Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει τον «Κλήρο του μεσημεριού» του Κλοντέλ στην Πειραιώς 260

• Τέσσερις ζωές στο απομεσήμερο

  
  

• Η θάλασσα κουνάει αρκετά. Οι επιβάτες του πλοίου μπαλαντζάρουν λίγο, καθώς μετακινούνται στο κατάστρωμα του καραβιού. Τους παρακολουθούμε έναν έναν, δύο δύο ή όλους μαζί, και τους τέσσερις. Τρεις άντρες και μια γυναίκα. Μια μοιραία, ποθητή γυναίκα, η οποία είναι παντρεμένη με τον έναν από τους τρεις, και έχει παλιές ιστορίες, άλυτες και μπερδεμένες, με τους άλλους δύο.

• Αυτοί είναι οι ήρωες του γνωστού έργου του Πολ Κλοντέλ «Ο κλήρος του μεσημεριού», που παρουσιάζει φέτος το Εθνικό Θέατρο σε μετάφραση Στρατή Πασχάλη και σκηνοθεσία Γιόσι Βίλερ. Οι θεατές του Χώρου Η της Πειραιώς 260 έχουν μπροστά τους ένα απόλυτα μίνιμαλ σκηνικό το οποίο γεμίζουν οι τέσσερις φιγούρες των ηρώων. Και οι αναζητήσεις τους, φυσικά. Τα αδιέξοδα πάθη τους, οι κρυμμένοι έρωτες, οι ελπίδες τους, οι διαψεύσεις τους, η αυτοκαταστροφική τους διαδρομή.

• Πίσω από τις γραμμές αυτού του έργου βλέπουμε τον ίδιο τον Γάλλο διπλωμάτη και συγγραφέα, τα δικά του πάθη. Αλλωστε, και το ίδιο το έργο «Ο κλήρος του μεσημεριού» έχει μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία. Το είχε γράψει το 1905 ο Κλοντέλ και κανείς δεν γνώριζε ότι υπήρχε. Αφορούσε μια προσωπική του ιστορία, από τα χρόνια που υπηρέτησε ως διπλωμάτης στην Κίνα. Το 1906 τυπώθηκε σε μια ιδιωτική έκδοση 150 αντιτύπων και «κατά τον Κλοντέλ ήταν η κραυγή μιας καθαρά προσωπικής έξαψης και ένα κομμάτι παρελθόντος που καλύτερα θα ήταν να μείνει στο παρελθόν», σημειώνει ο θεατρολόγος Tilman Raabke. Ο Ζαν Λουί Μπαρό, ο άνθρωπος που επιμελήθηκε και παρουσίασε όλα τα έργα του, ήταν εκείνος που επέμενε -και έπεισε τελικά τον Κλοντέλ- να το πρωτοπαρουσιάσει. Οχι χωρίς δυσκολίες. «Η αλληλογραφία του Κλοντέλ με τον Μπαρό καθρεφτίζει τη μάχη γύρω από το κείμενο, την οποία φαίνεται να κερδίζει ο Μπαρό: αποκτάει το δικαίωμα για το πρώτο ανέβασμα, όμως η νίκη του είναι μερική, γιατί ο Κλοντέλ δεν δίνει το αρχικό κείμενο, αλλά ξαναγράφει ολόκληρο το έργο, ως κείμενο έκδοσης και ως εκδοχή για τη σκηνή», διαβάζουμε στο πρόγραμμα. Τις ερωτικές, ανθρωποφαγικές, ισοπεδωτικές, παθιασμένες σχέσεις αυτών των τεσσάρων ανθρώπων ζωντανεύουν στη σκηνή του Χώρου Η τέσσερις ταλαντούχοι ηθοποιοί: η Αμαλία Μουτούση ως Υζέ, ο Νίκος Κουρής ως Μεζά, ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος ως Αμαρλίκ και ο Νίκος Καραθάνος ως Ντε Σιζ. Στην αρχή όλα είναι ευγενικά, υπαινικτικά, με έναν υφέρποντα ερωτισμό και αντίστοιχη ειρωνεία. Στην πορεία προς την Κίνα τα πράγματα σκληραίνουν.

• Η Υζέ προσπαθεί να απαγκιστρωθεί από τον άντρα της, τον Ντε Σιζ, και να ζήσει τον θαμμένο έρωτά της με τον Μεζά. Η ερωτική σκηνή των δύο ηθοποιών είναι από τις ωραιότερες στιγμές του έργου. «Είστε το μοναδικό ανθρώπινο πλάσμα που αγάπησα ποτέ. Δεν σας αγάπησα μόνο για μια στιγμή ηδονής, σαν μια ερωμένη, ούτε για λόγους ευπρέπειας, σαν σύζυγο. Ομως, ενάντια σε όλα, η καρδιά μου ρίχτηκε μέσα στην καρδιά σας», γράφει ο Κλοντέλ στην πραγματική Υζέ.

Ζόφος και απόγνωση

• Το έργο κορυφώνεται καθώς προχωράει. Στην τρίτη πράξη το σκηνικό παραπέμπει σε παραίτηση, σε μιζέρια, σε εγκατάλειψη. Κυριαρχεί ο ζόφος και η απόγνωση. Η Υζέ είναι πλέον με τον Αμαρλίκ. Η γοητευτική Υζέ έχει μεταμορφωθεί σε σκιά του εαυτού της, παραμένοντας πάντα ποθητή, πάντα ερωτική, πάντα μοιραία. Τώρα έχουν απομείνει τρεις και εξακολουθούν να αναζητούν την ισορροπία τους.

• «Μεσημέρι στον ουρανό. Μεσημέρι στο κέντρο της ζωής μας. Και όλοι εμείς, στην ίδια περίπου στιγμή της ύπαρξής μας, κυκλωμένοι από τον ορίζοντα, ελεύθεροι, αδέσμευτοι, απογειωμένοι, κοιτάζοντας πίσω και μπροστά μας», λέει ο Κλοντέλ μέσω των ηρώων του. «Ο κλήρος του μεσημεριού» είναι ένα έργο που απηχεί έντονα τις υπαρξιακές, ιδεολογικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις του συγγραφέα του, αλλά απευθύνεται σε όλους εμάς, σε όλους όσοι βρίσκονται στο μεσημέρι της ζωής τους και κάνουν τους απολογισμούς τους, μετρώντας κέρδη και ζημιές, και χαράζουν νέες διαδρομές. Ενα σπουδαίο έργο, μια φινετσάτη παράσταση, τέσσερις χαρισματικοί ερμηνευτές.

• Της Ολγας Σελλα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/03/2009

To Εθνικό Θέατρο συναντά το Κέντρο Κινηματογράφου στο ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER

• Με την προβολής της ταινίας Ολομόναχοι Μαζί  (3 Iron) του Κιμ Κι Ντουκ  την Δευτέρα 9 Μαρτίου συνεχίζονται οι προβολές που διοργανώνουν το Εθνικό Θέατρο και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στο ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER με το σκεπτικό: προβολή ταινιών μυθοπλασίας που βασίζονται σε θεατρικές παραστάσεις από το φετινό ρεπερτόριο του Εθνικού Θεάτρου. Η προβολή του Ολομόναχοι Μαζί γίνεται με αφορμή την θεατρική παράσταση του Εθνικού Θεάτρου «Ο κλήρος του μεσημεριού» του Πωλ Κλωντέλ, που παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή. Μετά την προβολή της ταινίας οι κριτικοί κινηματογράφου Χρήστος Μήτσης και Λευτέρης Αδαμίδης θα συνομιλήσουν με το κοινό.

Λίγα λόγια για την ταινία

Με ήρωα έναν οδηγό μοτοσυκλέτας, ο Κιμ Κι Ντουκ τριγυρίζει τις γειτονιές και τα προάστια της Σεούλ. Ο πρωταγωνιστής του, εντοπίζει άδεια διαμερίσματα και εισβάλει σε αυτά, όχι με σκοπό την κλοπή ή την καταστροφή, αλλά για να εξασφαλίσει για τον εαυτό του μια ολιγοήμερη ασφαλή διαμονή. Κατά την παραμονή του εκεί, φροντίζει το σπίτι, επισκευάζει χαλασμένες συσκευές και αφήνει τα πάντα πίσω του τακτοποιημένα στην εντέλεια. Τα πράγματα παίρνουν άλλη τροπή όταν σε μια βίλα συναντά μια πολύ όμορφη γυναίκα που κακοποιείται απο το σύζυγό της. Την «απαγάγει» και μαζί συνεχίζουν τις «επισκέψεις» στα σπίτια.
Η συνέχεια επί της οθόνης…..

• Λίγα λόγια για την παράσταση

Ο Γάλλος ποιητής Πωλ Κλωντέλ δημιουργεί, στο αυτοβιογραφικό αυτό έργο του, ένα συγκλονιστικό κείμενο για την αναζήτηση της αγάπης, γεμάτο ευαισθησία, ανατροπές και απρόοπτες εξελίξεις. Ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Γιόσι Βίλερ και οι συνεργάτες του επεξεργάζονται εκ νέου και μεταφέρουν στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το ανέβασμα με το οποίο κατέκτησαν το κοινό της Ευρώπης. Τη μετάφραση του έργου έχει κάνει ο Στρατής Πασχάλης και τους ρόλους ερμηνεύουν οι: Λάζαρος Γωργακόπουλος, Νίκος Καραθάνος, Νίκος Κουρής, Αμαλία Μουτούση.

To Εθνικό Θέατρο συναντά το Κέντρο Κινηματογράφου στο ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER

• Με την προβολής της ταινίας Ολομόναχοι Μαζί  (3 Iron) του Κιμ Κι Ντουκ  την Δευτέρα 9 Μαρτίου συνεχίζονται οι προβολές που διοργανώνουν το Εθνικό Θέατρο και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στο ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER με το σκεπτικό: προβολή ταινιών μυθοπλασίας που βασίζονται σε θεατρικές παραστάσεις από το φετινό ρεπερτόριο του Εθνικού Θεάτρου. Η προβολή του Ολομόναχοι Μαζί γίνεται με αφορμή την θεατρική παράσταση του Εθνικού Θεάτρου «Ο κλήρος του μεσημεριού» του Πολ Κλοντέλ, που παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή. Μετά την προβολή της ταινίας οι κριτικοί κινηματογράφου Χρήστος Μήτσης και Λευτέρης Αδαμίδης θα συνομιλήσουν με το κοινό.

Λίγα λόγια για την ταινία

• Με ήρωα έναν οδηγό μοτοσυκλέτας, ο Κιμ Κι Ντουκ τριγυρίζει τις γειτονιές και τα προάστια της Σεούλ. Ο πρωταγωνιστής του, εντοπίζει άδεια διαμερίσματα και εισβάλει σε αυτά, όχι με σκοπό την κλοπή ή την καταστροφή, αλλά για να εξασφαλίσει για τον εαυτό του μια ολιγοήμερη ασφαλή διαμονή. Κατά την παραμονή του εκεί, φροντίζει το σπίτι, επισκευάζει χαλασμένες συσκευές και αφήνει τα πάντα πίσω του τακτοποιημένα στην εντέλεια. Τα πράγματα παίρνουν άλλη τροπή όταν σε μια βίλα συναντά μια πολύ όμορφη γυναίκα που κακοποιείται από το σύζυγό της. Την «απαγάγει» και μαζί συνεχίζουν τις «επισκέψεις» στα σπίτια… Η συνέχεια επί της οθόνης…

Λίγα λόγια για την παράσταση

• Ο Γάλλος ποιητής Πολ Κλοντέλ δημιουργεί, στο αυτοβιογραφικό αυτό έργο του, ένα συγκλονιστικό κείμενο για την αναζήτηση της αγάπης, γεμάτο ευαισθησία, ανατροπές και απρόοπτες εξελίξεις. Ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης Γιόσι Βίλερ και οι συνεργάτες του επεξεργάζονται εκ νέου και μεταφέρουν στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το ανέβασμα με το οποίο κατέκτησαν το κοινό της Ευρώπης. Τη μετάφραση του έργου έχει κάνει ο Στρατής Πασχάλης και τους ρόλους ερμηνεύουν οι: Λάζαρος Γωργακόπουλος, Νίκος Καραθάνος, Νίκος Κουρής, Αμαλία Μουτούση.

Paul CLAUDEL (1868-1955)

Παράταση για τον ‘Κλήρο του μεσημεριού»!

• Το ερωτικό ποιητικό δράμα του Γάλλου ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και διπλωμάτη Πολ Κλοντέλ που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο στο χώρο της Πειραιώς 260 συνεχίζει τις παραστάσεις του έως τις 12 Απριλίου. Ο διεθνούς εμβέλειας σκηνοθέτης Γιόσι Βίλερ υπογράφει τη σκηνοθεσία κατακτώντας το ελληνικό κοινό μετά το κοινό της Ευρώπης δύο χρόνια πριν στο κρατικό θέατρο Kammerspiele του Μονάχου.

• Το έργο: Στη μέση του ωκεανού σε ένα υπερωκεάνιο με προορισμό την Ανατολή, μια μυστηριώδης, γοητευτική γυναίκα, η Υζέ, που συνοδεύει το σύζυγό της, γνωρίζει τον Μεζά, τον άνδρα που θα στιγματίσει τη ζωή της. Μια ακατανίκητη δύναμη, πέρα από τη λογική και τις αισθήσεις, έλκει την Υζέ και τον Μεζά, που συγκρούονται με τον εαυτό τους και τον περίγυρό τους και βιώνουν έναν καταστροφικό έρωτα.

Η ταυτότητα της παράστασης

• Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης. Σκηνοθεσία: Γιόσι Βίλερ. Συνεργασία στη σκηνοθεσία: Φελίτσιτας Μπρούκερ. Σκηνικά – Κοστούμια: Άνια Ράμπες. Μουσική: Βόλφγκανγκ Ζιούντα. Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Παίζουν: Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Νίκος Καραθάνος, Νίκος Κουρής Αμαλία Μουτούση

Η παράσταση του έργου τού Κλοντέλ «Ο κλήρος του μεσημεριού» δικαιώνει την αποστολή του Εθνικού Θεάτρου!

• Παρέμβαση
• Ο ήλιος και ο θάνατος
• Του ΛΑΚΗ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗ

• Μόλις τελειώσει μια καλή παράσταση ενός σημαντικού έργου, σπάνια είναι όλα πεντακάθαρα μέσα σου. Συνήθως ξαναζείς νοητά τη θεατρική εμπειρία και προσπαθείς να τη φωτίσεις. Οταν έπεσε η αυλαία του «Κλήρου του μεσημεριού» σκέφτηκα αμέσως την περίφημη στροφή του Ανδρέα Κάλβου από την «Ωδή εις θάνατον». «Ο ήλιος κυκλοδίωκτος ως αράχνη μ’ εδίπλωνε και με φως και με θάνατον ακαταπαύστως».

Ο ήλιος και ο θάνατος σαν αδελφές έννοιες. Στην παράσταση, όταν συμβαίνει ο έρωτας, ο ήλιος κυριαρχεί. Είναι στο κέντρο του κύκλου του, διαυγής και παντεπόπτης. Νιώθεις, όμως, πως κάπου καραδοκεί ο θάνατος. Σου έρχεται στο νου το Ασμα Ασμάτων. «Οτι κραταιά ως θάνατος αγάπη, σκληρός ως άδης ζήλος».

Σ’ αυτό το αριστούργημα η αγάπη συνδυάζεται με το θάνατο. Οπως στον «Ρωμαίο και Ιουλιέτα», που το πάθος του έρωτα καταλήγει στα μνήματα των εραστών της Βερόνας δίπλα δίπλα. Στη δική μας παράδοση το δυνατό φως του καλοκαιρινού μεσημεριού, όταν ο Παρθενώνας ακτινοβολούσε, συνδυαζόταν από τους Ελληνες ποιητές και διανοούμενους των αρχών του εικοστού αιώνα με ποίηση και μυστήριο.

Η γεωγραφία του έργου είναι αποκαλυπτική. Ο έρωτας της Ιζε με τον Μεζά ξεσπάει σε ζώνες Τροπικές, Αύγουστο μήνα, πάνω σ’ ένα πλοίο μέσα στον ωκεανό. Το μεσημέρι της φύσης είναι και το μεσημέρι της ζωής των ερωτευμένων, καθώς είναι και οι δύο σε μέση ηλικία. Ο ήλιος στο κέντρο του κόσμου και ο έρωτας με τη σφραγίδα του θανάτου, στο κέντρο της ζωής. Ο άντρας και η γυναίκα πιάνονται στην απόχη του ήλιου, που λέει και ο Ελύτης, τους πέφτει ο κλήρος του έρωτα. Παρ’ όλο που δίπλα της είναι ο άντρας της και ο εραστής, η μοναδικότητα του ενός πραγματικού έρωτα θα καθορίσει τη ζωή της.

Την παράσταση, που δικαιώνει την αποστολή του Εθνικού Θεάτρου, σκηνοθέτησε ο Γιόζι Βίλερ. Κύριο χαρακτηριστικό της, ο τρόπος εκφοράς του κειμένου. Υπήρχε κάποιο παραξένισμα, κάποιο ελαφρό στιλιζάρισμα, που αποφόρτιζε τη δράση από την ένταση και την υλικότητά της, για να ακουστεί καθαρά ο λυρικός λόγος.

Και οι τρεις άντρες ηθοποιοί ήταν έξοχοι (Νίκος Κουρής, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Νίκος Καραθάνος). Η ερμηνεία της Αμαλίας Μουτούση βάζει πολύ ψηλά τον πήχυ για όποια ηθοποιό ξαναπαίξει το ρόλο. Ο τρόπος που τη δόμησε από το φως στο θάνατο. Η αίσθηση πως ήταν η εκλεκτή του μεσημεριάτικου ήλιου και πως συνέβαινε κάτι μέσα της, από το οποίο δεν μπορούσε να ξεφύγει. Αλλά και η κίνησή της, στην πρώτη κυρίως πράξη, όπου φορώντας το θαυμαστό κοστούμι της Ανια Ράμπες έπαιζε την τρομερή ώρα που της έπεφτε ο κλήρος του έρωτα, χάνοντας και βρίσκοντας την ισορροπία της, μας έκανε να νιώσουμε πως το μυστηριακό φινάλε ήταν αναπόφευκτο.

Ο «Κλήρος του μεσημεριού», όπως όλα τα αριστουργήματα, μιλάνε στην εποχή μας όταν κάποιος τα ξαναδεί και τα ζωντανέψει. *

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 20/02/2009

Πρεμιέρα για τον «Κλήρο του μεσημεριού» στο Εθνικό της Πειραιώς

Λίγα λεπτά πριν αρχίσει μία ακόμα πρόβα του «Κλήρου του μεσημεριού», που κάνει πρεμιέρα απόψε στην οδό Πειραιώς 260, ο Γιόσι Βίλερ κάθεται σ’ ένα μεγάλο, μοναστηριακό τραπέζι πίσω από τη σκηνή. Κάθε τόσο καταφθάνει κάποιος από τους ηθοποιούς της παράστασης: ο Νίκος Κουρής, ο Νίκος Καραθάνος, ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, η Αμαλία Μουτούση. Μου κάνει εντύπωση η εγκαρδιότητα της υποδοχής από τον Ελβετό σκηνοθέτη, μεγάλο όνομα στο γερμανικό θέατρο και στον χώρο της όπερας. Μεγάλα χαμόγελα, αγκαλιές, φιλιά. Μα δεν βρέθηκαν και χθες στα ίδια σανίδια;

Με την κουβέντα, θα καταλάβω το πλάτος και το βάθος του δεσμού που αναπτύσσεται μέσα σε λίγες ημέρες ανάμεσα σε ανθρώπους οι οποίοι είναι καταδικασμένοι να μιλήσουν την ίδια γλώσσα, ακόμα κι όταν διαβάζουν διαφορετικές λέξεις.

«Το θέατρο δεν είναι μόνο η γλώσσα», μας λέει ο Γιόσι Βίλερ, και χωρίς να το λέει, «ακούω» τη λέξη «ευτυχώς». Δεν είναι από τους σκηνοθέτες που θα υποστηρίξουν ότι η γλώσσα δεν είναι σημαντική στο θέατρο. Πόσω μάλλον στην περίπτωση του έργου του Πολ Κλοντέλ, όπου η γλώσσα έρχεται σαν «κάτι που μεταφέρει πολλά περισσότερα από το νόημα των λέξεων». Αλλά, ναι, πιστεύει σ’ ένα θέατρο πιο πέρα από το κείμενο. «Το καλό θέατρο μπορείς να το κρίνεις ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνεις τη γλώσσα».

Ο Γιόσι Βίλερ σκηνοθετεί για δεύτερη φορά τον «Κλήρο του μεσημεριού», με τη συνδρομή της Φελίτσιτας Μπρούκερ, δύο χρόνια μετά τη μεγάλη επιτυχία στο κρατικό θέατρο Kammerspiele του Μονάχου. Εκανε το χατίρι στον φίλο του Γιάννη Χουβαρδά, αφού δεν συνηθίζει να «επιστρέφει»  σε έργα που έχει ήδη ανεβάσει. «Με τόσα έργα που περιμένουν, είναι κρίμα να ανεβάζεις ξανά το ίδιο», λέει χωρίς περιστροφές.

Στη νέα παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, στο αυτοβιογραφικό έργο του Κλοντέλ, παρακολουθούμε τη γέννηση και τα αδιέξοδα ενός καταστροφικού έρωτα πάνω σε ένα υπερωκεάνιο. Ο ίδιος ο Κλοντέλ είχε ερωτευτεί στα νιάτα του μια παντρεμένη γυναίκα, εμπειρία που τον χάραξε.

«Στην επιφάνεια θα μπορούσε να είναι η πλοκή μιας σαπουνόπερας, αλλά σε βαθύτερα επίπεδα ο Κλοντέλ πάει πολύ πιο κάτω. Ουσιαστικά, μιλάει για τους υπεραπορροφημένους από τον εαυτό τους ανθρώπους, οι οποίοι δεν έχουν καμία επαφή με την κοινωνία και τα προβλήματα της». Εδώ, ο Βίλερ κάνει έναν ενδιαφέροντα παραλληλισμό με τα πρόσφατα γεγονότα στην Ελλάδα. «Οταν άκουσα για τα επεισόδια σκέφτηκα τι σχέση μπορούν να έχουν όλα αυτά με το έργο. Νομίζω πως παντού και όχι μόνο στην Ελλάδα πιστέψαμε ότι τα πράγματα μπορούσαν να εξελιχθούν ερήμην μας. Ηταν σαν να ζούσαμε σε μια τεράστια φούσκα και ξαφνικά μας ξύπνησαν και όλοι σήμερα μιλάμε για την οικονομική κρίση».

• Του Δημητρη Pηγοπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Παρασκευή, 13 Φεβρουαρίου 2009

«Κλήρος του μεσημεριού» από το Εθνικό

Ηπρώτη εκδοχή του «Κλήρου του μεσημεριού» είχε γραφτεί το 1906, εμπνευσμένη από ένα μοιραίο, πραγματικό περιστατικό που σημάδεψε τη ζωή του συγγραφέα του. Ο Κλωντέλ επέτρεψε να ανέβει το έργο στη σκηνή μόνο μετά σαράντα ολόκληρα χρόνια, και σε μια διαφορετική, αναθεωρημένη μορφή. Από την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τον «Κλήρο του μεσημεριού» όπως αυτός γράφτηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, ή τουλάχιστον σε μια εκδοχή που βασίζεται σε αυτό το πρώτο θεατρικό κείμενο. Το ερωτικό, ποιητικό δράμα του Γάλλου ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και διπλωμάτη Πωλ Κλωντέλ, ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο στο χώρο της Πειραιώς 260. «Ο κλήρος του μεσημεριού» παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Γιόσι Βίλερ ο οποίος επεξεργάζεται ξανά τον τρόπο με τον οποίο ανέβασε το ίδιο έργο πριν από δύο χρόνια στο κρατικό θέατρο Kammerspiele του Μονάχου. Πρωταγωνιστούν η Αμαλία Μουτούση, ο Νίκος Κουρής, ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος και ο Νίκος Καραθάνος. Τετάρτη με Σάββατο στις 9 μ.μ. και Κυριακή στις 7 μ.μ. Χώρος Η, Πειραιώς 260, 9 μ.μ., τηλ.: 210-48.38.73

Πρεμιέρες: Πολ Κλοντέλ «Κλήρος του μεσημεριού», Μάριους φον Μάγιενμπουργκ «Eldorado», Νικόλα Ντάβα «Ορφέας»

«Ο κλήρος του μεσημεριού»

Ο «Κλήρος του μεσημεριού», το ερωτικό ποιητικό δράμα του Γάλλου ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και διπλωμάτη Πολ Κλοντέλ, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο (από 13/2 στο χώρο της «Πειραιώς 260» (προ-παράσταση: 12/2), σε σκηνοθεσία Γιόσι Βίλερ. Η πρώτη εκδοχή του έργου γράφτηκε το 1906 και βασίστηκε σε ένα πραγματικό περιστατικό που σημάδεψε τη ζωή του συγγραφέα. Γι’ αυτό ο Κλοντέλ επέτρεψε την παρουσίασή του το 1948 σε διαφορετική εκδοχή. Η παράσταση του Εθνικού Θεάτρου βασίζεται στην πρώτη εκδοχή. Στη μέση του ωκεανού, σε ένα υπερωκεάνιο με προορισμό την Ανατολή, μια μυστηριώδης, γοητευτική γυναίκα, η Υζέ, που συνοδεύει το σύζυγό της, γνωρίζει τον Μεζά, τον άνδρα που θα γίνει το πάθος της ζωής της. Μια ακατανίκητη δύναμη, πέρα από τη λογική και τις αισθήσεις, έλκει την Υζέ και τον Μεζά, που συγκρούονται με τον εαυτό τους και τον περίγυρό τους και βιώνουν έναν καταστροφικό έρωτα.Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης. Συνεργασία στη σκηνοθεσία: Φελίτσιτας Μπρούκερ. Σκηνικά – κοστούμια: Ανια Ράμπες. Μουσική: Βόλφγκανγκ Ζιούντα. Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Νίκος Κουρής, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Νίκος Καραθάνος.

• Το θέατρο «Χώρα» ανεβάζει (12/2) τη μαύρη κωμωδία «Eldorado» του Μάριους φον Μάγιενμπουργκ. Στο επίκαιρο έργο, ένας κτηματομεσίτης χάνει τη δουλειά του και το κρύβει. Η πιανίστα σύζυγός του χάνει την πίστη της στη μουσική. Η πλούσια, χήρα μητέρα της έχει νεαρούς εραστές. Ενα έργο για το σύγχρονο άνθρωπο, σε μια σύγχρονη πόλη που ο ίδιος δημιούργησε και τώρα καταστρέφεται, όπως και ο άνθρωπος. Μια κοινωνία που «καίγεται». Μετάφραση Γιώργου Δεπάστα, σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Γιάνναρη, σκηνικό -κοστούμια Σωκράτη Σωκράτους, φωτισμοί Αλέκου Γιάνναρου, μουσική σύνθεση – επιμέλεια Δημήτρη Μαραμή, κίνηση Νίκου Καλογεράκη. Παίζουν: Θάνος Σαμαράς, Γιώτα Φέστα, Διόνη Κουρτάκη, Λεωνίδας Καλφαγιάννης, Γιούλη Τάσιου και ο Κώστας Τριανταφυλλόπουλος.
• Το έργο του Νικόλα Ντάβα «Ορφέας», σε σκηνοθεσία του ίδιου, παρουσιάζεται στο «Booze» (Κολοκοτρώνη 57, Αθήνα, τηλ., 2114000863). Πρόκειται για σπουδή στην τρέλα και τα ψυχιατρεία. Στο έργο «ο Ορφέας ξυπνά στον τύμβο του. Ο τύμβος είναι ένα ίδρυμα. Εκεί η ζωή κυλά αργά κι αυτό που αποκαλούν γιατρειά είναι η δολοφονία της Ευρυδίκης». Ερμηνεύει η Ρούλα Καραφέρη. Σκηνικό Λία Σταμοπούλου, φωτισμοί Στέφανος Ευθυμιάδης.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

9/12/2008

— ΑΤΙΤΛΟ

3/12/2004

— Νέες πρεμιέρες

15/10/2003

— Νέες αυλαίες

10/2/1999

— Ανεβάζουν τις αυλαίες

18/12/1998

— ΑΤΙΤΛΟ

ΓΙΟΣΙ ΒΙΛΕΡ«Θα μπορούσε να είναι σαπουνόπερα»

Ο γερμανός σκηνοθέτης ανεβάζει στο Εθνικό Θέατρο τον «Κλήρο του μεσημεριού» του Πολ Κλοντέλ, μια ιστορία έρωτα, γάμου και απιστίας

της μυρτως λοβερδου | το βήμα, Κυριακή 25 Ιανουαρίου 2009

Για ηθοποιούς και χαρακτήρες που εξελίσσονται σε ένα έργο χωρίς πλοκή αλλά με εσωτερικότητα και βαθιά συναισθήματα, «Ο κλήρος του μεσημεριού» του Πολ Κλοντέλ ανεβαίνει από τον Γιόσι Βίλερ στη σκηνή της οδού Πειραιώς 260, σε μια παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου. Ο ελβετός συγγραφέας που τα τελευταία 30 χρόνια ζει στο Βερολίνο, το ανέβασε για πρώτη φορά το 2005 στη Γερμανία. Αποτελεί το πλέον αυτοβιογραφικό θεατρικό του γάλλου συγγραφέα και διπλωμάτη. Γράφτηκε πριν από περίπου έναν αιώνα (το 1904-1905) και περιλαμβάνει όλο το συναίσθημα που τον διακατείχε τότε που τον εγκατέλειψε η πρώτη του γυναίκα. Αργότερα το «διόρθωσε», και αυτή η δεύτερη εκδοχή είναι προορισμένη για το σανίδι. Ο πρώτος που το ανέβασε ήταν ο Ζαν-Λουί Μπαρό, το 1948- ο Αντουάν Βιτέζ το σκηνοθέτησε το 1976 στην Κομεντί Φρανσέζ.

«Αν και δεν συνηθίζω να επαναλαμβάνω έργα που έχω ανεβάσει στο παρελθόν, όταν ο Γιάννης Χουβαρδάς μου πρότεινε συνεργασία ο χρόνος δεν μου επέτρεπε κάτι άλλο. Ωστόσο, επειδή οι χαρακτήρες είναι στενά συνδεδεμένοι με τους ηθοποιούς, η παράσταση, αν και κινείται στην ίδια σκηνοθετική γραμμή, είναι διαφορετική» λέει ο Γιόσι Βίλερ για αυτό το έργο που «αν διηγηθείς την ιστορία του, μοιάζει με… σαπουνόπερα. Μια γυναίκα και τρεις άνδρες πάνω στο πλοίο, σ΄ ένα ταξίδι προς την Κίνα, φλερτάρουν μεταξύ τους. Στη δεύτερη πράξη, φθάνουν στο Χονγκ Κονγκ. Οι σύζυγοι χωρίζουν, οι εραστές σμίγουν… Έναν χρόνο μετά,στην τρίτη πράξη,ένα μωρό έχει γεννηθεί… Όλα αυτά θα μπορούσαν να κάνουν μια φθηνή ερωτική ιστορία. Κι όμως… Κι αν από τη μια είναι ένα συναισθηματικό έργο, από την άλλη διαθέτει τέτοιο βάθος που σε παρασύρει». Ο ίδιος ομολογεί ότι όταν πρωτοδιάβασε τη δεύτερη εκδοχή, αυτή που προορίζεται για το θέατρο, βρήκε το έργο αφηρημένο και όχι θεατρικό. Όταν όμως μελέτησε την πρώτη εκδοχή και παρατήρησε τις «διορθώσεις» του Κλοντέλ ώστε να αποφευχθεί η έκθεση του εαυτού του, τότε κατάλαβε πόσο βαθιά πόνεσε. «Ο ίδιος» επισημαίνει ο Βίλερ «είναι ο Μεζά, ο άνδρας που αγάπησε μια παντρεμένη γυναίκα. Γράφοντας επούλωσε τις πληγές του, και αργότερα ξαναπαντρεύτηκε» .

Αν και η παράσταση είχε σχεδιασθεί για την Κεντρική Σκηνή του ανακαινισμένου κτιρίου Τσίλερ, ο Γιόσι Βίλερ χρειάστηκε να αναπροσαρμόσει τα σχέδιά του για την αίθουσα της οδού Πειραιώς. Λυπήθηκε πολύ, αλλά συνέχισε να εργάζεται, μαζί με τη συνεργάτιδά του Φελισίτα Μπρούκερ . Μέσα σε ένα λιτό σκηνικό που αρχικά δεν παραπέμπει πουθενά, η

Η Αμαλία Μουτούση και ο Νίκος Κουρής,δύο από τους πρωταγωνιστές της παράστασης

ηρωίδα, η Υζέ, βρίσκεται ανάμεσα στους τρεις άνδρες, σαν τον Ήλιο, γύρω από τον οποίο κινούνται τρεις πλανήτες… «Είναι ένα έργο γεμάτο συμβολισμούς, ένα έργο ποιητικό, αφηρημένο». Δύσκολο; «Ναι» απαντά «γιατί κινδυνεύεις να παρασυρθείς και να το αποδώσεις παθητικά… Πράγματι κινείται στον αντίποδα της σύγχρονης εποχής, γιατί βασίζεται στα συναισθήματα. Πιστεύω ότι αυτό είναι και το ενδιαφέρον για μένα. Να μιλήσω για αυτούς τους χαρακτήρες, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού προς την Ανατολή» λέει, ενώ μου δείχνει την πορεία του πλοίου πάνω στον γεωγραφικό χάρτη. «Όλα είναι εν εξελίξει… το ταξίδι, οι άνθρωποι» προσθέτει.

Γεννημένος στην Ελβετία το 1951, ο Γιόσι Βίλερ σπούδασε στο Ισραήλ και άρχισε να σκηνοθετεί το 1982 στη Γερμανία και στην πατρίδα του. Με τις δουλειές του έχει συμμετάσχει στο Θεατρικό Φεστιβάλ του Βερολίνου, έχει διακριθεί και τιμηθεί με βραβεία, ενώ έχει συνεργασθεί με ιαπωνικούς θιάσους στο Τόκιο, από το 1997 ως το 2005. Γι΄ αυτό και έχει ξεπεράσει το θέμα της γλώσσας στην επικοινωνία του. «Δουλεύοντας με Ιάπωνες» λέει «ξεπερνάς το θέμα της γλώσσας. Εκεί οι δυσκολίες είναι στη νοοτροπία και στην επαφή,οπότε κάνεις μεγαλύτερες προσπάθειες, και αυτό είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ». Τα τελευταία χρόνια ανεβάζει έργα της βραβευμένης με Νομπέλ συγγραφέως Ελφρίντε Γέλινεκ, ενώ το ενδιαφέρον του για την όπερα τον έστρεψε σε μουσικά θεάματα, μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του, δραματολόγο Σέρτζιο Μοραμπίτο. «Το γεγονός ότι για μια όπερα πρέπει να συνδυάσεις πολλά και διαφορετικά στοιχεία, ότι πρέπει να υπακούσεις στη μουσική και στον μαέστρο, στη χορωδία και τους ερμηνευτές, με κεντρίζει. Μου αρέσει που στην όπερα τα πράγματα είναι καθορισμένα και διαθέτουν έναν κοσμοπολίτικο αέρα».

Μοιράζοντας τον χρόνο του ανάμεσα στο θέατρο και στην όπερα, ο Γιόσι Βίλαρ ταξιδεύει σε συγκεκριμένους προορισμούς, έχοντας συνεργάτες- ένα είδος «οικογένειας» όπου πηγαίνει. Στην Αθήνα έρχεται, ουσιαστικά για πρώτη φορά, και νοιώθει ότι εδώ ξαναπιάνει το νήμα της φιλοσοφίας στην οποία βασίζεται το παγκόσμιο θέατρο.

«Ο κλήρος του μεσημεριού» του Πολ Κλοντέλ θα κάνει πρεμιέρα στις 13 Φεβρουαρίου στον χώρο της Πειραιώς 260, από το Εθνικό Θέατρο. Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Νίκος Κουρής, Νίκος Καραθάνος, Λάζαρος Γεωργακόπουλος.