ΚΘΒΕ, Τσακίρογλου, Μπενίνι, Χρονοπούλου, Καζανάς, τηλεόραση, Στεφανίδου κ.λπ.

• Το τέταρτο κουδούνι
  
• Του Γιώργου Δ.Κ. Σαρηγιάννη
  
• ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 14 Μαΐου 2009

• Από μεσημερινάδικου εις μεσημεριανάδικον ο γέροντας Ποιμένας, ο πνευματικός της Μαίρης Χρονοπούλου. Αυτή τη φορά, πριν απολαύσουμε μια ανάλυση της προσωπικότητας του image maker, όπως τον λέμε στα ελληνικά, κ. Γιάννη Καζανίδη, στην οποία αποφασιστικά συνέβαλε με την προσωπική της γνώμη και η κ. Δήμητρα Παπανδρέου, ο γέροντας Ποιμένας μάς ενημέρωσε, από «παραθύρου», εκτός απ΄ την πορεία της υγείας της ηθοποιού που είναι καλύτερα και γύρισε σπίτι της και για τις προτάσεις που της έγιναν και για σκέψεις της για συμμετοχή σε σίριαλ. Υψώνοντας στο τέλος- ο γέροντας Ποιμένας- το εικόνισμα της Αναστάσεως. Ή μήπως ήταν το εικόνισμα της Χριστίνας Λαμπίρη; Έχω πια μπερδευτεί. Ο Θεός να μας φωτίσει. Κι εμένα και το γέροντα Ποιμένα.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… Απ΄ την πρώτη στιγμή που τον είδα στη σκηνή, το 1996, σ΄ ένα από δυο μονόπρακτα του Λίοναρντ Μέλφι, που ΄χε ανεβάσει η Ελένη Σκότη- πρώτη της σκηνοθεσία- στο «Πολιτεία» με τον τίτλο «Η νύχτα με τις μάσκες», τον ξεχώρισα τον Κώστα Καζανά: ηθοποιός ουσιαστικός, βαθύς, βασανισμένος. Απόφοιτος της Δραματικής του Εθνικού, ερχόταν απ΄ την Θεσσαλονίκη όπου τον έβγαλε στη σκηνή ο Νίκος Ναουμίδης στο έργο του Όρτον «Τα γούστα του κυρίου Σλόαν». Έκτοτε συνεχίζει διακριτικά μια καλή έως πολύ καλή πορεία- σε αρκετούς ρόλους εξαιρετικός. Φέτος, όμως, με τον ρόλο του Ουόλτερ στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο του Βασίλη Χριστοφιλάκη «Ο κυνηγός»- ένας παιδεραστής που ύστερα από δώδεκα χρόνια φυλακή αγωνίζεται να προσαρμοστεί αλλά και να νικήσει το πάθος του- ο Κώστας Καζανάς, σε μια πολύ καλή παράσταση που υπογράφει ο ίδιος ο συγγραφέας, «φεύγει». Πρέπει να τον δείτε!

Βρε, πώς μου θύμισε η «παράσταση» του- συμπαθέστατου και τρισχαριτωμένου, ομολογώ- Ρομπέρτο Μπενίνι το μάθημα του κ. Κουτσοπίνα, του καλού φιλολόγου μου στην Τρίτη Γυμνασίου… Με πόσο κέφι μας δίδασκε Όμηρο και «Οδύσσεια»- λίγοι στίχοι και μετά ανάλυση. Διότι ακριβώς σα μάθημα φιλόλογου περί Δάντη και «Θείας κωμωδίας» μού φάνηκε το όλον πράγμα λίγοι στίχοι και μετά ανάλυση. Αλλά για μαθητές ιταλικών γυμνασίων που ομιλούν απταίστως την ιταλική- εμείς τι να καταλάβουμε; Κι αυτό ύστερα από σαράντα λεπτά σατιρικής- και μάλλον άσχετης με το θέμα του καταιγιστικής εισαγωγής όπου το μόνο που καταλάβαινα ήταν το «Μπερλουσκόνι».

Πάντως, ο κ. Κουτσοπίνας δε μας χρέωνε προς 110- άντε, το λιγότερο, 50 ευρώ- το κεφάλι για το μάθημα… Διότι, βέβαια, ούτε Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες είχε κερδίσει ούτε Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας και Καλύτερου Πρώτου Ανδρικού Ρόλου. Οπότε, τι να εξαργυρώσει;…

«Είναι άντρες οι άντρες που κάνουν αποτρίχωση;»: το θέμα της εκπομπής. Και να, από ΄δώ οι ξυρισμένοι, και να από ΄κεί ένας κύριος Στέφανος με την τρίχα κάγκελο στο ευρύ, που να σπάνε τα κουμπιά του πουκαμίσου, στέρνο, συγχυσμένος- «πού θα φτάσουμε οι άντρες αν αρχίσουμε να ξυρίζουμε τις τρίχες όπως ο Μπέκαμ που κατάντησε να φοράει στριγκάκι;»-, και να μια διαφωνούσα με τον κ. Στέφανο- ο οποίος, δεν κατάλαβα καλά, έχει βγάλει και βιβλίο για τις τρίχες και πώς να μην τις ξυρίζετε;να λέει «μα με τις τρίχες ο άντρας ιδρώνει και μυρίζει», και «όχι», να λέει ο κ. Στέφανος, «εγώ πλένομαι και πλένω και το μόριό μου και βάζω αρώματα και δε βρωμάνε οι τρίχες»…

Ε, λοιπόν, η εκπομπή της κ. Τατιάνας Στεφανίδου «Αξίζει να το δεις» συναντήθηκε για πρώτη φορά ευθέως με το βασικό της αντικείμενο: τις τρίχες.

Όλος ο κόσμος, μια σκηνή… Ε, δε θα ΄λεγα πως η θητεία Τσακίρογλου στο ΚΘΒΕ ήταν κι ό,τι το επιτυχέστερο… Αλλά, παρά ταύτα, ο Νικήτας Τσακίρογλου, έτσι κι αλλιώς, παραμένει και θα παραμείνει για το θέατρό μας Μέγας Ηθοποιός. Αυτού του κ. Γαρούφα, προέδρου, παρακαλώ, του Δ.Σ. του ίδιου Θεάτρου, πείτε μου, ποία ακριβώς η σχέση του με το θέατρο;

Δεν αντέχεται. Θα πρέπει να ΄ναι το ισχυρότερο πλήγμα που δέχτηκε το ελληνικό θέατρο τα τελευταία χρόνια: δε θα δούμε τον Αλέξανδρο Παρθένη- γνωστόν ως μοντέλο και για τους διάσημους δεσμούς του- να ερμηνεύει επί σκηνής Ζαν στο «Δεσποινίς Julie» του Στρίντμπεργκ – μάλιστα!- που θα παρουσίαζε η Μαίρη Βιδάλη κρατώντας τον επώνυμο ρόλο.

Αποχώρησε απ΄ τις δοκιμές (μήπως σε κρίση αυτογνωσίας;), αντάλλαξαν εξώδικα με την έξαλλη απ΄ τη στάση του θιασάρχιδα που δεν άντεξε μια απώλεια τοιούτου μεγέθους κι αντιλαλούν οι κάμποι των καθ΄ ύλην αρμόδιων πρωινάδικων και μεσημεριανάδικων. Ήτοι ο άτυχος Στρίντμπεργκ φτηνά τη γλίτωσε απ΄ τον Παρθένη όχι όμως κι απ΄ τις γλώσσες της Μελέτη, της Λαμπίρη και λοιπών συμμαχικών δυνάμεων που, ως γνωστόν, ξεσκολισμένες είναι στον Στρίντμπεργκ στα δάχτυλα τον παίζουν.

(Όχι, τίποτα δεν έχω με τα μοντέλα που στρέφονται στο θέατρο- ή στην ποίηση.  Απλώς τον περί ου ο λόγος κύριο τον είδα να παίζει- και ΠΩΣ…- στο καθημερινό «Λόλα» του Αnt1).

Δε θα ΄ναι, τελικά, ο Μάνος Βακούσης ο Ταλθύβιος στις «Τρωάδες» του ΚΘΒΕ που θα δούμε στην Επίδαυρο σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη, όπως σας έγραφα. Αλλά ο Φαίδων Καστρής.

Ούτε η Άννα Μάσχα θα σηκώσει τον επώνυμο ρόλο στην «Άλκηστι» του Ευριπίδη που θα κάνει ο Θωμάς Μοσχόπουλος με το Εθνικό στο Φεστιβάλ. Στη ζωή της πρόκειται να προκύψει- με το καλό!- κάτι πολύ πιο ωραίο και σημαντικότερο απ΄ τον οποιοδήποτε ρόλο και την οποιαδήποτε Επίδαυρο. Στη θέση της, η Μαρία Σκουλά (φωτογραφία).

Η τελευταία μόδα στο ελληνικό θέατρο: οι σκηνικές οδηγίες των έργων γίνονται στην παράσταση κείμενο. Που το παίζουν οι ηθοποιοί. «Ευρηματικό» σκέφτηκα στην αρχή. «Θα ΄ναι στυλ» είπα όταν το ξανάδα. Αλλά όλο και τακτικότερα το συναντώ πια. Και λίγο το βαρέθηκα.

Η «Κόλαση» του Μπενίνι

• Αποσπάσματα από τη Θεία Κωμωδία του Δάντη ερμηνεύει με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο ο διάσημος ιταλός κωμικός στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

• Πιθανώς αποτελεί ύβρη να τον αποκαλέσει κανείς «σύγχρονο Τσάρλι Τσάπλιν». Ωστόσο ο ιταλός κωμικός και σκηνοθέτης του κινηματογράφου Ρομπέρτο Μπενίνι είναι ίσως ο συνεχιστής της παράδοσης με τη μεγαλύτερη ακτινοβολία σήμερα. Αυτή τη φορά το πιο εμπορικά εξαγώγιμο προϊόν της Ιταλίας αναμετρείται με τον σημαντικότερο συγγραφέα της, τον Δάντη, και το κορυφαίο επικό ποίημα «Θεία Κωμωδία»- ένα έργο που διαχρονικά εμπνέει ζωγράφους, ποιητές, σκηνοθέτες και ανήκει στην παγκόσμια κληρονομιά. Αυτή τη φορά ο κλήρος έπεσε στον βραβευμένο με Οσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας για το «Η ζωή είναι ωραία» (1997) Ρομπέρτο Μπενίνι. Η διασημότητα με το πιο αγαθό πρόσωπο στον δυτικό κόσμο είχε φιλόδοξα σχέδια. Διοργάνωσε παγκόσμια περιοδεία για να παρουσιάσει μια εκλαϊκευμένη εκδοχή του αλληγορικού και βαθιά φιλοσοφικού αυτού ποιήματος την οποία τιτλοφορεί «Ιnferno e Ρaradiso», «Κόλαση και Παράδεισος»: παραλλάσσει, δηλαδή, τα δύο από τα τρία μέρη του («Κόλαση», 1314, «Καθαρτήριο», 1316, «Παράδεισος», 1321). Με αυτοσχεδιασμούς και απλουστευτική γλώσσα αλλά και τον κωμικό του παλμό ο Μπενίνι θα επιχειρήσει να γεφυρώσει τις υψηλόφρονες έννοιες του κειμένου με το ευρύ κοινό που καταγοητευμένο ενδεχομένως θα τις κάνει «δικές» του. Με αυτή τη λογική εξυφαίνει ένα λαϊκό σόου υψηλής αισθητικής- δύο έννοιες συχνά ασύμβατες. Στις δύο εμφανίσεις του στην Αθήνα θα παρουσιάσει μόνο την «Κόλαση» και συγκεκριμένα το 5ο κάντο, που αναφέρεται στην έννοια της αγάπης.

• Πολλοί καλλιτέχνες ήξεραν πόσο συγγενεύουν τα δύο φαινομενικά αντίθετα είδη: η κωμωδία και η τραγωδία. Ο Σαίξπηρ τα συνταυτίζει με απαράμιλλη λεπτότητα στον στίχο και πολύ αργότερα ο Χίτσκοκ με τους ευφυέστατους υπαινιγμούς του (Αγγλοι και οι δύο- διόλου τυχαίο). Σε αυτή την παράδοση προσκολλάται τώρα και ο Μπενίνι πιστεύοντας ότι«ο μύθος είναι ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσεις αυτό που θέλεις και να διηγηθείς μια ιστορία… Αν πεις κατευθείαν αυτό που θέλεις, γίνεσαι βαρετός μέσα στην αυστηρότητά σου,σαν ένας γέρος που νομίζει ότι ξέρει τα πάντα και δίνει στους άλλους συμβουλές» («ΒΗΜΑgazino», 5/4/2009). Στο «Η ζωή είναι ωραία» βέβαια αυτό ήταν πρόδηλο: η ζωή μιας οικογένειας σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δοσμένη με την ελαφρότητα του πετάγματος της πεταλούδας.

• Αυτή τη φορά το εγχείρημα φαίνεται δύσκολο και εύκολο μαζί: από τη μία έχεις ως υποδομή ένα θεμελιώδες γραπτό της παγκόσμιας λογοτεχνίας που οφείλεις να μη βεβηλώσεις. Από την άλλη, έχει μέσα του τόσες προοπτικές και βάθη που τανύζει τους ορίζοντες της φαντασίας του καλλιτέχνη. «Είχα την ευκαιρία να είμαι κωμικός και τραγικός μιλώντας για την ανθρώπινη μοίρα» δήλωσε στο «ΒΗΜagazino» σχετικά με την παράστασή του. «Ο Δάντης λέει ότι ο Θεός για να σώσει τον άνθρωπο του χάρισε τα δύο πολυτιμότερα αισθήματα,τη φιλία και την αγάπη. Και αυτά είναι που μας οδηγούν στο θείο. Γιατί ο άνθρωπος έχει μέσα του τον Θεό. Για τον Θεό μιλάμε εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια. Και για τον Οιδίποδα».

Η παράσταση του Ρομπέρτο Μπενίνι θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Φίλων της Μουσικής), Βασ.Σοφίας και Π.Κόκκαλη, την Τρίτη 5 και την Τετάρτη 6 Μαΐου.

Πληροφορίες στο τηλ.210 7258.510. Ο Θείος Κωμικός
Γεννήθηκε το 1952 στην Τοσκάνη της Ιταλίας. Εχει σκηνοθετήσει οκτώ έργα,μεταξύ των οποίων: «Η ζωή είναι ωραία» (1997),«Πινόκιο» (2002),«Ο Τίγρης και το χιόνι» (2005). Εχει συμμετάσχει ως ηθοποιός σε έργα σπουδαίων σκηνοθετών από το 1977 ως το 1999, μεταξύ των οποίων: Κώστας Γαβράς, Μάρκο Φερέρι, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, Τζιμ Τζάρμους, Φεντερίκο Φελίνι, Μπλέικ Εντουαρντς.

• KATEΡΙΝΑ ΔΑΦΕΡΜΟΥ | TO BHMA, Κυριακή 3 Μαΐου 2009

Ρομπέρτο Μπενίνι: Λυπήθηκα που κάποιοι άνθρωποι έφυγαν…

Ο Ρομπέρτο Μπενίνι, καλλιτέχνης αγαπητός, ηθοποιός πολυαγαπημένος παγκοσμίως, στην προχθεσινή του παράσταση στο «Μέγαρο Μουσικής Αθηνών» με τη «Θεία Κωμωδία» δημιούργησε αντιδράσεις και αποχωρήσεις.

Ο Ρομπέρτο Μπενίνι, καλλιτέχνης αγαπητός, ηθοποιός πολυαγαπημένος παγκοσμίως, στην προχθεσινή του παράσταση στο «Μέγαρο Μουσικής Αθηνών» με τη «Θεία Κωμωδία» δημιούργησε αντιδράσεις και αποχωρήσεις.Μεγάλη μερίδα του κοινού, μη γνωρίζοντας ότι η παράσταση θα ήταν στα Ιταλικά και χωρίς ελληνικούς υπέρτιτλους (κάτι που η εταιρεία μετάκλησης φρόντισε επιμελώς να το αποκρύψει, γιατί άραγε…), ύστερα από κάποιους λεκτικούς «διαξιφισμούς», αποχώρησε από την αίθουσα (σημειώνουμε ότι τα εισιτήρια κόστιζαν 110, 90, 70, 50, 35 φοιτητικό ευρώ το άτομο). «Για μένα η χθεσινή (προχθεσινή) βραδιά ήταν μια μεγάλη έκπληξη.

Η παράσταση αυτή έχει σχέση με τον λόγο και για μένα η κάθε λέξη έχει σχέση με συναίσθημα. Είμαι απογοητευμένος και ζητάω συγνώμη για το πρόβλημα γλώσσας που δημιουργήθηκε. Η αντίδραση του κοινού ήταν μια σωματική αντίδραση. Κάποιοι φώναξαν στα Ιταλικά, άλλοι στα Αγγλικά», απαντά ο Ρομπέρτο Μπενίνι. «Λυπήθηκα που κάποιοι άνθρωποι έφυγαν γιατί δεν μπορούσαν να καταλάβουν, αλλά ήξεραν ότι θα είναι στα Ιταλικά και στα Αγγλικά».

Εδώ βρίσκεται η λεπτομέρεια που δεν γνωρίζει ο κ. Μπενίνι: ΔΕΝ ήξεραν… «Και, βέβαια, κανείς δεν μπορούσε να γνωρίζει πότε θα μιλούσα στα Ιταλικά και πότε στα Αγγλικά. Λυπούμαι, όμως, γιατί η παράσταση είναι ένα συναίσθημα σε καθεμία λέξη της, ειδικά το δεύτερο μέρος όταν μιλάω για τον Δάντη». [ΕΘΝΟΣ, 7/5/2009]

Απογοήτευση Μπενίνι και συγγνώμη…

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δικαίωσε τον τίτλο του

• «Είμαι απογοητευμένος και ζητάω συγγνώμη για το πρόβλημα γλώσσας που δημιουργήθηκε. Η αντίδραση του κοινού ήταν μια σωματική αντίδραση… Οσο για τον Δάντη, δεν θα μπορούσε να υπάρχει άλλη γλώσσα από την ιταλική για να αποδοθεί», λέει ο Ρομπέρτο Μπενίνι για την πρώτη παράσταση του «Tutto Dante» το βράδυ της Τρίτης στο Μέγαρο Μουσικής σε δήλωση που έστειλαν οι διοργανωτές. «Λυπήθηκα που κάποιοι άνθρωποι έφυγαν γιατί δεν μπορούσαν να καταλάβουν… Ο Δάντης όμως είναι μουσική…

• Η αντίδραση του κοινού στην Πάτρα ήταν τόσο εκπληκτική και γι’ αυτό αποφάσισα να συνεχίσω…». Κατ’ απαίτηση του ίδιου του Ρομπέρτο Μπενίνι υπήρξαν υπέρτιτλοι μόνο στο β’ μέρος της παράστασης «Tutto Dante», λόγω του έντονου αυτοσχεδιαστικού του χαρακτήρα, αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους οι διοργανώτριες εταιρίες. Λόγω της δυσαρέσκειας που εκφράστηκε από μέρος του κοινού την Τρίτη, αποφασίστηκε στη χθεσινή παράσταση να υπάρξει και καθ’ όλη την υπόλοιπη διάρκεια παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά (μέσω ακουστικών). [Ελεύθερος Τύπος, 7/5/2009]

Διαμαρτυρίες και αποχωρήσεις προκάλεσαν τα… ιταλικά του Ρομπέρτο Μπενίνι, προχθές στο Μέγαρο.

Χαμένοι στη μετάφραση

• Το κείμενο της παράστασης «Tutto Dante», βασισμένο στη «Θεία κωμωδία» του Δάντη, παρουσιάστηκε, όπως ήταν προγραμματισμένο, στα ιταλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους. Το πρόβλημα ξεκίνησε από τους χειμαρρώδεις αυτοσχεδιασμούς του κωμικού, που έμεναν αμετάφραστοι. Κάποιοι αφορούσαν και τον Μπερλουσκόνι. Ο ίδιος δήλωσε χθες απογοητευμένος και ζήτησε συγγνώμη από το κοινό. «Λυπήθηκα που κάποιοι έφυγαν επειδή δεν μπορούσαν να καταλάβουν, αλλά ήξεραν ότι θα είναι στα ιταλικά και στα αγγλικά. Εμαθα μερικές λέξεις στα ελληνικά, αλλά η γλώσσα σας είναι δύσκολη. Σήμερα θα προσπαθήσω να μάθω περισσότερες!». Η διοργανώτρια εταιρεία φρόντισε, πάντως, χθες να υπάρχουν ακουστικά για όποιον ήθελε ταυτόχρονη μετάφραση.

Η «Κόλαση» άναψε φωτιές. Με ελληνική μετάφραση η χθεσινή παράσταση του Ρομπέρτο Μπενίνι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

• Επειτα από τις έντονες διαμαρτυρίες του κοινού κατά την προχθεσινή πρεμιέρα της παράστασης του Ρομπέρτο Μπενίνι με τίτλο «Κόλαση και Παράδεισος» (εμπνευσμένη από τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη) στην ιταλική γλώσσα, χθες, στη δεύτερη και τελευταία παράσταση, η διοργανώτρια εταιρεία GΜΙ Corporation Αrtshow και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της κ.Γιώργος Μουστάκας, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, προέβλεψαν για παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά, μέσω ακουστικών που μοιράστηκαν στο κοινό.

• Χθες το απόγευμα, με ανακοίνωσή του, ο κ. Μουστάκας προέβη στην εξής δήλωση: «Είναι προσωπική επιλογή του ηθοποιού η μη ύπαρξη υπέρτιτλων στο πρώτο μέρος, λόγω του έντονου αυτοσχεδιαστικού του χαρακτήρα. Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο παρουσιάστηκε και συνεχίζει να παρουσιάζεται η συγκεκριμένη παράσταση, σε όλη την ευρωπαϊκή και αμερικανική περιοδεία της, με τεράστια επιτυχία». Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πρεμιέρας (5.5.2009) το πρόβλημα ήταν ότι το πρώτο μέρος (μια πολιτική σάτιρα εν είδει stand up comedy, απ΄ ό,τι συμπεράναμε ακούγοντας πολλάκις το όνομα «Μπερλουσκόνι») δεν διέφερε από το δεύτερο, το οποίο επικεντρώθηκε στη «Θεία Κωμωδία»: και στις δύο περιπτώσεις ο κωμικός μιλούσε στα ιταλικά, απλώς οι στίχοι του κειμένου προβάλλονταν σε μεγάλη οθόνη στην ελληνική γλώσσα. Επιπλέον, η ένσταση του κοινού ήταν ότι είχε παραπλανηθεί, καθώς αγνοούσε ότι θα παρακολουθούσε ιταλική παράσταση.

• Επειτα από το χθεσινό δημοσίευμα του «Βήματος» πολλοί «παθόντες» έστειλαν ηλεκτρονικά μηνύματα, ένα εκ των οποίων έφερε τον τίτλο «Θεία κοροϊδία Μπενίνι». «Κάποιοι έρχονταν από μακριά για τη συγκεκριμένη παράσταση και άφησαν πίσω τους οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις γι΄ αυτόν τον λόγο. Ηταν ευνόητο (για οποιονδήποτε στοιχειωδώς νοήμονα άνθρωπο) ότι υπήρχε πρόβλημα στους θεατές. Με ελάχιστη προσπάθεια και οργάνωση το πρόβλημα θα είχε λυθεί και το κοινό δεν θα αντιδρούσε… Εφόσον η παράσταση είχε ξαναδοθεί, σαφώς υπάρχει ένας βασικός σταθερός κορμός που επαναλαμβάνεται. Αυτός θα μπορούσε να αποδοθεί με υπέρτιτλους και όλοι θα το ανέχονταν… Ο κ. Μπενίνι ανέφερε ότι η ίδια παράσταση στο Λονδίνο παίχτηκε στα αγγλικά. Γιατί δεν μπορούσε να κάνει το ίδιο και εδώ; Οι θεατές το ζητούσαν… Οι αντιδράσεις λοιπόν υπήρξαν επειδή ήταν φανερή η υποτίμηση της αξιοπρέπειας των θεατών» γράφει, μεταξύ άλλων, σε επιστολή του ο αναγνώστης κ. Δημήτρης Ματρόζος.

• Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξής του με τον δημοσιογράφο της ΕΡΤ Γιώργο Μητρόπουλο, ο Ρομπέρτο Μπενίνι δήλωσε: «Για μένα η χθεσινή βραδιά (σ.σ.: η πρεμιέρα) ήταν μια μεγάλη έκπληξη. Είμαι απογοητευμένος και ζητώ συγγνώμη για το πρόβλημα γλώσσας που δημιουργήθηκε. Αλλά ήξεραν ότι θα είναι στα ιταλικά και στα αγγλικά». Γιατί ο Μπενίνι νομίζει ότι ο κόσμος «ήξερε»; Μήπως και ο ίδιος είχε λάθος πληροφόρηση;

• ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΑΦΕΡΜΟΥ | ΤΟ ΒΗΜΑ,  Πέμπτη 7 Μαΐου 2009

Εϊ μίστερ Μπενίνι, Ινγκλις! Γκρικ!

• Από τις πιο απογοητευτικές βραδιές στην ιστορία του Μεγάρου Μουσικής ήταν η περασμένη Τρίτη, πρώτη βραδιά του one man show του Ρομπέρτο Μπενίνι. Απογοητευτική για το κοινό, που βρέθηκε στην αίθουσα των Φίλων της Μουσικής παρακολουθώντας ένα θέαμα, το οποίο δεν μπορούσε να καταλάβει. Απογοητευτική και για τον, βραβευμένο με Οσκαρ, Ρομπέρτο Μπενίνι που μόνος στη σκηνή, έβλεπε την περίπου δύο χιλιάδων θέσεων αίθουσα να αδειάζει με αθρόα και επιδεικτική αποχώρηση του κοινού, που στη συνέχεια απαιτούσε να μιλήσει στις κάμερες -άλλο που δεν ήθελαν- και φυσικά ζητούσε «τα λεφτά του πίσω».

• Τι έγινε μέσα στην αίθουσα που προκάλεσε όλη αυτή την αναστάτωση; Μια αστοχία – αμέλεια – απροσεξία – αδιαφορία της διοργάνωσης, που είχε καθοριστικό αντίκτυπο στη σχέση του κοινού με τον καλλιτέχνη. Το σόου που παρουσιάζει ο Μπενίνι, ένας ελεύθερος σατιρικός σχολιασμός του σύγχρονου κόσμου με αφορμή στίχους από τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη, παρουσιάζεται στα ιταλικά, με κάποια σημεία στα αγγλικά. Και χωρίς μετάφραση. Η παράσταση της Τρίτης είχε και έναν χαιρετισμό στα ελληνικά. «Καλησπέρα πατριώτες!» είπε ο Μπενίνι στο κοινό που χειροκροτούσε ενθουσιασμένο.

Παραγγελιές σε σκυλάδικο

• Στη συνέχεια βέβαια, όταν ο μονόλογος συνεχίστηκε στα -αμετάφραστα- ιταλικά, ο «πατριώτης» έγινε «ξένος» και η διάθεση του κοινού πολύ λιγότερο φιλική. «Εϊ μίστερ Μπενίνι! Ινγκλις!!!» φώναξε με αγγλικά συνοικιακού φροντιστηρίου και διακόπτοντας τη ροή, μια «οργισμένη» κυρία. Ο Μπενίνι προσπάθησε να απολογηθεί για τα μέτρια αγγλικά του και προσπάθησε παρ’ όλα αυτά να ικανοποιήσει το αίτημα, μέχρι που διαμαρτυρήθηκαν οι λίγοι μεν, βροντόφωνοι δε ιταλόφωνοι. Λίγα λεπτά πέρασαν και από την πλατεία άρχισαν να ακούγονται απανωτά «αγγλικά!», «ιταλικά!», «ελληνικά!», «αίσχος!», «τα λεφτά μας πίσω!», λες και φώναζαν παραγγελιές σε σκυλάδικο.
• Η χθεσινή δεύτερη παράσταση έγινε με τη χορήγηση ακουστικών και ταυτόχρονη μετάφραση, ενώ μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν και όσοι είχαν δηλώσει τη δυσαρέσκειά τους για την πρώτη βραδιά.

• «Για μένα η χθεσινή βραδιά ήταν μια μεγάλη έκπληξη», δήλωσε χθες ο Ρομπέρτο Μπενίνι. «Η παράσταση αυτή έχει σχέση με τον λόγο και για μένα η κάθε λέξη έχει σχέση με συναίσθημα. Είμαι απογοητευμένος και ζητάω συγγνώμη για το πρόβλημα γλώσσας που δημιουργήθηκε. Η αντίδραση του κοινού ήταν μια σωματική αντίδραση. Λυπούμαι όμως γιατί η παράσταση είναι ένα συναίσθημα σε κάθε μια λέξη της, ειδικά το δεύτερο μέρος, όταν μιλάω για τον Δάντη. Το πρώτο μέρος είναι η φυσική μου παρουσία. Απλά είμαι ευτυχής που βρίσκομαι εκεί και παίζω. Μιλάω για τον Μπερλουσκόνι, για τη φιληδονία και αυτό το τσίρκο. Εμαθα μερικές λέξεις στα ελληνικά, αλλά η γλώσσα σας είναι δύσκολη. Θα προσπαθήσω να μάθω περισσότερες. Λυπάμαι που δεν μπορούσαν να με καταλάβουν. Οσο για τον Δάντη δεν θα μπορούσε να υπάρχει άλλη γλώσσα από την ιταλική να αποδοθεί».

• Ποια πλευρά έχει δίκιο ή άδικο; Και οι δύο. Από τη μία πλευρά η παραγωγή της παράστασης όφειλε να έχει κάνει εγκαίρως σαφές ότι η παράσταση θα είναι αμετάφραστη και μάλιστα σε μια γλώσσα που δεν μιλούν πολλοί και από την άλλη το κοινό όφειλε να σεβαστεί έναν καλλιτέχνη γυμνό επάνω στη σκηνή, που παρουσιαζόταν με μόνο όπλο το ταλέντο του απέναντι σε προσβλητικές συμπεριφορές.

• Του Παναγιωτη Παναγοπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 7/5/2009

Μπενίνι … αρπαχτή

• Κάποια ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ, διαφήμιζαν επί μέρες, όλο και πιο εκκωφαντικά – ότι ο Ιταλός ηθοποιός – σκηνοθέτης Ρομπέρο Μπενίνι θα ερμηνεύσει για δύο βραδιές, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το πρώτο και σπουδαιότερο μέρος του τρίπτυχου ποιητικού έργου του Δάντη «Θεία Κωμωδία». Οι θαυμαστές του δαντικού έργου και όσοι έτυχε να διαβάσουν πριν λίγα χρόνια ανταποκρίσεις για τον ενθουσιασμό και τη συγκίνηση του ιταλικού κοινού με την ερμηνεία της «Κόλασης» από τον Μπενίνι, αγόρασαν τα πανάκριβα εισιτήρια για να ακούσουν τον Μπενίνι στη γλώσσα του Δάντη, αλλά και με ελληνικούς υπέρτιτλους. Από τις σταδιακές διαφημίσεις προέκυπτε ότι ο Μπενίνι θα ερμηνεύσει μόνο την 5η από τις ωδές που περιλαμβάνει η «Κόλαση». Δηλαδή, ένα μικρό μέρος του έργου. Στη συνέχεια η διαφήμιση έλεγε ότι ο Μπενίνι θα αναγάγει στο σήμερα το δαντικό κείμενο, συνδέοντάς το με δικά του σχόλια για τον Μπερλουσκόνι. Τελικώς, αποδείχτηκε ότι μόνος στόχος του Μπενίνι και των περί αυτόν μάνατζερ, ήταν να κοροϊδέψουν τους Ελληνες «ιθαγενείς» και να αρπάξουν το χρήμα τους, με ολίγον Δάντη – και μάλιστα χωρίς υπέρτιτλους – με φραστικές σαχλαμάρες στα ελληνικά και δήθεν αντιμπερλουσκονικά, δήθεν κωμικά, δήθεν αυτοσχεδιαστικά, τυποποιημένα καραγκιοζιλίκια του. Οπως διαπιστώθηκε – αγανακτώντας δικαίως τους θεατές – η εμφάνιση του Μπενίνι δεν ήταν τίποτε άλλο παρά αισχρά εμπορευματική «αρπαχτή», προσβολή κατά του ελληνικού κοινού και διαστρέβλωσης του τραγικού ήθους και του διαχρονικής αξίας πολιτικού περιεχομένου της δαντικής «Κόλασης». [ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 7/5/2009]
  

Η επί Γης «Κόλαση» του Ρομπέρτο Μπενίνι. Ο διάσημος κωμικός δυσαρέστησε ένα μέρος του κοινού του Μεγάρου Μουσικής δίνοντας την παράσταση στα ιταλικά

• Καθώς έμπαινε ο Ρομπέρτο Μπενίνι στη σκηνή γλιστρώντας, χοροπηδώντας, χειρονομώντας και μορφάζοντας σαν κανονικός κλόουν, ουδείς από τους θεατές που τον υποδέχθηκαν με αποθεωτικά χειροκροτήματα φανταζόταν την περιπετειώδη ανατροπή της βραδιάς. Οταν ωστόσο το κοινό κατάλαβε ότι η παράσταση του σουπερστάρ ηθοποιού και σκηνοθέτη θα εξελισσόταν κατά 90% στην ιταλική γλώσσα, την οποία προφανώς ως επί το πλείστον δεν καταλάβαινε, μετέτρεψε την «Κόλαση» του Δάντη σε αληθινό κολαστήριο: ο κόσμος εξέφρασε ανοιχτά τη δυσαρέσκειά του στον περφόρμερ (γεγονός πρωτόφαντο) και τελικά εξαπέλυσε την ακράτητη οργή του στους διοργανωτές.
  

• Ο Ρομπέρτο Μπενίνι έφτασε στην Αθήνα στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας περιοδείας με φιλόδοξο στόχο να αναμετρηθεί με τον σημαντικότερο ιταλό συγγραφέα, τον Δάντη, και το κορυφαίο επικό ποίημά του «Θεία Κωμωδία». Την προσωπική του παρουσίαση τιτλοφόρησε «Κόλαση και Παράδεισος». Στην Αθήνα, τις δύο αυτές ημέρες, θα παρουσίαζε το 5ο Ασμα της «Κόλασης», που αναφέρεται στην έννοια της Αγάπης. Εξαιτίας όμως των ελλιπών πληροφοριών που δόθηκαν από τους διοργανωτές σχετικά με την ιδιοτυπία της παράστασης (ούτε ο Τύπος είχε σαφή πληροφόρηση), οι περισσότεροι συμπέραναν ότι θα ήταν μια απόπειρα εκλαϊκευμένης απόδοσης του αλληγορικού και βαθιά φιλοσοφικού κειμένου, ένα «λαϊκό σόου υψηλής αισθητικής».

• Ωστόσο, παίρνοντας το πρόγραμμα στα χέρια μας, μια μικρή σημείωση προειδοποιούσε: «Οι υπέρτιτλοι της παράστασης είναι ακριβείς μόνον όταν αναφέρονται στους στίχους της 5ης Ωδής. Στο υπόλοιπο μέρος και λόγω του έντονου αυτοσχεδιαστικού του χαρακτήρα, δεν είναι εφικτή η ύπαρξη υπέρτιτλων». Ωστόσο και αυτή η παρατήρηση αποδείχθηκε παραπλανητική. Η αίθουσα ήταν σχεδόν γεμάτη, περί τα 1.700 άτομα στοιβαγμένα στην πλατεία και στα θεωρεία.

• «Καλησπέρα πατριώτες, πώς είστε; Ολοι καλά;» ήταν οι πρώτες του κουβέντες σε σπαστά ελληνικά. «Η καρδιά μου χτυπά δυνατά». Η αίθουσα ξέσπασε σε πηγαία γέλια. Στον πρόλογό του μίλησε στα αγγλικά, σημειώνοντας ακόμη ότι στην παράστασή του στην Αγγλία κάποιος στο τέλος τού είπε: «Μπράβο, κύριε Μπενίνι, που μιλήσατε στα αρχαία ιταλικά», τονίζοντας πόσο κακή είναι η αγγλική προφορά του. Ετσι έδωσε στον εαυτό του το ελεύθερο να μιλήσει στη συνέχεια αποκλειστικά στα ιταλικά.

• Αρχικά, το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του και οι παραληρηματικές χειρονομίες του είχαν παρασύρει το κοινό, που είχε «ζεσταθεί» από την πρώτη στιγμή που εισέβαλε στη σκηνή. Ηταν πράγματι ένας γνήσιος σόουμαν. Δεν είχε τόση σημασία που δεν τον καταλάβαιναν. Ηταν αρκετό το ότι άκουγαν το όνομα «Μπερλουσκόνι» και συνειδητοποιούσαν πως κάνει πολιτική σάτιρα. Είχαν υπομονή: θα έρθει και η Κόλαση του Δάντη, θα εμφανιστούν οι υπέρτιτλοι. Το πρώτο μισάωρο η παράστασή του ήταν μια stand up comedy. Οσοι καταλάβαιναν ιταλικά χειροκροτούσαν. Οι υπόλοιποι ακολουθούσαν όλο και λιγότερο. Τελικά έγινε ένα σόου για τους λίγους. Τα χειροκροτήματα εξασθένησαν. Κάποιοι άρχισαν να κοιτάζουν το ταβάνι. Και ξαφνικά ορισμένοι από την πλατεία άρχισαν να του απευθύνουν τον λόγο. Αυτός δεν έδωσε σημασία. Υστερα, ένα δυνατό σφύριγμα. Και τότε, πολύ δυνατά, δυο-τρεις φωνές:

• «Κύριε Μπενίνι, δεν σας καταλαβαίνουμε, παρακαλώ μιλήστε στα αγγλικά». Αυτός κόμπιασε. Το αντίπαλο στρατόπεδο, εκείνοι που μιλούσαν ιταλικά, τον ενθάρρυναν να συνεχίσει όπως ήξερε. Και αυτός το έκανε. Σταδιακά, μέσα στα πρώτα 40 λεπτά, οι θεατές άρχισαν να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους από τα θεωρεία (αργότερα έφευγαν και από την πλατεία, μη διστάζοντας να του δείξουν κατά πρόσωπο την έντονη ενόχλησή τους: την προσβολή που δέχθηκαν).

• Oλο και πιο πολλοί άρχισαν να βγαίνουν από την αίθουσα. Κατά τις 21.30 τουλάχιστον 200 άτομα περικύκλωσαν επιθετικά τον διοργανωτή και καλλιτεχνικό διευθυντή της εταιρείας παραγωγής GΜΙ Αrtshow κ. Γιώργο Μουστάκα στην είσοδο του Μεγάρου: εν εξάλλω καταστάσει απαιτούσαν να τους διευκρινίσει πότε θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω, απειλώντας τον με μήνυση. Εκείνος κατάφερε να δηλώσει τα εξής: «Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών δεν έχει ευθύνη, εμείς είμαστε οι παραγωγοί. Μετά από δυο-τρεις μέρες, για να δούμε τι θα γίνει και με την αυριανή παράσταση, θα αρχίσουμε τις απαραίτητες διαδικασίες με το Μέγαρο ώστε να αποζημιωθείτε». Εμφανίστηκε φυσικά και ο κ. Φωτεινάκης του Μεγάρου Μουσικής και εγγυήθηκε: «Εμείς μπορούμε να σας υποσχεθούμε δωρεάν εισιτήρια για μια προσεχή παράστασή μας στην ίδια τιμή».  Ηταν δέκα το βράδυ και σε λίγο έληγε η παράσταση του Ρομπέρτο Μπενίνι. Στην αίθουσα είχαν απομείνει περί τα 900 άτομα.

Από την «Τηλεαγελάδα» στα Οσκαρ

• Ο Ρομπέρτο Μπενίνι γεννήθηκε το 1952 στην Τοσκάνη της Ιταλίας. Στην πατρίδα του έγινε γνωστός τη δεκαετία του 1970 με τη συμμετοχή του στην τηλεοπτική εκπομπή «Τηλεαγελάδα»(«Τelevacca») του Ρέντσο Αρμπορε. Η τολμηρότητα, ωστόσο, της εκπομπής, σε συνδυασμό με την αυστηρή λογοκρισία που επικρατούσε την εποχή εκείνη, οδήγησε στη διακοπή της. Το 1986 γίνεται διάσημος και έξω από τα ιταλικά σύνορα χάρη στην ερμηνεία του στην ταινία του Τζιμ Τζάρμους «Στην παγίδα του νόμου», για να ακολουθήσει, δύο χρόνια αργότερα, ο ρόλος του διαβολάκου που ταλαιπωρεί τον ιερέα Γουόλτερ Ματάου στο ομώνυμο φιλμ, σε σενάριο και σκηνοθεσία του ίδιου. Το 1991 παντρεύεται τη συμπρωταγωνίστριά του σε πολλές ταινίες Νικολέτα Μπράσκι. Η παγκόσμια καταξίωση, πάντως, θα έρθει το 1997, με την αντιπολεμική τραγικοκωμωδία «Η ζωή είναι ωραία». Θέμα της είναι η ζωή μιας οικογένειας εβραίων κρατουμένων σε γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης- ο πατέρας του Μπενίνι ήταν δύο χρόνια έγκλειστος στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν. Η ταινία, σε σκηνοθεσία του ίδιου, προτάθηκε για επτά Οσκαρ. Τελικά κέρδισε τρία: ξενόγλωσσης ταινίας, Α΄ ανδρικού ρόλου (Μπενίνι) και μουσικής (Νίκολα Πιοβάνι). Συνολικά ο Μπενίνι έχει σκηνοθετήσει εννέα φιλμ, μεταξύ των οποίων το «Τέρας» (1994), ο «Πινόκιο» (2002) και «Ο τίγρης και το χιόνι» (2005), ενώ ως ηθοποιός έχει συνεργαστεί, από το 1977 ως το 1999, με σπουδαίους σκηνοθέτες, όπως οι Κώστας Γαβράς, Μάρκο Φερέρι, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, Τζιμ Τζάρμους, Φεντερίκο Φελίνι και Μπλέικ Εντουαρντς.

• ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΑΦΕΡΜΟΥ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Τετάρτη 6 Μαΐου 2009

Δάντης αλά Μπενίνι, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

• Aποσπάσματα από την «Κόλαση» της «Θείας Κωμωδίας» του Δάντη, το σπουδαιότερο ιταλικό επικό ποίημα, περιλαμβάνει η παράσταση «Tutto Dante» («Τα πάντα για τον Δάντη») του Ρομπέρτο Μπενίνι, σήμερα και αύριο, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο παγκόσμιας περιοδείας του καλλιτέχνη. Η «Θεία Κωμωδία» γράφτηκε στο διάστημα 1308-1321 και διαιρείται σε τρία μέρη: «Κόλαση», «Καθαρτήριο» και «Παράδεισος», το καθένα αποτελούμενο από 33 ωδές (cantos). Οι ωδές είναι γραμμένες σε ενδεκασύλλαβο στίχο, ενώ το καθένα από τα τρία μέρη της κλείνει με τη λέξη «άστρα». Ο Μπενίνι παρουσιάζει στην Αθήνα το 5ο canto της «Κόλασης» που διαπραγματεύεται την έννοια της αγάπης. Ο διάσημος Ιταλός ηθοποιός – σκηνοθέτης, με τον ευρηματικό του πρόλογο και την παγκόσμια γλώσσα των αυτοσχεδιασμών του, προσδίδει στην «Κόλαση» ευκολία πρόσβασης και «λαϊκότητα», φέρνοντάς την πιο κοντά στο θεατή. Κάτι που όμως δεν υποστηρίζεται από τις αλμυρές τιμές των εισιτηρίων (50-110 ευρώ, φοιτητικό 35 ευρώ).