Δάντης αλά Μπενίνι, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

• Aποσπάσματα από την «Κόλαση» της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη, το σπουδαιότερο ιταλικό επικό ποίημα, περιλαμβάνει η παράσταση «Tutto Dante» («Τα πάντα για τον Δάντη») του Ρομπέρτο Μπενίνι, σήμερα και αύριο, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο παγκόσμιας περιοδείας του καλλιτέχνη. Η «Θεία Κωμωδία» γράφτηκε στο διάστημα 1308-1321 και διαιρείται σε τρία μέρη: «Κόλαση», «Καθαρτήριο» και «Παράδεισος», το καθένα αποτελούμενο από 33 ωδές (cantos). Οι ωδές είναι γραμμένες σε ενδεκασύλλαβο στίχο, ενώ το καθένα από τα τρία μέρη της κλείνει με τη λέξη «άστρα». Ο Μπενίνι παρουσιάζει στην Αθήνα το 5ο canto της «Κόλασης» που διαπραγματεύεται την έννοια της αγάπης. Ο διάσημος Ιταλός ηθοποιός – σκηνοθέτης, με τον ευρηματικό του πρόλογο και την παγκόσμια γλώσσα των αυτοσχεδιασμών του, προσδίδει στην «Κόλαση» ευκολία πρόσβασης και «λαϊκότητα», φέρνοντάς την πιο κοντά στο θεατή. Κάτι που όμως δεν υποστηρίζεται από τις αλμυρές τιμές των εισιτηρίων (50-110 ευρώ, φοιτητικό 35 ευρώ).

Σκηνές από τον Δάντη στον 21ο αιώνα. Η τριλογία της «Θείας Κωμωδίας» με εικόνα και ήχο από τον Ιταλό σκηνοθέτη Ρομέο Καστελούτσι στο Φεστιβάλ Αθηνών

• Ψηλός, αδύνατος, φοράει γυαλιά με χοντρό κοκάλινο σκελετό, είναι 48 ετών, έχει έξι παιδιά που μαθαίνουν αρχαία ελληνικά και λατινικά, η σχέση του με το αρχαίο ελληνικό θέατρο δεν είναι «μουσειακή αλλά δομική» και θεωρεί την «Ορέστεια» «το αριστούργημα της ανθρωπότητας». «Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο, πιο τρομακτικό, πιο δυνατό», λέει ο Ρομέο Καστελούτσι, ρηξικέλευθος Ιταλός σκηνοθέτης, από τους κορυφαίους του ευρωπαϊκού, πρωτοποριακού, θεάτρου και ένα από τα «must» του φετινού φεστιβαλικού καλοκαιριού.

• Θα παρουσιάσει την τριλογία «Κόλαση», «Καθαρτήριο» και «Παράδεισος», εμπνευσμένη από τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη (στην Πειραιώς 260 και στο Μέγαρο Μουσικής), φέρνοντας για πρώτη φορά σε επαφή το ελληνικό κοινό με τη δουλειά του. Η ριζοσπαστική ομάδα του Καστελούτσι, Societas Raffaello Sanzio, από τη πόλη Τσεζένα, κοντά στην Μπολόνια, (όπου γεννήθηκε και ο ίδιος), οφείλει τη διεθνή φήμη της στην ανατροπή των θεατρικών συμβάσεων, στη συνεχή αναζήτηση της φόρμας. Το θέατρο του Καστελούτσι αποθεώνει τη σωματικότητα, διερευνά την εικαστικότητα, δίνοντας έμφαση στο ηχητικό περιβάλλον. Πριν κάνει την εμφάνισή του, το 1981, με την πρώτη του σκηνοθεσία, φλέρταρε με την ιδέα να γίνει αγρότης. «Στην πραγματικότητα με ενδιέφεραν τα ζώα», προσθέτει, έστω και αν κατέληξε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Οι πρώτες σπουδές του αφορούσαν τη γεωργία.

• Ο Καστελούτσι μιλάει ήρεμα, στέρεα και συγκροτημένα. Ακόμη και όταν λέει ότι για την «Κόλαση» «δούλεψε με τους ήχους του ανθρώπινου σώματος, που ηχογράφησε στη διάρκεια μιας νεκροψίας», κρίνοντας το αποτέλεσμα «πολύ γλυκό». «Μια μουσική πολύ μελαγχολική. Δεν έχει τίποτα φρικαλέο». Δεν πιστεύει ότι η Κόλαση είναι τοπίο δύσκολο και σκληρό. Αντίθετα με το Καθαρτήριο και τον Παράδεισο.

Τα τρία μέρη

• Ούτως ή άλλως, ο Ιταλός σκηνοθέτης δεν επιδιώκει οποιαδήποτε αναπαράσταση του ποιήματος. «Δεν είναι υλικό θεατρικό η ποίηση του Δάντη, οπότε μετασχηματίζεται σε κινήσεις και εικόνες. Δεν μπορείς να το παρουσιάσεις αυτό το έργο, γιατί η σύλληψη είναι να φανταστείς κάτι που δεν μπορείς να το δεις. Πώς αντιμετωπίζεις, για παράδειγμα, τον Θεό ή το απόλυτο Κακό», αναρωτήθηκε πριν από λίγες ημέρες σε συνάντησή του με δημοσιογράφους, παρουσία του Γιώργου Λούκου, στην Πειραιώς 260. Διευκρίνισε, λοιπόν, ότι όταν ξεκίνησε να σκηνοθετεί τη «Θεία Κωμωδία» έκλεισε το βιβλίο. «Η φιλολογία μπορεί να σε οδηγήσει στην εικονογράφηση», σχολίασε και πύκνωσε την άποψή του για το έργο στη φράση: «Υπάρχει Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος για όλους, σε όλες τις στιγμές της ζωής μας».

• Στην «Κόλαση» (α’ μέρος, Πειραιώς 260 Δ’, 1 -3 Ιουνίου), «χώρο» αινιγματικό και ακαθόριστο, ο Καστελούτσι, τοποθετεί ως κεντρική φιγούρα το πλήθος (εμφανίζεται και ο ίδιος), το απρόσωπο πλήθος, που παρακολουθεί και παρακολουθείται παρελαύνοντας στη σκηνή. Σεκάνς από φιλιά, εναγκαλισμούς, αγγίγματα, χαιρετισμούς.

Το ταξίδι στο φως

• Στο «Καθαρτήριο» (β’ μέρος, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα Τριάντη, 8 – 9/6), η δράση τοποθετείται σε ένα πολυτελές σπίτι, όπου όλα μοιάζουν να είναι σε πλήρη τάξη και αρμονία. Ομως η σχέση Πατέρα/ Δημιουργού – Γιου, περνάει μέσα από τη σύγκρουση πριν οδηγηθεί στη λύτρωση. Κινηματογραφικές τεχνικές και ψυχεδελική εικονογραφία επιτρέπουν μια σειρά σκηνικών μεταμορφώσεων, που αναιρούν τα όρια μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας. «Ολα μοιάζουν με ψίθυροι…», λέει ο σκηνοθέτης. «Σα νάχε φανταστεί ο Δάντης τον κινηματογράφο το Μεσαίωνα». Στον «Παράδεισο» (γ’ μέρος, Πειραιώς 260, Γκαράζ Δ’, 2 – 6/6), «το πρόβλημα είναι το φως. Τόσο λευκό που καταλήγει να είναι εκτυφλωτικό». Σύμφωνα με τον Καστελούτσι, το ταξίδι του Δάντη προς το φως είναι εσωτερικό, πρέπει να το «παράγει» ο καθένας μας, μόνος του. Το τρίτο μέρος της τριλογίας το παρουσιάζει ως θεατρική εγκατάσταση στην οποία ο θεατής έχει πρόσβαση για λίγα μόνο λεπτά (περίπου 3’). Ο χώρος απογυμνώνεται και κατακλύζεται από φως καθιστώντας αδύνατη τη λειτουργία της όρασης. Ο Καστελούτσι παίζει με την ιδέα της παράλυσης απέναντι στο μεγαλείο του Θεού και μετατρέπει τον ρόλο του θεατή από παρατηρητή σε αντικείμενο παρατήρησης. Στον Παράδεισο δεν υπάρχει μουσική. Μόνο ο ήχος του νερού.

• Της Μαρίας Κατσουνάκη, Σάββατο, 2 Mαϊου 2009

Ρομέο Καστελούτσι: «Το θέατρο ανήκει μόνο στον θεατή…». Με ελάχιστη πρόζα και δίνοντας έμφαση στην κίνηση και την εικόνα, ο Ιταλός σκηνοθέτης παρουσιάζει τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη

Ο Γιώργος Λούκος ξεναγεί τον Ρομέο Καστελούτσι στους χώρους της «Πειραιώς 260», όπου θα παρουσιάσει τη «Θεία Κωμωδία»

• Παιδιά κλεισμένα σε έναν γυάλινο κύβο, σκυλιά που ξεσκίζουν τις σάρκες του πρωταγωνιστή, ένα άλογο, ένας αναρριχητής, ήχοι και «ρυθμοί» από το ανθρώπινο σώμα. Σκοτάδι. «Κόλαση». Είναι το πρώτο από τα τρία μέρη της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη – το «Καθαρτήριο» (8, 9/6) κι ο «Παράδεισος» (2-6/6, Πειραιώς 260) είναι τα άλλα δύο. Ολα ζωντανεύουν στη σκηνή μέσα από την πρωτοπόρα ματιά του Ρομέο Καστελούτσι.

• Ο Ρομέο Καστελούτσι, εμβληματική φυσιογνωμία του σύγχρονου θεάτρου στην Ευρώπη, έρχεται πρώτη φορά στην Ελλάδα προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Αθηνών, για να παρουσιάσει τη «Θεία Κωμωδία», έργο εμπνευσμένο από τον Δάντη που έκανε πρεμιέρα με μεγάλη επιτυχία στο Φεστιβάλ της Αβινιόν πέρυσι. Σε ολιγοήμερη παραμονή του στη χώρα μας ο καλλιτέχνης ξεναγήθηκε από τον Γιώργο Λούκο στους χώρους της «Πειραιώς 260», όπου και συναντήθηκε με τους καλλιτεχνικούς συντάκτες. Μεσογειακός τύπος, με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες απόψεις πάνω στο έργο του, χαρακτηρίζει τη «Θεία Κωμωδία» «θεμελιώδες έργο», το «πρώτο δημιούργημα που γεννήθηκε από τη φαντασία». Πάντα επιθυμούσε να το σκηνοθετήσει παρόλο που δεν είναι «παρουσιάσιμο», γιατί μιλάει για «αφημένα πράγματα. Πώς να αναπαραστήσεις τον Θεό ή το κακό;». Η λύση που βρήκε; «Η πρόζα είναι ελάχιστη». Τον ενδιαφέρει να αποδοθεί σαν ένα « μουσικό-θεατρικό γεγονός. Η ποίηση του Δάντη δεν είναι θεατρικό υλικό. Ο λόγος του μετασχηματίζεται σε εικόνες και κινήσεις».

«Κόλαση»

• Στην «Κόλαση» (ο χώρος και οι ημερομηνίες θα ανακοινωθούν σύντομα), το πιο «ανθρώπινο» από τα τρία, η κίνηση είναι «εξαιρετικά σημαντική». Πρωταγωνιστεί ο ίδιος και συμμετέχουν γύρω στα 80 άτομα (τα 50 από τα οποία προέρχονται από τη χώρα στην οποία παίζεται η παράσταση). Στο «Καθαρτήριο», το πιο «δύσκολο» κομμάτι με πέντε ηθοποιούς, γινόμαστε παρατηρητές μιας πραγματικότητας όπως αυτή βιώνεται από μια αστική οικογένεια. Εδώ κάποιοι θεατές «θυμώνουν ή φεύγουν». Στον «Παράδεισο», μια θεατρική εγκατάσταση με έναν ηθοποιό στην οποία ο θεατής έχει χρόνο για 2-3 λεπτά, έχουν υπάρξει «ακραίες αντιδράσεις: κλαίνε, γελούν, κάποιος γδύθηκε…».

• Ο 49χρονος καλλιτέχνης δηλώνει «λάτρης» της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, την οποία θεωρεί « λίκνο» του πολιτισμού και αφετηρία της δουλειάς του. Μιλάει Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά, ενώ τις ίδιες γλώσσες μαθαίνουν και τα έξι παιδιά του! Ποιο κείμενο από το αρχαίο δράμα τον συγκινεί περισσότερο; «Η Ορέστεια… το μεγαλύτερο δυτικό αριστούργημα της ανθρωπότητας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο, πιο δυνατό, πιο τρομακτικό». Το κοινό, «αυτή η αποξενωμένη αλλά τόσο οικεία παρουσία», αποτελεί έναν από τους κεντρικούς άξονες γύρω από τους οποίους στρέφεται η δουλειά του. «Το θέατρο ανήκει αποκλειστικά στον θεατή», τονίζει. «Είναι καθαρά προσωπικός του χώρος». Και είναι κάθετος ως προς αυτό, αφού υπερθεματίζει λέγοντας ότι δεν πιστεύει σε «μεθόδους, στυλ, σχολές, μαέστρους και δασκάλους, παρά μόνο στον θεατή».

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 27/04/2009

ΡΟΜΕΟ ΚΑΣΤΕΛΟΥΤΣΙ ΜΕ «ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ». «Ας στείλουμε τη φαντασία μας στην Κόλαση και τον Παράδεισο»

• «Πώς να παρουσιάσεις τον Θεό ή το απόλυτο κακό;» αναρωτιέται ο Ρομέο Καστελούτσι, που φέρνει μια εικονοκλαστική «Θεία Κωμωδία» (του Δάντη) στο Φεστιβάλ Αθηνών. Η «Θεία Κωμωδία» του Δάντη στη θεαματική εκδοχή του Ρομέο Καστελούτσι, που εξασφάλισε για το καλοκαίρι ο Γιώργος Λούκος, είναι η μεγαλύτερη φετινή προσφορά του Φεστιβάλ στο ελληνικό κοινό. Πρόκειται για θηριώδη παραγωγή, πιστωμένη με γενικό ενθουσιασμό από το Φεστιβάλ της Αβινιόν, όπου παίχτηκε πέρυσι και αναμένεται να δημιουργήσει πλούσιο πεδίο συζη τήσεων.

• Η τριλογία«Κόλαση»- «Καθαρτήριο» – «Παράδεισος» δεν είναι στημένη πάνω στους συμβατικούς θεατρικούς κώδικες, αφού δεν θα ακούσουμε τον ποιητικό λόγο (14.235 ενδεκασύλλαβοι ομοιοκατάληκτοι στίχοι) ούτε θα δούμε μια αναπαράσταση της αλληγορικής περιήγησης του ποιητή στους εννέα κύκλους της Κόλασης, στις εφτά ανοδικές στεφάνες του Καθαρτηρίου, στις εννέα σφαίρες του Παράδεισου και το ουράνιο ρόδο. Οι ριζοσπαστικές, οραματικές προτάσεις του Καστελούτσι προσεγγίζουν την τριλογία του Δάντη εικαστικά, οντολογικά.

• «Δεν έχουμε ένα έργο μελέτης, αλλά ένα έργο φαντασίας, πάνω στις λέξεις Κόλαση, Καθαρτήριο, Παράδεισος», λέει ο εικονοκλάστης δημιουργός, αρχιτέκτονας, ζωγράφος, σκηνογράφος, σκηνοθέτης, περφόρμερ, εμβληματική μορφή του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου Ρομέο Καστελούτσι. «Η απόδοση της απόλυτης ποίησης είναι υποδεέστερη της ανάγνωσής της. Η “Θεία Κωμωδία” δεν είναι ένα υλικό θεατρικό. Σε καταβροχθίζει. Η σύλληψη είναι να φανταστείς κάτι που δεν μπορείς να το δεις. Πώς θα παρουσιάσεις π.χ. τον Θεό, ή το απόλυτο κακό; Μετασχηματίζεται σε κινήσεις, εικόνες, ήχους, σε σχέση με τον αιώνιο χρόνο, πάνω ψυχολογική και θεολογική δομή».

• Διατηρώντας τη δομή της τριλογίας, η περιήγηση στις τρεις περιοχές του υπερπέραν δημιουργεί τρεις διαφορετικού ύφους και φόρμας παραστάσεις. Στην Κόλαση, σχεδόν αυτοβιογραφικά, ο ίδιος ο Καστελούτσι παλεύοντας επί σκηνής με εφτά σκυλιά που τον κατασπαράσσουν, ξεκινάει ένα ταξίδι με προορισμό το άγνωστο καθώς βυθίζεται σε ένα σύμπαν γεμάτο ερωτήματα σε αινιγματικό χώρο, όπου το πλήθος παρακολουθεί και παρακολουθείται κι ό λόγος είναι ένα ακαθόριστο σύνολο από φωνήεντα- κραυγές.

• «Η “Κόλαση”είναι το πιο ανθρώπινο (!) από τα τρία βιβλία. Όταν το διαβάζεις, αυτό που έρχεται πρώτα στον νου είναι η νοσταλγία της ζωής. Ένα πανόραμα του ανθρώπινου τόπου όπου υπάρχει πείνα για ζωή» λέει ο Ρομέο Καστελούτσι. «Η μουσική, κυρίαρχη, είναι πολύ μελαγχολική. Ένα πορτρέτο θανάτου. Δούλεψα με ήχους ανθρώπινου σώματος, που ηχογράφησα στη διαδικασία μιας νεκροψίας. Τίποτα το φρικαλέο. Παίζουν 80 άτομα, από τα οποία οι 30 είναι ηθοποιοί και οι 50 θα είναι ντόπιοι- γονείς και παιδιά». Εφτά σκυλιά, ένα άλογο, ένας ακροβάτης που σκαρφαλώνει σε στύλο, που απαιτεί η παράσταση, αποθαρρύνουν την έγκριση για το Ηρώδειο.

• «Το “Καθαρτήριο”, όπου οι καταδικασμένοι περπατούσαν στο βουνό και ήταν αναγκασμένοι να κοιτούν τα γλυπτά που είχαν μια κίνηση σα να τους έκαναν μάθημα πώς να κινηθούν- σα νά ΄χε φανταστεί ο Δάντης τον κινηματογράφο τον Μεσαίωνα- έχει συλληφθεί σε σχέση με μια κινηματογραφική τεχνική, ενώ ακούγονται λόγια σαν ψίθυροι. Εδώ η δράση τοποθετείται στο πολυτελές σπίτι μιας αστικής οικογένειας, αλλά δεν θα ήθελα να αποκαλύψω το γιατί πριν δείτε την παράσταση. «Ο “Παράδεισος”έχει μια σκληρότητα απόκοσμου» καταλήγει ο Καστελούτσι. «Ήχοι νερού, φως λευκό. Μια εγκατάσταση εκτυφλωτική, στην οποία ο θεατής έχει πρόσβαση μόνο για λίγα λεπτά».

ΙΝFΟ

Ο χώρος και οι ημερομηνίες για την «Κόλαση» δεν έχουν καθοριστεί ακόμα.
Το «Καθαρτήριο» θα παιχτεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 8 και 9 Ιουνίου. Η εγκατάσταση «Παράδεισος» στο Γκαράζ της «Πειραιώς 260», 2 έως 6 Ιουνίου.

Με μια ματιά

Γεννήθηκε σ΄ ένα μικρό χωριό κοντά στην Τσεζένα, το 1961 Φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών της Μπολόνια, ιδρύει το 1981 την ομάδα Societas Raffaello Sarzio, με την οποία καθιδρύει το νεοεξπρεσιονιστικό του θέατρο. Από το 1992 αρχίζει η πορεία των μεγάλων έργων λόγου κόντρα στον λόγο, με έμφαση στο οπτικό και ηχητικό μέρος: « Άμλετ», «Ορέστεια», «Γένεσις», «Το ταξίδι στην άκρη της νύχτας». Συλλαμβάνει τη σκηνική παρουσίαση της «Θείας Κωμωδίας» έπειτα από ενάμιση χρόνο προσωπικής μελέτης και εργασίας, την οποία ανέβασε με ηθοποιούς σε ενάμιση μήνα. Έχει έξι παιδιά, τα οποία μαθαίνουν λατινικά και αρχαία ελληνικά.

• Της Έλενας Δ. Χατζηιωάννου, ΤΑ ΝΕΑ: Δευτέρα 27 Απριλίου 2009

«Θεία Κωμωδία» του Δάντη στο Φεστιβάλ Αθηνών

Στιγμιότυπο από το μέρος της «Κόλασης», στο Φεστιβάλ της Αβινιόν

• Ριψοκίνδυνο το τόλμημα. Μεγάλη η πρόκληση. Πώς μπορεί να θεαματοποιηθεί ένα από τα μέγιστα ανά τους αιώνες, οικουμενικά «μνημεία» της Ποίησης, όπως είναι η τριλογική «Θεία Κωμωδία» του Δάντη; Σ’ αυτό το τόλμημα προέβη ο Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, σκηνογράφος, σκηνοθέτης, περφόμερ Ρομέο Καστελούτσι, παρουσιάζοντας πέρσι στο διεθνές Θεατρικό Φεστιβάλ της Αβινιόν, με μεγάλη επιτυχία, τη δουλειά του πάνω στη «Θεία Κωμωδία». Αυτή την άκρως φιλόδοξη, τρίπτυχη δημιουργία θα παρουσιάσει το φετινό Ελληνικό Φεστιβάλ, σε τρεις διαφορετικούς χώρους. Ο Ιταλός καλλιτέχνης στις 24/4 ήρθε στην Αθήνα για να εξετάσει τεχνικά και άλλα ζητήματα προσαρμογής της δημιουργίας του στους χώρους αυτούς και σε συνέντευξη Τύπου μίλησε για το πώς «εικονοποίησε» το δαντικό αλληγορικό αριστούργημα.

• «Η απόδοση της απόλυτης ποίησης είναι υποδεέστερη της ανάγνωσής της. Η «Θεία Κωμωδία» δεν είναι ένα θεατρικό υλικό. Σε καταβροχθίζει. Η σύλληψη είναι να φανταστείς κάτι που δεν μπορείς να το δεις. Εχουμε ένα έργο φαντασίας πάνω στις λέξεις» των τριών μερών του έργου, «Κόλαση», «Καθαρτήριο», «Παράδεισος», τόνισε ο Ρομέο Καστελούτσι και εξήγησε ότι με τη δουλειά του δεν αναπαριστά τους 14.235 ομοιοκατάληκτους στίχους που συναποτελούν τα τρία μέρη που ποιητικού έργου. Ακολουθώντας τη σειρά των τριών μερών δημιούργησε τρεις διαφορετικές – σε ύφος και φόρμα – παραστάσεις, που εικόνες, ήχους και κίνηση «διερμηνεύουν» τον ψυχολογικό «κόσμο» και τους συμβολισμούς του Δάντη. «Η «Κόλαση» είναι το πιο ανθρώπινο από τα τρία μέρη. Ενα πανόραμα του ανθρώπινου τόπου, όπου υπάρχει «πείνα» για ζωή». Το μέρος αυτό ο Καστελούτσι το «διαβάζει» σχεδόν αυτοβιογραφικά. Ο ίδιος επί σκηνής, κυνηγημένος και κατασπαρασσόμενος από εφτά σκυλιά, με κραυγές, κίνηση και ήχους του ανθρώπινου σώματος, κι ένα άλογο με αναβάτη, αρχίζει το ταξίδι στον τόπο του θανάτου (παίζουν 30 ηθοποιοί και 50 ερασιτέχνες). Το μέρος του «Καθαρτηρίου», με ψιθυριστά λόγια, τοποθετείται σε ένα πολυτελές μεγαλοαστικό σπίτι, ενώ το τρίλεπτο παραστασιακά μέρος του «Παραδείσου» αποδίδεται με «μια σκληρότητα απόκοσμου», με ήχους νερού, σε μια εγκατάσταση εκτυφλωτικού λευκού φωτός.

Η τρίωρης, συνολικά, διάρκειας παράσταση θα παιχθεί: Πειραιώς 260 «Κόλαση» (οι ημερομηνίες δεν καθορίστηκαν ακόμα). Μέγαρο Μουσικής 8,9/6 «Καθαρτήριο». Γκαράζ Πειραιώς 260, 2-6/6 «Παράδεισος».

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

21/4/2007

— Κατάσταση πολιορκίας

16/11/2003

— Αλληγορική ποίηση

6/4/2003

— Η διαχρονική «Θεία Κωμωδία»

Ο Ρομπέρτο Μπενίνι στο Μέγαρο Μουσικής

• Αποσπάσματα από τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη θα παρουσιάσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ο ιταλός ηθοποιός και σκηνοθέτης Ρομπέρτο Μπενίνι. Με τον ευρηματικό πρόλογο και τους αξιαγάπητους αυτοσχεδιασμούς του, ο Μπενίνι στοχεύει να προσδώσει λαϊκότητα στη «Θεία Κωμωδία», φέρνοντάς τη πιο κοντά στον θεατή. Ο τίτλος των παραστάσεων που θα δοθούν την Τρίτη 5 και την Τετάρτη 6 Μαΐου είναι «Ιnferno e Ρaradiso» («Κόλαση και Παράδεισος»). Να σημειωθεί ότι οι παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής εντάσσονται στο πρόγραμμα παγκόσμιας περιοδείας του Μπενίνι, ο οποίος το 1997 «σκλάβωσε» εκατομμύρια θεατές ανά τον κόσμο με τη βραβευμένη με Οσκαρ ταινία «Η ζωή είναι ωραία». Η προπώληση εισιτηρίων θα ξεκινήσει την Τετάρτη 1 Απριλίου από τα ταμεία του Μεγάρου Μουσικής και την οδό Ερμού 1 (τηλ. 210-7282.333). Τιμές εισιτηρίων: 35 (Φοιτητικό), 50 (Γ΄ ζώνη), 70 (Β΄ ζώνη), 90 (Α΄ ζώνη) και 110 (VΙΡ) ευρώ.

Φέρνει την… Κόλαση στους Αθηναίους

• Η παγκόσμια περιοδεία της «θείας κωμωδίας» του διάσημου Ιταλού καλλιτέχνη θα περάσει από το Μέγαρο στις 5 και 6 του Μάη.
  

• Εισέβαλε δυναμικά στην καρδιά μας το 1997 και την κατέκτησε υποδυόμενος τον Γκουίντο, έναν ξένοιαστο λογιστή εβραϊκής καταγωγής, που ζει τη ζωή με άξονα το χιούμορ του σαν ένα παραμύθι στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ιταλία. Μας συγκίνησε με την ευαισθησία του, λέγοντάς μας σχεδόν αφοπλιστικά πως τελικά… «Η ζωή είναι ωραία». Ο λόγος για τον Ρομπέρτο Μπενίνι, τιμημένο με Οσκαρ για την ταινία του «Η ζωή είναι ωραία», ο οποίος πραγματοποιεί μια παγκόσμια περιοδεία, παρουσιάζοντας τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη (με μια παράσταση που φέρει τον τίτλο «Ιnferno e Ρaradiso» – «Κόλαση και Παράδεισος» στα Ελληνικά), το σπουδαιότερο ιταλικό επικό ποίημα και ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

• Στο πλαίσιο αυτό ο διάσημος Ιταλός καλλιτέχνης έρχεται στην Αθήνα για δύο ξεχωριστές παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Τρίτη 5 και την Τετάρτη 6 Μαϊου. Από τα τρία μέρη της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη, ο Ρομπέρτο Μπενίνι θα παρουσιάσει την «Κόλαση», ενώ ειδικά για τις εμφανίσεις του στην Αθήνα ο Ιταλός κωμικός επέλεξε την 5η ωδή που πραγματεύεται την έννοια της αγάπης.

• Η κινητικότητά του, το ταλέντο του, η πληθώρα των μέσων έκφρασής του, ο λυρισμός και η ευαισθησία του, η υποκριτική του δεινότητα, η χαρά και το γέλιο που μεταφέρει στο κοινό του καθιστούν τον Ρομπέρτο Μπενίνι ιδανικό ερμηνευτή αυτού του μυστηριακού κειμένου. Ο δημοφιλής Ιταλός ηθοποιός-σκηνοθέτης με τον ευρηματικό του πρόλογο και την παγκόσμια γλώσσα επικοινωνίας των αυτοσχεδιασμών του προσδίδει στη «Θεία Κωμωδία» ευκολία πρόσβασης και «λαϊκότητα», φέρνοντάς την πιο κοντά στον θεατή, σε συσκευασία ενός «αληθινού σόου-υψηλής αισθητικής».

• Η Θεία Κωμωδία του Δάντη γράφτηκε στο διάστημα 1308-1321. Ο αρχικός τίτλος του έργου ήταν «Κωμωδία», ενώ ο όρος «Θεία» προστέθηκε μεταγενέστερα από τον Βοκάκιο, το 1555. Το έργο διαιρείται σε τρία μέρη: «Κόλαση», «Καθαρτήριο» και «Παράδεισος», το καθένα αποτελούμενο από 33 ωδές. Ο αριθμός τρία είναι κυρίαρχος σε όλο το ποίημα και η χρήση του δεν θεωρείται τυχαία. Οι ωδές είναι επίσης γραμμένες σε ενδεκασύλλαβο στίχο, ενώ το καθένα από τα τρία μέρη της κλείνει με τη λέξη «άστρα».

• Ο Δάντης στη «Θεία Κωμωδία» περιγράφει σε πρώτο πρόσωπο ένα φανταστικό ταξίδι του στον Αδη, που ξεκινά τη Μεγάλη Παρασκευή του 1300, στις 8 Απριλίου. Το παρουσιάζει με απίστευτη αληθοφάνεια μέσω της χρήσης πλήθους στοιχείων και λεπτομερειών.

• Οι ώρες, οι τοποθεσίες και το δρομολόγιο του αφηγητή καταγράφονται με μαθηματική ακρίβεια. Κατά το πέρασμά του από την Κόλαση και το Καθαρτήριο ο ποιητής συνοδεύεται από τον δάσκαλό του Βιργίλιο, ενώ η πορεία του στον Παράδεισο γίνεται με την παρουσία της Βεατρίκης, ο χαρακτήρας που αντιπροσωπεύει το γυναικείο πρότυπο κατά τον Δάντη και βασίζεται πιθανότατα στη Βεατρίκη Πορτινάρι, υπαρκτό πρόσωπο στη ζωή του.

• Η προπώληση των εισιτηρίων έχει αρχίσει ήδη και πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στην Ερμού 1 (τηλ.: 210-7258510).

• Αντιγόνη Καράλη, ΕΘΝΟΣ, 31/03/2009