Η «άγνωστη» Μπλανς Ντιμπουά

Εργο που καθιέρωσε τον Τενεσί Ουίλιαμς, «Το Λεωφορείον ο Πόθος» (Νέα Υόρκη, 1947), στοιχειώθηκε από μυθικές θεατρικές και κινηματογραφικές ερμηνείες. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ ερμηνεύει την ηρωίδα του στην παράσταση «Ενα λεωφορείο».

• Μια ιδιαίτερη διασκευή του «Λεωφορείον ο πόθος» με τη Γαλλίδα ηθοποιό παρουσιάζει ο Πολωνός σκηνοθέτης Κριστόφ Βαρλικόφσκι στο «Πειραιώς 260»

Η Ιζαμπέλ Ιπέρ, ηθοποιός του κινηματογράφου με περγαμηνές και βραβεία, επιστρέφει στην Ελλάδα, μετά την υπέροχη ερμηνεία της στο «Κουαρτέτο». Χάρη στο Φεστιβάλ Αθηνών, θα την απολαύσουμε ξανά στη σκηνή, αυτή τη φορά ως Μπλανς Ντιμπουά, σε μια ιδιαίτερη διασκευή του έργου του Τενεσί Ουίλιαμς, «Λεωφορείον ο πόθος», με τίτλο «Ενα λεωφορείο». Σκηνοθέτης της παράστασης ο Πολωνός Κριστόφ Βαρλικόφσκι (γνώριμός μας από το «Κρουμ»), ένας από τους σημαντικότερους ανερχόμενους σκηνοθέτες στο σύγχρονο ευρωπαϊκό θέατρο.

Η παράσταση «Ενα Λεωφορείο», αφού παρουσιάστηκε με επιτυχία την άνοιξη στο Odeon – Theatre de l’ Europe στο Παρίσι, κάνει στάση στην Αθήνα, στην Πειραιώς 260(Η), από τις 2 έως τις 5 Ιουλίου.

Η Μπλανς Ντιμπουά φτάνει με τη βαλίτσα στο χέρι στη Νέα Ορλεάνη, με το λεωφορείο της γραμμής που ονομάζεται Πόθος. Το ισόγειο διαμέρισμα της αδερφής της, Στέλλας, έχει λάβει στο μυαλό της τις διαστάσεις του τελευταίου καταφυγίου της από μια ζωή γεμάτη απογοήτευση, απελπισία, μοναξιά, προδομένα όνειρα και βαριά μυστικά.

Ομως καθώς περνούν οι μήνες και καθώς η κοιλιά της εγκύου αδερφής της μεγαλώνει, τόσο προχωρεί και η Μπλανς προς μια δραματική κατάληξη, προς την τρέλα.

Μέχρι πρόσφατα, το γαλλικό κοινό γνώριζε το «Λεωφορείον ο Πόθος» μέσα από την απόδοση του Κοκτό. Ο Κριστόφ Βαρλικόφσκι ανέθεσε στον γνωστό Λιβανέζο συγγραφέα Ουαζντί Μουαουάντ να ξαναμεταφράσει το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς και προχώρησε σε μία νέα απόδοσή του.

Για τον σκηνοθέτη και τον μεταφραστή, η Μπλανς έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό που τη διαχωρίζει απ’ όλους τους υπόλοιπους χαρακτήρες: μια εσωτερική ρωγμή, που οφείλεται στο γεμάτο αποτυχίες και διαψεύσεις παρελθόν της.

Η απουσία παρελθόντος και προσωπικής ιστορίας επιτρέπει στους υπόλοιπους ήρωες να είναι ευτυχισμένοι, την ίδια στιγμή που η Μπλανς έχει να παλέψει με πολλή ιστορία, πολύ παρελθόν και πολλές ιστορίες και φήμες γύρω από το όνομά της, μάλλον βάσιμες. Ο Βαρλικόφσκι, προκειμένου να τονίσει την εσωτερικότητα που χαρακτηρίζει την Μπλανς, δημιουργεί ένα σκηνικό περιβάλλον, στο οποίο συνυπάρχουν η δράση του έργου και ο διανοητικός κόσμος της ηρωίδας, που είναι γεμάτος από τις αναμνήσεις, τις ονειροπολήσεις, τα αναγνωσματά της.

Εκεί θα συναντήσουμε αποσπάσματα από την αλληλογραφία του Φλομπέρ, από την «Κυρία με τις Καμέλιες» του Δουμά υιού, το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, τον «Οιδίποδα Τύραννο», αλλά και από τους Τορκουάτο Τάσο, Τενεσί Ουίλιαμς, Οσκαρ Ουάιλντ και Ερθα Κιτ. Μέσα στο μυαλό της Μπλανς τα γεγονότα και οι λεπτομέρειες της ζωής παίρνουν διαφορετικό νόημα και βαρύτητα, καθιστώντας τη ζωή της ένα απέραντο πεδίο μοναξιάς.

• Τρίγωνο της βίας

Η ιστορία θα μπορούσε να είναι πολύ απλή, μας πληροφορεί ο δραματουργός της παράστασης Piotr Gruszczynski. Ενα ζευγάρι ζει συμβατικά στη Νέα Ορλεάνη. Εμφανίζεται η αδερφή της συζύγου, που έχουν χρόνια να δουν, για να ζήσει μαζί τους. Η ζωή όλων παίρνει μια άλλη κατεύθυνση, την οποία η ιδιοφυΐα του Τενεσί Ουίλιαμς οδηγεί στην κορύφωση, δημιουργώντας μία «λαϊκή τραγωδία». Στο τρίγωνο της βίας που διαμορφώνουν η Μπλανς, ο Στάνλεϊ και η Στέλλα δεν θα υπάρξει νικητής ή ηττημένος, αλλά άνθρωποι που αναλώνονται στον προσωπικό τους αγώνα. Η διαρκής πάλη ανάμεσα στον έρωτα και στον θάνατο, στο οικείο και στο ξένο, οδηγεί τους ήρωες του έργου στο περιθώριο της ζωής και την ίδια την Μπλανς στην τρέλα.

• Σε βίντεο

Ο Βαρλικόφσκι αναλαμβάνει, παράλληλα με τη δράση, το εσωτερικό σύμπαν της ηρωίδας, που καταρρέει από τη σύγκρουση με τον άντρα της αδελφής της. Ρηξικέλευθος και ποιητής, συλλαμβάνει σε βίντεο το πρόσωπο και τις ρωγμές του και προσθέτει μνήμες από τα αναγνώσματα της Μπλανς.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 21/06/2010