Της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΠΑΡΚΑ, Ελευθεροτυπία / 2 – 17/01/2009. Εχουν περάσει τέσσερις και πλέον δεκαετίες από τότε που η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσίασε για πρώτη φορά (1962) τον «Τανχόιζερ» του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Και να που από το ερχόμενο Σάββατο και για τέσσερις (μόνο) παραστάσεις (24, 27, 30/1 και 1/2), ο τροβαδούρος ιππότης του κορυφαίου Γερμανού συνθέτη θα εμφανιστεί στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής, στην πιο φιλόδοξη φετινή συμπαραγωγή της Λυρικής με την Οπερα του Σαν Φρανσίσκο.
Η εντυπωσιακή σκηνή του τέλους του Τανχόιζερ όπως παρουσιάστηκε στην όπερα του Σαν Φρανσίσκο. Τα ίδια σκηνικά και κοστούμια θα δούμε και στην Αθήνα
|
Το αμερικανικό συγκρότημα παρουσίασε τον δύσκολο και απαιτητικό «Τανχόιζερ» τον Οκτώβριο του 2007. Λίγους μήνες πριν, το τιμόνι της όπερας είχε αναλάβει ο Ντέιβιντ Γκόκλεϊ (33 χρόνια γενικός διευθυντής της Houston Grand Opera) και όλοι θεώρησαν ότι η νέα παραγωγή της όπερας του Βάγκνερ είναι το μεγάλο στοίχημα του καλλιτεχνικού του οράματος. Σας θυμίζει κάτι; Ναι, και η ΕΛΣ έχει εδώ και μερικούς μήνες νέο καλλιτεχνικό διευθυντή.
Ο Γκόκλεϊ επέλεξε να φέρει για πρώτη φορά στο Σαν Φρανσίσκο πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες. Ο Βρετανός σκηνοθέτης Γκράχαμ Βικ ανέλαβε τη σκηνοθεσία, ο συνεργάτης του Πολ Μπράουν τα σκηνικά και τα κοστούμια, τη μουσική διεύθυνση ο Ντόναλντ Ράνικλς, ο Ρον Χάουελ τη χορογραφία, ενώ τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ο Γερμανός τενόρος Πέτερ Σάιφερτ (Τανχόιζερ) η Πέτρα Λανγκ (Αφροδίτη) και η Πέτρα Μαρία Σνίτζερ (Ελίζαμπετ). Το στοίχημα πέτυχε. Οι κριτικές εξήραν τη μουσική απόδοση και επιβράβευσαν τον νέο διευθυντή. Ξένισαν όμως ορισμένες επιλογές του Γκράχαμ Βικ.
Ο διακεκριμένος διεθνώς σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει την παρισινή βερσιόν της όπερας του 1861, που περιλαμβάνει αρκετές σκηνές με μπαλέτο, με χαρακτηριστικότερη τη σκηνή της έναρξης. Οι γυμνόστηθοι χορευτές με τις προκλητικές τους κινήσεις ενόχλησαν, γιατί θεωρήθηκαν παράταιρες. (Και οι ελληνικές παραστάσεις θα είναι πολυπληθείς: συμμετέχουν περισσότεροι από πενήντα χορωδοί και άλλοι τόσοι κομπάρσοι, χορευτές, η παιδική χορωδία Rosarte κ.ά.)
Μη φανταστείτε όμως ότι ο γνωστός μας Γκράχαμ Βικ («Μποέμ») μεταφέρει τη μεγάλη ρομαντική όπερα του Βάγκνερ στο σήμερα. Αντίθετα. Μαζί με τον συνεργάτη του Πολ Μπράουν κρατούν πιστά το πνεύμα της εποχής, τοποθετώντας τη δράση στον Μεσαίωνα και τους μύθους του. Στόχος τους άλλωστε ήταν να δώσουν έμφαση στην ψυχολογία του ίδιου του ήρωα, «ένα αβοήθητο θύμα των ίδιων του των συγκρουόμενων επιθυμιών», όπως περιγράφουν τον Τανχόιζερ.
Τις ελληνικές παραστάσεις υπογράφουν οι ίδιοι. Αλλάζουν φυσικά οι ερμηνευτές αλλά και ο μαέστρος, που θα είναι ο Φιλίπ Ογκέν. Τανχόιζερ θα είναι ο Τζον Τριλέβεν, από τους διασημότερους υπερασπιστές του ρόλου διεθνώς, ενώ και τις δύο γυναίκες του έργου, Ελίζαμπετ και Αφροδίτη, θα υποδυθεί η Αμερικανίδα σοπράνο Λιζ Λίντστρομ.
«Είναι ευκολότερο να ερμηνεύεις και τους δύο ρόλους, παρά τον έναν», εξηγεί η Αμερικανίδα σοπράνο Λιζ Λίντστρομ, πανευτυχής που συμμετέχει στη συγκεκριμένη παραγωγή. «Η συνθήκη είναι για μένα ονειρική: Εχω πάνω στη σκηνή περισσότερες από δύο… διαστάσεις»
|
«Δεν έχω ερμηνεύσει ποτέ ξανά κανέναν από τους δύο ρόλους. Θα ήταν η πρώτη μου φορά ως Αφροδίτη. Η τύχη όμως, τύχη εξαιρετική θα έλεγα, μου έδωσε τη μοναδική ευκαιρία να ερμηνεύσω και την Ελίζαμπετ», εξηγεί.
Είναι η πρώτη φορά που έρχεται στην Ελλάδα, η πρώτη φορά που συνεργάζεται με τον Γκράχαμ Βικ, αλλά και τον Τζον Τριλέβεν και δηλώνει ενθουσιασμένη. Με καταγωγή μισή γερμανική και μισή νορβηγική, η γερμανική γλώσσα είναι στο… αίμα της. «Είναι η γλώσσα στην οποία νιώθω πολύ άνετα», λέει, αν και έγινε γνωστή ερμηνεύοντας «Τουραντό» του Πουτσίνι. Τους επόμενους μήνες άλλωστε αναμένεται να ερμηνεύσει την Κινέζα πριγκίπισσα στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης.
Οι δύο ρόλοι στον «Τανχόιζερ» δεν φαίνεται να την τρομάζουν. «Κατά κάποιον τρόπο είναι ευκολότερο να τους ερμηνεύεις και τους δύο, παρά τον έναν. Ο Τανχόιζερ είναι σχισμένος στα δύο: στη μια πλευρά βρίσκεται η επιθυμία του σωματικού έρωτα και της ηδονής της Αφροδίτης και στην άλλη ο πνευματικός έρωτας, η καθαρή αγάπη της Ελίζαμπετ. Μου είναι επομένως πολύ πιο εύκολο και κυρίως πολύ πιο ενδιαφέρον να ερμηνεύω και τις δύο πλευρές, την καλή και την, ας πούμε, κακή. Η πρόκληση είναι αφενός να βρω διαφορετικό χρώμα στη φωνή για κάθε έναν από τους ρόλους, αλλά και ως ηθοποιός διαφορετικούς τρόπους να τις ερμηνεύσω. Η συνθήκη, πάντως, δεν θα μπορούσε να είναι πιο ονειρική: έχω πάνω στη σκηνή περισσότερες από δύο… διαστάσεις».
Η ασφάλεια που νιώθει οφείλεται κυρίως στον σκηνοθέτη, τονίζει, αλλά και στον «Τανχόιζερ» του Τζον Τριλέβεν. «Δεν υπάρχει ούτε ένα λεπτό δίπλα του πάνω στη σκηνή που να νιώθω φόβο ή αγωνία. Χρωστώ όμως πολλά στον Γκράχαμ Βικ. Η ομορφιά τού να δουλεύεις μαζί του είναι ότι πολύ εύκολα προσαρμόζεται ανάλογα με το κάθε άτομο ξεχωριστά. Εγώ είμαι προφανώς πολύ διαφορετική από τις συναδέλφους που ερμήνευσαν τους ρόλους στο Σαν Φρανσίσκο. Διαφορετικό ταμπεραμέντο, ένστικτο και φυσικά φωνή. Ο Βικ εξ αρχής είπε: «Ας δούμε τι «νέο» υπάρχει εδώ. Κι έτσι ο «Τανχόιζερ» της Αθήνας έχει μια διαφορετική «ζωή» από τον «Τανχόιζερ» στο Σαν Φρανσίσκο.
»Αυτό που θα δείτε είναι το κόνσεπτ του Γκράχαμ Βικ για την εποχή του Μεσαίωνα. Τοποθετεί τη δράση στην εποχή κατά την οποία η ανθρωπότητα περνούσε από τη λατρεία των θεών της γης στον χριστιανισμό. Αυτό που θα νιώσετε είναι το αίσθημα του χωρισμού σε δύο κόσμους: τον κόσμο της Αφροδίτης, της γης και του κυνηγιού, και τον υπερ-κόσμο της Ελίζαμπετ, της πνευματικής σωτηρίας».
Μεγαλωμένη στην Καλιφόρνια και με σπουδές στο Conservatory of Music του Σαν Φρανσίσκο, η Λιζ Λίντστρομ δεν τα βρήκε όλα εύκολα. «Μετά τις σπουδές παράδερνα για πολύ καιρό, δεν μπορούσα να δουλέψω και απομακρύνθηκα. Παντρεύτηκα και έφτασα στο σημείο να σκέφτομαι να τα παρατήσω. Και τότε μου ζήτησαν να ερμηνεύσω την πρώτη μου «Τουραντό» στη Mobile Opera στην Αλαμπάμα. Ηταν πολύ μεγάλη επιτυχία και μου άλλαξε τη ζωή. Ακούγεται σαν παραμύθι… Υπάρχουν ωστόσο πολλοί λυρικοί ερμηνευτές που ξεκινούν γεμάτοι υποσχέσεις και κανείς τελικά δεν τους δίνει μια ευκαιρία…». *