Αυτοβιογραφείται… 70 χρόνια µετά

• Η αυτοβιογραφία του επτανήσιου συνθέτη, στον οποίο οφείλουµε τον «πρόγονο» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, επανακυκλοφορεί 69 χρόνια από τον θάνατό του

• Το όνοµα του Δ. Λαυράγκα (αν και Επτανήσιος έγραψε και το «Τραγούδι της Σµύρνης») είναι συνυφασµένο µε το ελληνικό µελόδραµα. Οµως έγραψε µουσική και για δύο ταινίες: τη βωβή «Το δαχτυλίδι του Πιερότου» και την πρώτη οµιλούσα «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας». Ο ίδιος µελοποίησε το ποίηµα «Μια βοσκοπούλα αγάπησα» του Γιάννη Ζαλοκώστα. Είχε φινέτσα στο αυτί. Ετσι θεωρούσε η µητέρα του – κι ας ήθελε εκείνη να γίνει γιατρός.

• Αυτή η φινέτσα είναι η αρχή για να ξετυλιχθεί ο µίτος της ζωής του Κεφαλονίτη Διονύσιου Λαυράγκα, ιδρυτή του Ελληνικού Μελοδράµατος – προγόνου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής – η αυτοβιογραφία του οποίου, «Τ’ αποµνηµονεύµατά µου», επανεκδόθηκε 70 χρόνια από την πρώτη έκδοσή της από τον Οίκο Γκοβόστη (είχε κάνει και την α’ έκδοση).  Φύση ανήσυχη, εκδήλωσε από νωρίς κλίση προς τη µουσική. «Πιάνο δεν είχαµε σπίτι µας. Πέντ’ έξι σαράβαλα µε ουρά ήταν όλα κι όλα στον τόπο. Πνευστό όργανο δεν επιτρεπόταν γιατί θα κούραζε το στήθος. Ταµπούρλο; Οχι, βέβαια. Δεν έµενε λοιπόν άλλο παρά το βιολί. Αυτό ήταν και η κρυφή επιθυµία µου», σηµείωνει ο Λαυράγκας.

• Στα 15 του και χάρη στη γερή µνήµη του διευθύνει ορχήστρα πρώτη φορά, άτυπα. Είχε καθυστερήσει, όπως περιγράφει, ο µαέστρος της κοµπανίας της Οπερας και ως µέλος της ο έφηβος τότε Λαυράγκας άρπαξε την µπαγκέτα. «Οι συνάδελφοι που πριν περίµεναν το φιάσκο να µε κοροϊδέψουν µε συνεχάρησαν».

• Η έφεσή του στη µουσική ώθησε το οικογενειακό συµβούλιο να αποφασίσει να στείλει τον νεαρό Διονύση στο ωδείο της Νάπολι για τελειοποίηση σπουδών, αλλά και «ταυτόχρονα να παρακολουθώ Ιατρική στο πανεπιστήµιο για να ευχαριστηθεί και η µάνα µου». Λίγο µετά βρέθηκε να είναι κάτοικος Παρισιού και ακολούθως Λονδίνου. Και ξανά πίσω στο Παρίσι κι από εκεί στη Νάπολι πάλι, µέσω Πάτρας και Μάλτας. Πάντα µε τις αισθήσεις σε εγρήγορση, όπως φαίνεται και στις σελίδες της βιογραφίας του.

• Εχοντας πάρει το βάπτισµα του πυρός ως διευθυντής ορχήστρας και επισήµως µε την όπερα «Τροβατόρε» στο Παρίσι, φαντάρος πια (στο Μεσολόγγι) αναγορεύθηκε σε γκρανκασιέρη της στρατιωτικής µπάντας. Κι από εκεί, πιο µετά, πάλι µε µια βαλίτσα στο χέρι µε προορισµό την Μπολόνια, το Μιλάνο και την Αθήνα, την πρώτη επαφή του µε τη Φιλαρµονική Εταιρεία Αθηνών και τον Οµιλο Φιλοµούσων, δύο ευθέως ανταγωνιστικούς φορείς. Συγκροτεί δε µια «ορχηστρική µάζα 35-40 µουσικών», όπως αναφέρει, που έµελλε να αποτελέσουν την Ορχήστρα Φιλαρµονικής µε ένδοξη πορεία.

• Σηµαντικός σταθµός της πορείας αυτής ήταν και η συµµετοχή του στους πρώτους Ολυµπιακούς Αγώνες (1896), καθώς η Ολυµπιακή Επιτροπή ανέθεσε στη Φιλαρµονική Εταιρεία το µουσικό µέρος των εορτών. «Προσκλήθηκε ο Παλαµάς για το ποίηµα και ο Σαµάρας για τη µουσική του Ολυµπιακού Υµνου και ανατέθηκε στον Πολέµη και σε µένα η σύνθεση µεγάλου συµφωνικού ποιήµατος για σόλο, ορχήστρα, µπάντα και χορωδία». Καρπός της συνεργασίας Πολέµη – Λαυράγκα ήταν το «Πένταθλον».

• Και εγένετο Ελληνικό Μελόδραµα

Κατευθυνόµενος, βραδάκι του Ιουνίου του 1898, στο σπίτι του στη Νεάπολη άκουσε περνώντας από την ΠλατείαΚάνιγγος «µια αρµονική απήχηση, σαν κάντο κοράλε». Ακολουθώντας τη µελωδία έφθασε σε ένα δωµάτιο στο οποίο καµιά δεκαπενταριά νέοι στριµωγµένοι τραγουδούσαν γύρω από το πιάνο. «Η εντελώς τυχαία γνωριµία µου µε τους τραγουδιστές εκείνους µου φανέρωσε από πού θα έπαιρνα το φωνητικό υλικό µου για τη δηµιουργία του ελληνικούµελοδράµατος, που ήταν η αποκλειστική σκέψη µου, η έµµονη ιδέα µου», αναφέρει. Στις 26 Απριλίου 1900 στο Δηµοτικό Θέατρο πραγµατοποιήθηκε «η πρώτη εµφάνιση του συγκροτήµατός µας µε την “Μποέµ”»…

• Χρήστος Ν.Ε. Ιερείδης, Παρασκευή, 11 Ιουνίου 2010