Πολίτικη συνταγή για την… κρίση

Όλο και συχνότερα οι Έλληνες καλλιτέχνες ανατρέχουν στο παρελθόν προκειμένου να αναζητήσουν αν όχι απαντήσεις τουλάχιστον ερωτήματα παρόμοια με αυτά που θέτει η συγκυρία της κρίσης και, ιδιαίτερα, ανθρώπινους χαρακτήρες και τις αντιδράσεις τους, σε ανάλογες καταστάσεις του παρελθόντος…

Έτσι, ο Πάνος Σκουρολιάκος ανατρέχει στον κ. Χαρίλαο Πλουτίδη ή Χαράλαμπο Πεταλούδη ή Φιάκα, που ζει παρασιτικά στην Κωνσταντινούπολη του 1870 βουτηγμένος στα χρέη, παριστάνει τον πλούσιο γόνο καλής οικογενείας και πολιορκεί ερωτικά την εύπιστη Ευανθία, προσβλέποντας στην προίκα της… Πρόκειται, βέβαια, για τον Φιάκα, την κωνσταντινουπολίτικη κωμωδία χαρακτήρων και ηθών του Δημοσθένη Κ. Μισιτζή, που γράφτηκε στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα και αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές κωμωδίες του νεοελληνικού θεάτρου, που παίζεται, όπως αποδεικνύεται, ακόμη και σήμερα.

Ο συγγραφέας μεταφέρει με αληθοφάνεια τα ήθη και τις μόδες της πολίτικης κοινωνίας της εποχής του και θίγει με σατιρική διάθεση και καυστικό τρόπο την υπερβολή, την ξενομανία και τις επιπτώσεις τους: Η πολιορκούμενη Ευανθία, συνεπαρμένη από τα μυθιστορήματα της εποχής και ευφάνταστη, γίνεται εύκολα θύμα του προικοθήρα Φιάκα, ο οποίος, όταν μέσα από διάφορα κωμικά επεισόδια κινδυνεύει να αποκαλυφθεί η πραγματική του οικονομική κατάσταση, αποφασίζει να υποδυθεί τον Γερμανό βαρόνο που ταξιδεύει incognito στην Πόλη…

Πρόκειται λοιπόν για «κωμωδία αστειοτάτη», που συνοδεία ζωντανής μουσικής από παραδοσιακά όργανα κάνει πρεμιέρα αύριο, στο θέατρο Μέλι, με πρωταγωνιστές τους Γιώργο Χριστοδούλου, Πάνο Σκουρολιάκο, Τζένη Διαγούπη, Πηνελόπη Πιτσούλη και Τιτίκα Σαριγκούλη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια επιμελείται η Δέσποινα Βολίδη και τη μουσική, την οποία ερμηνεύει το συγκρότημα «Πριντσιπέσσες» (Γεωργία Μαρίνη, βιολί, Αγγέλικα Παπανικολάου, ακορντεόν, Έφη  Σαράντη, κιθάρα) ο Χρήστος Τσιαμούλης.

Ο «Φιάκας»: υπερβολή, ξενομανία… όπως και σήμερα!

Ο Φιάκας», μία κοινωνική κωμωδία χαρακτήρων και ηθών, γραμμένη το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, είναι ένα εξαιρετικό δείγμα Κωνσταντινουπολίτικου θεάτρου.  Πρωτοανέβηκε το 1870 στην Πόλη και είναι από τις πιο σημαντικές κωμωδίες του νεοελληνικού θεάτρου, που παρουσιάζεται έως και σήμερα. Ο Χαρίλαος Πλουτίδης ή Χαράλαμπος Πεταλούδης ή Φιάκας ζει παρασιτικά στην Κωνσταντινούπολη του 1870 βουτηγμένος στα χρέη. Κομψευόμενος και πανούργος, παριστάνει τον πλούσιο γόνο καλής οικογενείας και πολιορκεί ερωτικά την εύπιστη Ευανθία, προσβλέποντας στην προίκα της. Αυτή συνεπαρμένη από τα μυθιστορήματα της εποχής και ευφάνταστη, γίνεται εύκολα θύμα του. Ο υπηρέτης Γιάννης, η κοκόνα Φρόσω και η κα Καζαμία συντελούν στην κορύφωση της σπαρταριστής πλοκής, όταν ο Φιάκας, στα πρόθυρα του να αποκαλυφθεί η πραγματική του κατάσταση, αποφασίζει να υποδυθεί τον Γερμανό Βαρόνο που βρίσκεται «incognito» στην Πόλη… Ο συγγραφέας μας μεταφέρει με αληθοφάνεια στα ήθη και τις μόδες της Πολίτικης κοινωνίας του 1870 και θίγει με σατιρική διάθεση και καυστικό τρόπο την  υπερβολή, την ξενομανία και τις επιπτώσεις τους.

• Σκηνοθεσία: Πάνος Σκουρολιάκος
• Σκηνικά – Κοστούμια: Δέσποινα Βολίδη
• Μουσική επιμέλεια: Χρήστος Τσιαμούλης
• Συμμετέχει το μουσικό σχήμα : «Π ρ ι ν τ σ ι π έ σ σ ε ς»
• Βιολί : Γεωργία Μαρίνη
• Ακορντεόν : Αγγέλικα Παπανικολάου
• Κιθάρα : Έφη Σαράντη
• Φωτισμοί: Σπύρος Καρδάρης
• Παίζουν: Γιώργος Χριστοδούλου, Πάνος Σκουρολιάκος, Τζένη Διαγούπη, Πηνελόπη Πιτσούλη, Τιτίκα Σαριγκούλη

Θέατρο Μέλι
Φωκαίας 4 & Αριστοτέλους 87, Αθήνα   Τηλ: +302108221111

Από  27/10/2010 έως  17/04/2011

Άρθουρ Μίλερ «Ψηλά απ΄ τη γέφυρα» από τον Γρηγόρη Βαλτινό

• Το τέταρτο κουδούνι
• Του Γιώργου Δ.Κ. Σαρηγιάννη
  
• ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 12 Μαρτίου 2009

• Sold out! Ξεπούλησε «Το Τέταρτο Κουδούνι». Και για τις είκοσι δημοσιεύσεις που ανάγγειλε την περασμένη Πέμπτη. Ουρές στα ταμεία! Κατόπιν αυτού παρατείνεται για είκοσι ακόμη δημοσιεύσεις. (Ευχαριστώ θερμά, πάντως, τους φίλους και αναγνώστες που ενδιαφέρθηκαν παίρνοντας τοις μετρητοίς αυτά που έγραψα. Με συγκίνησαν. Όσο για τους «άλλους» που το χιούμορ το ΄χουν μόνο δι΄ ιδίαν χρήσιν, χαιρετίσματα…). Το δράμα του Άρθουρ Μίλερ «Ψηλά απ΄ τη γέφυρα», που ΄χει θεωρηθεί κοντά στην αρχαία ελληνική τραγωδία, θ΄ ανεβάσει τον επόμενο χειμώνα στο θέατρο «Βρετάνια», σε παραγωγή του Κάρολου Παυλάκη και στη μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, ο Γρηγόρης Βαλτινός (στη φωτογραφία)- διαπρέπει φέτος ως σούπερ τεατράλε θεατρίνος Γκάρι Εσέντιν στο «Μη γελάτε, είναι σοβαρό» του Νόελ Κάουαρντ στο ίδιο θέατρο- κρατώντας και τον κεντρικό ρόλο του Έντι Καρμπόνε.

• Το «Ψηλά απ΄ τη γέφυρα» διαδραματίζεται στις αποβάθρες του λιμανιού της Νέας Υόρκης και στους κύκλους των Ιταλών μεταναστών. Βασικός του ήρωας ένας έντιμος λιμενεργάτης, ο Έντι. Ο ανομολόγητος- και στον εαυτό του- έρωτάς του για την Κάθριν, τη δεκαεπτάχρονη ορφανή ανιψιά της γυναίκας του που ζει μαζί τους, τον οδηγεί να καταδώσει στο Γραφείο Μετανάστευσης τον νεαρό συγγενή της γυναίκας του, παράνομο Ιταλό μετανάστη, τον οποίο η Κάθριν ερωτεύεται κι αποφασίζουν να παντρευτούν. Θα βρει κακό τέλος έχοντας χάσει, ως προδότης, το σεβασμό των ανθρώπων του. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στην Νέα Υόρκη το 1955 μαζί με το επίσης μονόπρακτο του Μίλερ «Από Δευτέρα σε Δευτέρα». Αλλά ο συγγραφέας το ξαναδούλεψε δίνοντάς του δίπρακτη μορφή για τον Πίτερ Μπρουκ που ανέβασε το έργο στο Λονδίνο το 1956, χρονιά σημαδιακή για τον Μίλερ – χώρισε απ΄ την πρώτη του γυναίκα, παντρεύτηκε την Μέριλιν Μονρό, έδωσε ακρόαση στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων που τον κάλεσε αλλά όπου αρνήθηκε, σε αντίθεση με άλλους…, να «δώσει» ονόματα γνωστών του με υποτιθέμενη φιλοκομμουνιστική δράση και δεν ξανάγραψε για το θέατρο παρά το 1964.

• Το «Ψηλά απ΄ τη γέφυρα» έγινε ταινία – γαλλική παραγωγή- το 1962 απ΄ τον Σίντνεϊ Λουμέτ με Έντι τον Ραφ Βαλόνε ενώ στοιχεία απ΄ το έργο αντλεί κι ο Λουκίνο Βισκόντι- που το ΄χε ανεβάσει στην Ιταλίαστην ταινία του «Ο Ρόκο και τα αδέλφια του». Το 1997 έγινε έως και όπερα απ΄ τον Γουίλιαμ Μπόλκομ σε λιμπρέτο του ίδιου του Μίλερ. Στην Ελλάδα το έργο, στη μονόπρακτη μορφή του, πρωτοπαρουσιάστηκε τη σεζόν 1957- ΄58 μαζί με το επίσης μονόπρακτο του Μίλερ «Από Δευτέρα σε Δευτέρα» απ΄ τον Κάρολο Κουν και το «Θέατρο Τέχνης» με τον Γιώργο Λαζάνη στο ρόλο του Έντι και στη δίπρακτη μόλις το 1985- ΄86 απ΄ τον Νίκο Κούρκουλο- Έντι με σκηνοθέτη τον Διαγόρα Χρονόπουλο στο «Κάππα». Το πιο πρόσφατο ελληνικό ανέβασμά του είναι του ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης όπου το σκηνοθέτησε το 2005- ΄06 ο Αντώνης Βουγιούκας με Έντι τον Πέτρο Φυσσούν. Στην Αθήνα έχει να παιχτεί απ΄ το 1995- ΄96 όταν το ανέβασε στο «Πόρτα», για το θίασο του Νικήτα Τσακίρογλου που ερμήνευσε τον κεντρικό ρόλο, η Νικαίτη Κοντούρη.

«Λεόντιος και Λένα»: Την κωμωδία (1836) του Γκέοργκ Μπίχνερ θα παρουσιάσει τον επόμενο χειμώνα το Εθνικό Θέατρο μ΄ άλλον ένα- τρεις μετράω έως τώρα με τον Λιθουανό Τσέζαρις Γκραουζίνις και τον Νορβηγό Έιρικ Στούμπε για τη σεζόν 2009- 2010- μετακαλούμενο σκηνοθέτη: τον 36χρονο Γάλλο αλλά δραστηριοποιημένο στην Γερμανία Λοράν Σετουάν. Ο Λοράν Σετουάν (φωτογραφία) έχει ήδη ανεβάσει Μπίχνερ στο Σάουσπιλχάους του Αμβούργου: «Βόιτσεκ» και- τη νουβέλα του- «Λεντς». Στην Ελλάδα έχει ήδη έρθει το 2006 για να διδάξει Σίλερ στην 7η Θερινή Ακαδημία- φέτος ο θεσμός του Εθνικού με καλλιτεχνική υπεύθυνη την Ελένη Βαροπούλου συμπληρώνει δεκαετία- ενώ το 2007, με σπουδαστές της δραματικής σχολής του Εθνικού και ηθοποιούς που είχαν συμμετάσχει στα μαθήματά του, ανέβασε στην Θεσσαλονίκη, σε κελιά του Γεντί Κουλέ, στο πλαίσιο της Α΄ Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης και σε συνεργασία με το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ένα δρώμενο πάνω στο κείμενο «Ο άνδρας στον ανελκυστήρα» του Χάινερ Μίλερ. Το «Λεόντιος και Λένα» έχει παρουσιαστεί άπαξ στο Εθνικό: τη σεζόν 2000-2001 απ΄ την Πειραματική Σκηνή του στο τότε «Γκαράζ» σε σκηνοθεσία Στέλιου Παυλίδη. Το πιο πρόσφατο ελληνικό ανέβασμά του χρονολογείται το χειμώνα 2005- 2006, όταν το έργο παρουσίασε στον Μύλο Σαραντόπουλου η Εταιρεία Θεατρικής Έκφρασης «Ρlay» σε σκηνοθεσία Αγγελικής Κουνενιδάκη.

• Μα κι αυτός ο Κραουνάκης… Μα κι αυτός ο Σταμάτης ο Κραουνάκης! Πρωί πρωί, απ΄ τις εφτάμισι, να ξυπνάει, λέει- συνέντευξη στο δικό μας ΝΤV-, να σηκώνεται και να θυμιατίζει όλο το σπίτι; (Ναι, σαν τρελός θα ΄θελα να το δω αυτό!). Και το μεσημέρι να πηγαίνει και να ψηφίζει ΚουΚουΕ; Να δω ποιος θα τον αφορίσει πρώτος…

• Ήμαρτον, αλλά όλος ο κόσμος, μια σκηνή… Αμφισβητούμενης ποιότητας τα τηλεοπτικής προελεύσεως «προϊόντα» που κατακλύζουν το ελληνικό θέατρο: ο κανόνας. Η Πηγή Δημητρακοπούλου ανήκει στις εντελώς λιγοστές εξαιρέσεις. Βεβαίως και ήξερα ΤΙ έχει κάνει στην τηλεόραση. Με αποκορύφωμα το περσινό «10» της- πάνω στον Καραγάτση. Βεβαίως και ήξερα πώς και πόσο καλά ξέρει να οδηγεί τους ηθοποιούς της. Αλλά άλλο πράγμα η τηλεόραση και το σινεμά, άλλο το θέατρο… Η Πηγή Δημητρακοπούλου στο «Αγγέλων Βήμα» αποδεικνύει ότι ξέρει να κάνει θέατρο εξίσου καλά με τηλεόραση. «Ο επαγγελματίας», το έξοχο κείμενο του Ντούσαν Κοβάτσεβιτς που ΄χει ανεβάσει, είναι, όπως το ΄χει κάνει, σαν ένα παράθυρο στο σήμερα- ακριβώς όπως η μπαλκονόπορτα του σκηνικού. Οι τρεις ηθοποιοί της- Γιάννης Τσορτέκης, Γιώργος Μπινιάρης (βασική φωτογραφία), Δέσποινα Σιδηροπούλου- έξοχοι. Και η παράστασή της μια απ΄ τις καλύτερες της χρονιάς. Αξίζει να μην τη χάσετε. Να το πω το «κάθε εμπόδιο για καλό»; Για την- τεράστια….καθυστέρηση της αρμόδιας κατασκευαστικής εταιρείας- καλά, δεν πληρώνουν ρήτρες; Ε, ρε τράβηγμα του αυτιού που τους χρειάζεται…- να παραδώσει την Κεντρική Σκηνή του Εθνικού. Διότι, αν την είχε παραδώσει τον Μάρτιο- η τελευταία απ΄ τις πολλές versions που μας είπαν κι ήθελε ο άλλος, ο τέως του πολιτισμού, να την εγκαινιάσει τη μέρα των γενεθλίων του θείου του… -, το άνοιγμα θα γινόταν με τον «Τιτανικό» του Κωνσταντίνου Ρήγου (φωτογραφία). Και να ξεκινήσεις παρθενικό ταξίδι σε μια εποχή που οι πάγοι τήκονται, με τόσα παγόβουνα να κυκλοφορούν ελεύθερα, πολύ πρόκληση της μοίρας το εύρισκα…

Οπότε, πάει, ο «Τιτανικός», με το καλό, «Πειραιώς 260» από Παρασκευή 20- κι όχι 13…- Μαρτίου και τα εγκαίνια την επόμενη σεζόν- το ελπίζω δηλαδή… Δε λέω και με το «Ω, οι ευτυχισμένες μέρες!» αλλά με κάτι πιο cool, που λέμε και στα ελληνικά, βρε παιδί μου.

Η γυναίκα με τα μαύρα

«Η γυναίκα με τα μαύρα» (φωτογραφία) του Στέφαν Μάλατρατ, έργο βασισμένο στο μυθιστόρημα της Σούζαν Χιλ, παρουσιάζεται για δεύτερη συνεχόμενη χρόνια στο θέατρο «Μέλι» (Φωκαίας 4 και Αριστοτέλους 87, τηλ. 210-8221.111) στις 21.15. Σκηνοθετεί και παίζει ο Δ. Κατρανίδης. Μαζί του ο Γ. Κέντρος.

* Ολοκληρώνονται (έως τις 25 Ιανουαρίου) οι παραστάσεις του έργου «Ημέρωμα της στρίγγλας» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, στη «Σκηνή Κοτοπούλη» (Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210-3305.074) του Εθνικού Θεάτρου. Σκηνοθετεί ο Κ. Αρβανιτάκης.