«Η διπλή ζωή του πρύτανη»: Θα μπορούσε να είναι τίτλος θεατρικού έργου με θέμα τη ζωή του πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή της Φιλοσοφίας, συγγραφέα, ηθοποιού και παραγωγού θεατρικών παραστάσεων, Θεοδόση Πελεγρίνη.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες εκπαιδευτικών, με όραμα, όνειρα και βαθιά επίγνωση του ρόλου του στους σημερινούς δύσκολους καιρούς.
«Για όλα αυτά που κάνω», λέει ο πρύτανης στην «Κ.Ε.», «με εκφράζει απόλυτα το επίγραμμα που βρίσκεται στον τάφο του μεγάλου άγγλου ποιητή, Τζον Κιτς»: «Εδώ βρίσκεται θαμμένος κάποιος που έγραψε το όνομά του στο νερό». Οταν μιλάει για το νέο του ρόλο στην πρυτανεία, λέει ότι θα επιτύχει στη θητεία του, αν μετουσιώσει στην καθημερινότητά του τη βαθιά πίστη του ότι «η μοναδική απόδειξη για το τι μπορώ, είναι να το κάνω».
Ο Θ. Πελεγρίνης υπηρετεί το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως καθηγητής από το 1977, ενώ έχει συγγράψει πάνω από 25 φιλοσοφικά έργα. Αυτή την περίοδο τελειώνει και τη συγγραφή λεξικού της φιλοσοφίας. Εργο, που, όπως λέει, πρέπει να γράφεται από κάποιον που ολοκληρώνει την πορεία του.
Η ενασχόλησή του με το θέατρο ξεκίνησε από την εφηβεία του όταν έπαιρνε μαθήματα κιθάρας, ενώ αργότερα οργάνωνε επαγγελματικές θεατρικές παραστάσεις. Μέσα στα καθήκοντά του ήταν ακόμη και η εξεύρεση πόρων, ένας ρόλος που φαίνεται ότι θα του είναι ιδιαίτερα χρήσιμος στη διοίκηση του Πανεπιστημίου.
Ούτε μια στιγμή, όμως, δεν εγκατέλειψε το θέατρο. Μοιράζεται καθημερινά ανάμεσα στα καθήκοντά του στο πανεπιστήμιο και στις πρόβες για τις παραστάσεις. Τα έργα που ανεβάζει έχουν ως θέμα τη ζωή μεγάλων φιλοσόφων, που ο ίδιος έχει γράψει έτσι ώστε να αναδεικνύονται η φιλοσοφία και τα «πιστεύω» τους μέσα από γεγονότα και συμβάντα που ο ίδιος έχει φανταστεί, ενώ πρωταγωνιστεί σε όλα τα έργα: Από τον Φάουστ, μέχρι το Σωκράτη, τον Μάρκο Αυρήλιο, τον Καντ, τον Γκέτε, τον Καρτέσιο , τον Σοπενχάουερ και τον Νίτσε.
«Μη με καλέσετε μεταξύ 6 το απόγευμα και έντεκα το βράδυ», μας είπε στο τηλέφωνο, «δεν θα με βρείτε γιατί εκείνη την ώρα έχω πρόβα. Σε ένα μήνα θα ανεβάσουμε τη ζωή του Κίρκεγκορ και του Βίκενσταϊν». Ηταν μεσημέρι όταν συναντηθήκαμε, στο γραφείο του στα Προπύλαια. Βαριά, σκούρα έπιπλα, οι μορφές των προκατόχων του, που βρίσκονται γύρω γύρω στους τοίχους και ο Θ. Πελεγρίνης να εξηγεί ότι πάντα τον ενθουσιάζει η ιδέα να κάνει κάτι πιο προχωρημένο για να αναδεικνύονται οι ιδέες των φιλοσόφων. Γι’ αυτό παίρνει πρόσωπα όπως ο Θαλής, ο Αριστοτέλης, ο Πυθαγόρας ή ο Ηράκλειτος και τα μεταφέρει στη σημερινή εποχή . Ετσι «μυεί» τον θεατή από σκηνής και μέσα από σημερινές καθημερινές καταστάσεις, στην καρδιά των ιδεών των μεγάλων φιλοσόφων.
Για παράδειγμα προκειμένου να παρουσιάσει τις ιδέες και τη ζωή του Κάντ, έχει ως κεντρικό πρόσωπο έναν αντικέρ ο οποίος εμπορεύεται τα οστά του φιλοσόφου, τα οποία, φυσικά, τα προμηθεύεται από τα νεκροταφεία και έτσι τα ανανεώνει συνεχώς. Κάθε φορά όμως που μπαίνει ένας πελάτης -συνήθως ανυποψίαστος- προσπαθεί να του πουλήσει τα οστά, εξηγώντας του πόσο σπουδαίος ήταν ο φιλόσοφος.
Στο «εγχειρίδιο φιλοσοφίας» ο Θ. Πελεγρίνης υποστηρίζει ότι τα πάθη της ζωής έχουν επηρεάσει τη σκέψη των φιλοσόφων. Η παρακολούθηση της ζωής τους μας βοηθά να έχουμε πληρέστερη εικόνα για την ίδια τη φιλοσοφία τους. Αλλωστε, μεταξύ θεάτρου και φιλοσοφίας υπάρχει μια σχέση εκλεκτικής συγγένειας.
«Δεν είναι εύκολο να υποδύεσαι στη σκηνή ένα ρόλο» λέει ο πρύτανης. «Είναι διαφορετικό να κάθεσαι από κάτω και να σκέπτεσαι αυτό το ρόλο θα ήθελα να τον παίξω κι εγώ, κι άλλο να ανεβαίνεις στη σκηνή να παίζεις. Να είσαι εσύ. Πάντα παίζω το κεντρικό πρόσωπο, διότι υποτίθεται ότι παίζω καλά, αλλά κυρίως γιατί έχω οικεία την ψυχοσύνθεσή του».
Πολλές φορές συνάδελφοί του καθηγητές, δείχνουν να τον αντιμετωπίζουν θετικά και ως ηθοποιό. Οταν όμως ο ίδιος δεν είναι μπροστά, μπορεί και να τον χαρακτηρίζουν γραφικό. «Δεν πειράζει όμως», λέει, «κάθε ένας έχει τις απόψεις του». Οι σχέσεις του με τους φοιτητές είναι καλύτερες. Τα παιδιά τον αντιμετωπίζουν θετικά, απλά, οικεία. «Πρέπει το ίδιο το πανεπιστήμιονα βγει έξω στην κοινωνία. Να αποκτήσει σεβασμό», καταλήγει ο πρύτανης.
Της ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2010
θέατρο, théâtre, teatro, theater, theatre... world 