Οι τρεις κύκλοι της ζωής

Μικρές ιστορίες με συστατικά το χιούμορ και τη φαντασία και αφετηρία έναν κόσμο που αναζητά την κάθαρση για να εξελιχτεί σε παράδεισο ζωντανεύουν μέσα από την παράσταση «Ο λαγός κι ο μπάφος», που θα παρουσιαστεί στις 25, αλλά και στις 28 και 29 Μαΐου (21.00), στο κλειστό δημοτικό θέατρο Συκεών. Πρόκειται για ιστορίες που προέρχονται απ’ τη μεγάλη δεξαμενή του προφορικού αφηγηματικού λόγου και οι οποίες ακολουθούν τρεις κύκλους. Στον πρώτο, όταν αρχίζει η ιστορία, όλος ο κόσμος μοιάζει με κόλαση, αφού κυριαρχούν η φτώχεια, η αδικία, το μίσος, η στέρηση, η καταστροφή. Στο δεύτερο κύκλο της περιπλάνησης ο ήρωας μπαίνει σε περιπέτειες, ενώ στον τρίτο κύκλο εισέρχεται στον παράδεισο, όπου πάντα το κακό τιμωρείται και το καλό θριαμβεύει.

Ο σκηνοθέτης της παράστασης Τάσος Ράτζος εξηγεί ότι το κλειδί της παράστασης ήταν η λέξη «γενναιοδωρία»: «Με τους ηθοποιούς, αναζητήσαμε και βρήκαμε έναν κώδικα ακριβείας που ενισχύει την εσωτερική δύναμη, αλλά και την ταχύτητα της ιστορίας. Μέσα από αυτοσχεδιασμούς και θεατρικές ασκήσεις αρχίσαμε να οικειοποιούμαστε αυτούς τους τόσο γοητευτικούς, αλλά και μακρινούς για τα βιώματά μας ρόλους. Κατά τη διάρκεια των προβών, σταθήκαμε σε πολλές λέξεις του κειμένου. Ομως η λέξη που είναι κρυμμένη στην καρδιά όλων των αφηγήσεων και που μας ενέπνευσε όλους είναι η λέξη »γενναιοδωρία»».

Οπως… «χαμένοι στη μετάφραση»

• Τάσος Ράτζος, Θοδωρής Γκόνης, οι δύο σκηνοθέτες της παράστασης, μιλούν για τη διαχρονικότητα του έργου του Δ. Βυζάντιου, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1937. Η «Βαβυλωνία» του Δ. Κ. Βυζάντιου, κλασική και δημοφιλής κωμωδία, αν και πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα το 1937, παραμένει επίκαιρη και θίγει τους προβληματισμούς του σήμερα.

• Σκηνή από την παράσταση της «Βαβυλωνίας» του Δ.Κ. Βυζαντίου, που παρουσιάζεται τη Δευτέρα στο θέατρο της Ρεματιάς Χαλανδρίου, σε συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου με τα ΔΗΠΕΘΕ Σερρών και Κομοτηνής. Η παραγωγή στις 21/7 θα παιχτεί στο Αττικό Αλσος, στις 22/7 στο Θέατρο Πέτρας και στις 23/7 στο Κηποθέατρο Παπάγου

• Το έργο με σύγχρονη εικαστική ματιά παρουσιάζεται τη Δευτέρα στο θέατρο της Ρεματιάς στο Χαλάνδρι, σε μία συμπαραγωγή των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών και Κομοτητής σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, το οποίο στηρίζει έτσι έμπρακτα την ποιοτική θεατρική παραγωγή της περιφέρειας. Η παραγωγή περιοδεύει ανά την Ελλάδα.

• Σύμφωνα με την υπόθεση του έργου, ένας Ανατολίτης, ένας Μωραϊτης, ένας Χιώτης, ένας Κρητικός, ένας Αρβανίτης, ένας Κύπριος κι ένας λογιότατος από την Κω, μαθαίνοντας στο Ναύπλιο το νέο της καταστροφής της αρμάδας του Ιμπραήμ (1827), αποφασίζουν να γιορτάσουν το ευχάριστο γεγονός μ’ ένα γλέντι στη λοκάντα του Χιώτη μισέ Μπαστιά. Τα παραπίνουν όμως πάνω στον πατριωτικό ενθουσιασμό τους κι ο αψύς Αρβανίτης που δεν καταλάβαινε το γλωσσικό ιδίωμα του Κρητικού, νομίζοντας σε μία στιγμή πως ο τελευταίος τον πρόσβαλε, τον τραυματίζει με μία πιστολιά. Φτάνει η αστυνομία, γίνονται ανακρίσεις από τον Επτανήσιο αστυνόμο Διονύσιο Φάντε, που μ’ όλη την ανακριτική πείρα του δεν τα καταφέρνει να εξακριβώσει τι έγινε, επειδή ούτε αυτός καταλαβαίνει το γλωσσικό ιδίωμα των μαρτύρων ούτε οι μάρτυρες το δικό του. Οι πανηγυριστές οδηγούνται στην αστυνομία μαζί με τον Χιώτη καταστηματάρχη και τελικά αποφυλακίζονται όλοι με διαταγή της διοίκησης για να φιληθούν σαν αδέρφια.

• «Αυτούς όλους και όλα αυτά η παράστασή μας -το θέατρο έχει τον τρόπο- θα τους φέρει, θα τους βγάλει, θα τους αναστήσει στις μέρες μας, θα δείξει πόσο απελπιστικά παραμένουμε ίδιοι από την εποχή της απελευθέρωσής μας από τους Τούρκους», σημειώνει ένας εκ των σκηνοθετών της παράστασης, ο Τάσος Ράτζος.

• «Αυτό που μας συγκινεί και σήμερα στη θρυλική Βαβυλωνία του Δ. Κ. Βυζάντιου είναι ότι υπάρχει στ’ αλήθεια μία βαβυλωνία, μία ασυνεννοησία στη «Βαβυλωνία» του, μία σύγχυση που συνεχίζεται έως τις μέρες μας», προσθέτει ο έτερος σκηνοθέτης, Θοδωρής Γκόνης. «Μπορεί σήμερα να μη μιλούμε διαλέκτους και ντοπιολαλιές, να μιλούμε την κοινή ελληνική, όμως η συνεννόηση μεταξύ μας είναι αδύνατη όσο ποτέ, κάτι που κάνει το έργο σήμερα τραγικά επίκαιρο. Αν το πούμε λίγο πιο κινηματογραφικά, είναι σαν να είμαστε όλοι μας «χαμένοι στη μετάφραση»», προσθέτει ο ίδιος. Και συνεχίζει: «Αυτή είναι ίσως μία σκέψη εκκίνησης για μας. Η ασυνεννοησία, η σύγχυση, το κομφούζιο, που κυριαρχεί στον νεοελληνικό βίο, το μαζί μιλούμε και χώρια καταλαβαίνουμε, το σκόρδο ο ένας κρεμμύδι ο άλλος. Κατά τα άλλα η υπόθεση του έργου είναι ίσως σε όλους μας γνωστή. Ακόμα και σε αυτούς που δεν την έχουν διαβάσει ή δεν την έχουν δει ποτέ. Είναι μέσα στη μνήμη μας».

• ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

• Ο πρόλογος και η επεξεργασία του κειμένου είναι του Θόδωρου Γρηγοριάδη, η σκηνοθεσία των Θοδωρή Γκόνη – Τάσου Ράτζου, τα σκηνικά – κοστούμια της Ελένης Στρούλια, η σύνθεση των τραγουδιών του Γιώργου Ανδρέου και η μουσική της παράστασης του Κωνσταντίνου Ευαγγελίδη. Παίζουν: Ταξιάρχης Χάνος, Θάνος Δόβρης, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Νίκος Τουρνάκης, Αρης Τσαμαπαλίκας, Στράτος Παυλίδης, Κώστας Βασαρδάνης, Θύμιος Κούκιος, Παντελής Δεντάκης, Κώστας Κοράκης, Ερατώ Πίσση, Βάσια Χρήστου, Τάσος Δημητρόπουλος.

• ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 17/07/2009