρα μας με αφορμή το έργο του «Chat», αποσπάσματα του οποίου θα αναγνώσουν σε μορφή θεατρικού αναλογίου, οι σπουδαστές της σχολής «δήλος», τη Δευτέρα το βράδυ, στο Ινστιτούτο Θερβάντες. Επίσης, μετά από μια συζήτηση με τον συγγραφέα, ο ηθοποιός Νίκος Ιορδανίδης θα μιλήσει για το έργου του Οτ «Η τρυφερή σου μολότοφ», που θα κάνει πρεμιέρα τον Μάρτιο του 2010 στο θέατρο «Στούντιο Μαυρομιχάλη».