Ποιος φοβάται… 30 χρόνια θεατρικού γάμου;

• Ο Δημήτρης Καταλειφός και η Ράνια Οικονομίδου μιλούν για την πολυετή συνεργασία τους με αφορμή τη νέα τους παράσταση

• ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ  | ΤΟ ΒΗΜΑ, Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2010

Είναι ίσως το μοναδικό ζευγάρι στο ελληνικό θέατρο που μοιράζεται εδώ και τρεις δεκαετίες το σανίδι χωρίς να είναι ζευγάρι και στη ζωή. Ισως και γι΄ αυτό η Ράνια Οικονομίδου και ο Δημήτρης Καταλειφός συνεχίζουν να διατηρούν μια βαθιά καλλιτεχνική σχέση από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ως σήμερα. Ηταν Οκτώβριος του 1979 όταν στο σπίτι της στο Χαλάνδρι μαζεύτηκε όλη η καλλιτεχνική παρέα για να στήσει τη «Σκηνή»: Λευτέρης Βογιατζής, Βασίλης Παπαβασιλείου, Τάσος Μπαντής, Αννα Κοκκίνου, Σμαράγδα Σμυρναίου, Οικονομίδου και Καταλειφός.

Εκείνα τα χρόνια έπαιξαν μαζί στα έργα «Σπασμένη στάμνα» του Κλάιστ και «Συμφορά από το πολύ μυαλό» του Σαίξπηρ, ενώ ο δρόμος τους παρέμεινε κοινός και μετά τη διάλυση της «Σκηνής»: οι δυο τους, με τον Τάσο Μπαντή, ίδρυσαν στις αρχές του 1990 τις «Μορφές» στο Εμπρός. Ούτε η διάλυση του Εμπρός τούς χώρισε. Από κοινού αντιμετώπισαν τα δύσκολα και λίγα χρόνια μετά μπήκαν στην τρίτη φάση της θεατρικής συνεργασίας τους.

Από το φθινόπωρο του 2004 στεγάζονται στο Απλό Θέατρο του Αντώνη Αντύπα – «Βρικόλακες» του Ιψεν, «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» του Ο΄ Νιλ και τώρα «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» του Εντουαρντ Αλμπι. Είναι ο Τζορτζ και η Μάρθα· πάνω απ΄ όλα όμως είναι ο Δημήτρης και η Ράνια.

Γραμμένο το 1960, το «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» θεωρείται το πιο σημαντικό έργο του 82χρονου σήμερα αμερικανού συγγραφέα Εντουαρντ Αλμπι. Επίκαιρο και μοντέρνο, πολύ δύσκολο για τους ηθοποιούς, θέτει εξαρχής το ερώτημα αν μπορούμε τελικά να ζήσουμε χωρίς ψευδαισθήσεις. Ο Τζορτζ και η Μάρθα το αντιμετωπίζουν μέσα από μια ακραία σύγκρουση.

«Οταν κάνεις πρόβες συνειδητοποιείς πόσο δύσκολο είναι να καταλάβεις τι θέλει να πει το έργο» λέει ο Δημήτρης Καταλειφός που υποδύεται τον Τζορτζ. «Κυριαρχούν ένταση, θυμός, σύγκρουση, αλλά και προσπάθεια ελέγχου πάνω σε αυτά τα συναισθήματα. Υπάρχει βία και στον λόγο και στις κινήσεις» εξηγεί. «Ο Τζορτζ δεν αντέχει άλλο μια ζωή γεμάτη ταπεινώσεις από τη γυναίκα του και τον πεθερό του. Σε όλο το έργο παλεύει για τον ανδρισμό και την αξιοπρέπειά του. Και αυτό γίνεται όταν απογυμνώνεται και μοιάζει χαμένος. Δεν αποκτάται όμως έτσι η αξιοπρέπεια. Ισως η επόμενη ημέρα θα είναι καλύτερη. Στο τέλος άλλωστε αρχίζουν να γίνονται απλοί. Αφού έφθασαν στα όριά τους, αρχίζουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον… Σαν να είχε χαθεί το αληθινό βλέμμα τού ενός πάνω στον άλλον».

Οσο για τη Μάρθα, η Ράνια Οικονομίδου ομολογεί: «Δεν την καταλαβαίνω. Είναι από τα πλάσματα εκείνα που έχω αργήσει πολύ να πλησιάσω ψυχικά. Γιατί άλλο η κατανόηση και άλλο να βρεις τη συναισθηματική της αλήθεια. Η Μάρθα δεν είναι τύπος, είναι ένας ανθρώπινος χαρακτήρας, όπως άλλωστε και ο Τζορτζ». Και προσθέτει: «Είναι δυστυχισμένη, πιο δυστυχισμένη από τον Τζορτζ. Και ας τον αγαπάει, κι ας είναι ο άνδρας τής ζωής της, όπως ομολογεί».

«Τη θαυμάζω απεριόριστα»

«Η σχέση μας χτίστηκε με τα χρόνια» λέει ο Δημήτρης Καταλειφός για τη Ράνια Οικονομίδου. «Τώρα πια είναι συγγενής μου, σαν αδελφή μου. Εχει μια βαθιά αίσθηση δικαιοσύνης και τιμιότητας. Ως ηθοποιό τη θαυμάζω, και ας έχει τελείως διαφορετικό τρόπο δουλειάς από μένα. Είναι πολύ πιο ψύχραιμη, ήρεμη, ενστικτώδης, πιο σοφή. Στο θέατρο έχουμε κοινό ζητούμενο,το οποίο ωστόσοψάχνουμε από διαφορετικούς δρόμους. Εγώ είμαι πιο σπασίκλας και αγχώδης και η Ράνια με ισορροπεί. Είμαστε συνένοχοι και σύμμαχοι, έχουμε κοινή αισθητική και γούστο. Αλλά δεν επεμβαίνει ο ένας στον άλλον, γιατί στη διαδικασία προσέγγισης του ρόλου πρέπει να είσαι διακριτικός. Αυτό ισχύει και στη φιλία μας· δεν παρεμβαίνει ο ένας στη ζωή του άλλου. Δεν συγκρινόμαστε. Θέλουμε να είμαστε καλοί στην παράσταση και χαιρόμαστε όταν συμβαίνει γιατί είμαστε και ματαιόδοξοι. Πού διαφέρουμε; Εγώ πηγαίνω πιο νωρίς στα ραντεβού μου. Η Ράνια αργεί πολύ· εκτός από την ώρα της παράστασης».

«Είναι πολύ δοσμένος στο θέατρο»

«Με τον Δημήτρη κερδίζουμε χρόνο όταν είμαστε μαζί στο θέατρο» λέει η Ράνια Οικονομίδου για τον Δημήτρη Καταλειφό. «Ξέρουμε πώς δουλεύουμε, ξέρουμε να ξεπερνάμε τις εντάσεις μας, που με τον καιρό γίνονται όλο και λιγότερες. Εχουμε κατακτήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Σε έναν μεγάλο βαθμό πιστεύω ότι βλέπουμε από κοινού και τη ζωή. Η διαφορά μας είναι ότι εκείνος είναι πολύ πιο δοσμένος από μένα στο θέατρο. Εγώ είμαι πιο ανέμελη, δεν έχω την ίδια ανάγκη να το κάνω τέλεια. Ωστόσο δεν ανταγωνιζόμαστε ο ένας τον άλλον. Ούτε του ασκώ κριτική. Μπορεί να κάνω μια παρατήρηση, ένα σχόλιο, αλλά πάντα μέχρις ενός ορίου. Τον θαυμάζω γι΄ αυτό που κάνει, για τον τρόπο που είναι αφοσιωμένος στο θέατρο. Αλλά πιστεύω ότι αυτό το πράγμα τον κουράζει και πολλές φορές τον κάνει δυστυχισμένο. Και αυτό δεν μ΄ αρέσει. Η καθημερινότητα δεν μας έχει κάνει να αλλάξουμε. Τώρα πια, που κλείσαμε 30 χρόνια μαζί, μπορώ να πω ότι ποτέ δεν έχει φερθεί ο ένας στον άλλον άσχημα».