«Βάκχες» για έναν ακόμα μήνα

Ο Δημήτρης Τάρλοου ρίσκαρε με ένα διπλό τόλμημα φέτος τον χειμώνα: αφενός τόλμησε να παρουσιάσει τις «Βάκχες» του Ευριπίδη σε κλειστό χώρο σε μια νέα ανάγνωση της Ρενάτε Τζετ, αφετέρου μείωσε το εισιτήριο λαμβάνοντας υπόψη τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Το αποτέλεσμα; Το κοινό ανταποκρίθηκε και οι παραστάσεις θα συνεχιστούν έως την 1η Μαρτίου. Ωστόσο, λόγοι υγείας αναγκάζουν τον 75χρονο Γιούργκεν Στέσινγκερ, που ερμηνεύει τον ρόλο του Τειρεσία, να αντικατασταθεί από τον Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη. Η τελευταία παράσταση του Γιούργκεν Στέσινγκερ θα είναι την Κυριακή 8 Φεβρουαρίου. Η πρώτη παράσταση του Κωνσταντίνου Αβαρικιώτη θα είναι την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου. [ΕΘΝΟΣ, 02/02/2009]

«Εγώ ελπίζω να τη βολέψω» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Στο «Θέατρο του Νέου Κόσμου» άρχισαν οι παραστάσεις του έργου «Εγώ ελπίζω να τη βολέψω», βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Μαρτσέλο Ντ’ Ορτα. Ο συγγραφέας, δάσκαλος στο Αρζάνο της Νότιας Ιταλίας, εξέδωσε εκθέσεις μαθητών του, στις οποίες τα παιδιά σχολιάζουν τις οικογένειες, το περιβάλλον, την πατρίδα τους και άλλες χώρες, την Ιστορία, τα Θρησκευτικά, την επικαιρότητα. Οι εκθέσεις τους γίνονται «καθρέφτης» όλου του κόσμου. Τίποτα δεν ξεφεύγει από την αντίληψη των παιδιών. Σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου, κίνηση Αγγελικής Στελλάτου, σκηνικά – κοστούμια Δήμητρας Χίου, μουσική Λαέρτη Μαλκότση, φωτισμοί Γιώργου Φακούρα. Παίζουν: Κατερίνα Μαυρογεώργη, Στέργιος Νένες, Θοδωρής Πετρόπουλος, Σεραφείμ Ράδης, Μαρία Φιλίνη. (Παραστάσεις: Τετάρτη έως Σάββατο 21.15. Κυριακή 19.30).

• Παρατείνεται (έως 7/4) η βραβευμένη παράσταση του θιάσου «Πόλις» με το έργο «Κοραή 4 – Προσβάσιμος χώρος Ιστορικής Μνήμης 1941-1944», (πρώην Κρατητήρια της Κομαντατούρ, Κοραή 4). Παραστάσεις: Δευτέρα, Τρίτη (9.15μμ). Εισιτήριο 15 ευρώ, φοιτητικό 10 ευρώ. Κρατήσεις θέσεων: Κοραή 4: 210-3243581 και 6974316537 (καθημερινά 10πμ-2μμ, 6-9μμ).
• Παρατείνονται (έως 1/3) και οι παραστάσεις του θιάσου «Δόλιχος», με τις «Βάκχες» του Ευριπίδη, στο θέατρο «Πορεία». Η μόνη αλλαγή στην παράσταση είναι η αντικατάσταση, για λόγους υγείας, του 75χρονου Jrgen Stssinger (που θα ερμηνεύει το ρόλο του Τειρεσία μέχρι τις 8/2), από τον Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

27/1/2009

— Νέες αυλαίες

25/12/2008

— Στην… Κομαντατούρ

«Βάκχες» στην Ευρώπη. Η δύναμη της γυναίκας

ΒΑΚΧΕΣ. Από το Θεατρικό Σχήμα

Πρώτος σταθμός της περιοδείας της παράστασης στην Ευρώπη είναι η Στουτγάρδη, όπου η παράσταση θα ανέβει στις 23 Ιανουαρίου.

Μετά την επιτυχημένη περιοδεία σε δεκαοκτώ πολιτείες των ΗΠΑ το 2008, οι «Βάκχες» του Ευριπίδη, από το Θεατρικό Σχήμα Λεωνίδα Λοϊζίδη -σε απόδοση της Κοσμήτορος και Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρίκας Θωμαδάκη-, θα ταξιδέψουν σε ευρωπαϊκές χώρες.

Η περιοδεία στην Αμερική, υπό την αιγίδα των ελληνικών υπουργείων Εξωτερικών, Τουριστικής Ανάπτυξης, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Πολιτισμού, του δήμου Αθηναίων, του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και της UNESCO, πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού και του Οργανισμού «Παιδεία». Η παράσταση έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό και τον Τύπο, αποσπώντας πολλαπλές τιμητικές διακρίσεις από τοπικούς φορείς, με κορυφαίες εκείνες από το δήμο της Νέας Υόρκης και το Αμερικανικό Κογκρέσο.

Πρώτος σταθμός της περιοδείας στην Ευρώπη είναι η Στουτγάρδη, όπου η παράσταση θα ανέβει στις 23 Ιανουαρίου, με πρωτοβουλία της Ενωσης Ελλήνων Επιστημόνων Βάδης-Βιρτεμβέργης και της Ελληνικής Κοινότητας της πόλης. Επόμενοι προορισμοί είναι η Λεμεσός (27 και 28/2), το Παρίσι (14/3) -όπου η παράσταση θα ανέβει στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης-, το Λονδίνο (20-22/3), ενώ ήδη οργανώνεται καλοκαιρινή περιοδεία στην Ελλάδα.

Ο σκηνοθέτης Λεωνίδας Λοϊζίδης, εμπλούτισε την παράσταση με περισσότερα στοιχεία λυρικότητας και αρχαιοπρέπειας, προσθέτοντας και τη χρήση κρουστών οργάνων επί σκηνής. Τη μουσική σύνθεση και ενορχήστρωση έχει αναλάβει η συνθέτης Ελένη Γκαϊτατζή και τις χορογραφίες η Βίβιαν Ιωάννου. Παίζουν οι ηθοποιοί Χαρά Καλατζίδου, Πολυτίμη Γιώτα, Βίβιαν Ιωάννου, Μαριάννα Οικονομίδου, Χρυσάνθη Γεωργαντίδου, Βίλλυ Πίντζα, Ευτυχία Παπαδοπούλου, Ελένη Αγγελάκη και Αννα Σαράντη.

Η καινοτομία της σκηνοθετικής μεταφοράς, συνίσταται στην ερμηνευτική απόδοση του έργου αποκλειστικά από γυναικείο καστ. Η πρωτοποριακή ιδέα, στόχο έχει να αναδείξει το διαχρονικό ρόλο και τη δύναμη της γυναίκας. [Γ.Σ.Κ., Η Ναυτεμπορική, Τεταρτη, 21 Ιανουαριου 2009 07:00]

Οι «Βάκχες» του Ευριπίδη «ταξιδεύουν» στην Ευρώπη

Μετά την επιτυχημένη περιοδεία τους σε δεκαοκτώ πολιτείες των ΗΠΑ το 2008, οι «Βάκχες» του Ευριπίδη, από το Θεατρικό Σχήμα Λεωνίδα Λοϊζίδη, θα ταξιδέψουν σε χώρες της Ευρώπης. Η περιοδεία στην Αμερική, υπό την αιγίδα των ελληνικών υπουργείων Εξωτερικών, Τουριστικής Ανάπτυξης, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Πολιτισμού, του δήμου Αθηναίων, του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και της UNESCO, πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού και του Οργανισμού «Παιδεία». Η παράσταση έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό και τον Τύπο, αποσπώντας πολλαπλές τιμητικές διακρίσεις από τοπικούς φορείς, με κορυφαίες εκείνες από το δήμο της Νέας Υόρκης και το Αμερικανικό Κογκρέσο.

Πρώτος σταθμός της περιοδείας στην Ευρώπη, είναι η Στουτγάρδη, όπου η παράσταση θα ανέβει στις 23 Ιανουαρίου, με πρωτοβουλία της Ένωσης Ελλήνων Επιστημόνων Βάδης-Βιρτεμβέργης και της Ελληνικής Κοινότητας της πόλης. Το έργο θα παρουσιαστεί στα ελληνικά, με γερμανικούς υπέρτιτλους για τους Γερμανούς θεατές.

Η πρωτοτυπία του έργου, σε απόδοση της κοσμήτορος και καθηγήτριας του πανεπιστημίου Αθηνών Μαρίκας Θωμαδάκη και σε σκηνοθεσία του Λεωνίδα Λοϊζίδη, συνίσταται στην απόδοσή του μόνο από γυναικείο καστ, που αποτελείται συνολικά από οχτώ Ελληνίδες ηθοποιούς. Η πρωτοποριακή, όπως χαρακτηρίστηκε, ιδέα του Λεωνίδα Λοϊζίδη, στόχο έχει να αναδείξει το διαχρονικό ρόλο και δύναμη της γυναίκας.

Επόμενοι προορισμοί του θιάσου είναι το Λονδίνο, η Κύπρος και το Παρίσι, όπου η παράσταση θα ανέβει το Μάρτιο στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ενώ ήδη οργανώνεται περιοδεία σε δήμους της Ελλάδας, από την πρώτη Ιουνίου έως τις 8 Σεπτεμβρίου.

Βάκχες… δωματίου

μυρτω λοβερδου | το βήμα, Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2009

Προτού ο Δημήτρης Τάρλοου της προτείνει τις «Βάκχες», η Ρενάτε Τζετ είχε σκεφθεί τη «Μήδεια» ή την «Αντιγόνη». «Οταν όμως ήρθε η πρότασή του» λέει «δεν μπορούσα να πω όχι. Είναι μεγάλη πρόκληση για μένα- είναι όμως και ύβρις από μέρους μου» λέει συλλαβίζοντας την αρχαία ελληνική λέξη. «Ελπίζω να αρέσει στον κόσμο διότι πιστεύω ότι οι τραγικοί, αλλά και ο Σαίξπηρ, δεν χρειάζονται τίποτε περισσότερο από το να τους αφήσουμε να μας μιλήσουν. Ο λόγος τους είναι απολύτως σημερινός» πρόσθεσε.

Μέσα στον κλειστό χώρο το σκηνικό, που η ίδια η σκηνοθέτις έστησε, παραπέμπει στην πλοκή και στον μύθο μέσα από αντικείμενα και σύμβολα: Ενα τραπέζι που κρύβει έναν καθρέφτη, μια θήκη για παλτό που θα φέρει επί σκηνής τον νεκρό Πενθέα… Τα πρόσωπα, οι ήρωες, κυριαρχούν με τη φωνή και την κίνηση, με τις χειρονομίες και τα βλέμματα. Ο χορός των Βακχών, αποτελούμενος από τρεις ηθοποιούς, καταφέρνει να συνδυάσει την όψη και την κίνηση- κίνδυνος και απειλή μαζί. Μια μοντέρνα παράσταση, χωρίς κραυγές, ακριβής και καθαρή: «Στον χορό ήθελα να είναι νέα κορίτσια,που να μιλούν στο σημερινό κοινό» λέει η Ρενάτε Τζετ. Οσο για τον Πενθέα και τον Διόνυσο, «πιστεύω ότι είναι οι δύο πλευρές της ανθρώπινης φύσης: η φωτεινή και η σκοτεινή.Από την άλλη, ο Κάδμος και η Αγαύη είναι αθώοι. Και αυτό ήθελα να τονίσω με τα κοστούμια τους- το φόρεμα της Αγαύης είναι λευκό. Είναι αθώοι και συγχρόνως τιμωρούνται αυστηρά,πολύ αυστηρά. Δεν ήθελα να δώσω απαντήσεις, μόνο ερωτήσεις».

Για τη Ρενάτε Τζετ η σκηνοθεσία αρχαίας τραγωδίας είναι μια δουλειά εσωτερικής αναζήτησης. Αλλιώς τι νόημα θα είχε; «Θέλω να μιλήσω στις ψυχές των θεατών. Για μένα αυτό είναι που έχει σημασία.Να ακουμπήσω τον άλλον, να νιώσει τον πόνο των ηρώων, να γεννήσω συναισθήματα. Αυτός είναι ένας στόχος για μένα» συμπληρώνει.

Στόχος και ο Πενθέας για τον Δημήτρη Τάρλοου; «Ομολογώ ότι είναι ένας ρόλος που επεδίωκα να ερμηνεύσω γιατί νιώθω ότι έχω κοινά στοιχεία μαζί του» λέει, έχοντας επιλέξει τις «Βάκχες» για να γιορτάσει τα δεκάχρονα της θεατρικής του εταιρείας « Δόλιχος». «Ο Πενθέας έχει καταθλιπτική στάση απέναντι στη ζωή και είναι ανίκανος να χαρεί σε γιορτές- ποτέ μου δεν περνούσα καλά στα πάρτι.Από τη μια θέλει να φανεί, γι΄ αυτό και πάει στον Κιθαιρώνα, αλλά και να κρυφτεί, γι΄ αυτό και ντύνεται γυναίκα. Νάρκισσος μέσα στα ρούχα της γυναίκας, αλλά και με μια απόσταση, μια διάθεση μη συμμετοχής». Ανησυχεί για τον κλειστό χώρο; «Η μόνη μου ανησυχία αφορά την ίδια την παράσταση,αν έχει επίδραση στον σημερινό θεατή.Μετά τον περυσινό καλοκαίρι (σ.σ.: αναφέρεται στη «Μήδεια» του Βασίλιεφ ) θέλω να δώσω τη δική μου απάντηση, ότι η αρχαία τραγωδία δεν είναι είδος που δεν πρέπει να αγγίζουμε. Είναι τόσο παγκόσμια. Και η αποτυχία είναι μέσα στο παιχνίδι. Ποιος μπορεί να μας το απαγορεύσει αυτό;» αναρωτιέται και συνεχίζει: «Γιατί δεν πρέπει να ασχολούμαστε με την τραγωδία, τον χειμώνα; Δεν το καταλαβαίνω αυτό. Παγωτό είναι;. Για μένα είναι μια ιστορία με μεγάλο ενδιαφέρον» .

Για τέταρτη φορά στην Ελλάδα η Ρενάτε Τζετ (την πρώτη σκηνοθέτησε το «Τhe man who» με τον Δημήτρη Τάρλοου στο Πορεία, μετά έπαιξε στη Θεσσαλονίκη με τον Βαρλικόφσκι στο «Cleansed» της Σάρα Κέιν, ενώ το περασμένο καλοκαίρι, ανέβασε το «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλερ στο Φεστιβάλ Αθηνών), συνηθίζει να ταξιδεύει και να κάνει θέατρο. Κι επειδή, όπως λέει, δεν έχει δει πολύ ελληνικό θέατρο- «ούτε Βογιατζή ούτε Τερζόπουλο ούτε Μαρμαρινό»-, σκέφτεται σοβαρά να ξανάρθει.

Οι «Βάκχες» του Ευριπίδη ανεβαίνουν από τον «Δόλιχο». Μετάφραση Γιώργος Χειμωνάς, σκηνοθεσία- σκηνικό Ρενάτε Τζετ. Με τους Δημήτρη Τάρλοου, Ναταλία Καποδίστρια, Γιώργο Μωρόγιαννη, Νίκο Ελευθεριάδη, Ιωάννα Κανελλοπούλου, Εύα Κεχαγιά, Ελίτα Κουνάδη, Απόστολο Πελεκάνο και τους Μπέιν Ρένινγκερ, Γιούργκεν Στόσινγκερ. Στο θέατρο Πορεία.

«Βάκχες» με είσοδο 5 ευρώ

Ο Δημήτρης Τάρλοου και η Εταιρεία Θεάτρου «Δόλιχος», σε απάντηση των «γεγονότων που συγκλονίζουν την Αθήνα αλλά και όλη την Ελλάδα και σε ανταπόκριση στη φοβερή οικονομική δυσπραγία και την κρίση που μαστίζει τις εμπορικές επιχειρήσεις και το θέαμα, αλλά κυρίως σε μια προσπάθεια να αναστρέψει το ζοφερό κλίμα και να δώσει τη δυνατότητα, κυρίως στους νέους, να βγουν έξω και να ψυχαγωγηθούν την περίοδο των εορτών», αποφάσισε από την Πέμπτη ανήμερα Πρωτοχρονιά αλλά και κάθε Πέμπτη να έχει ενιαία είσοδο 5 ευρώ στο θέατρο «Πορεία», όπου παρουσιάζονται οι «Βάκχες»  του Ευριπίδη. Η σκηνοθεσία είναι της Ρενάτε Τζετ. Παίζουν: Νίκος Ελευθεριάδης, Μπλέιν Ρέινιγκερ, Ιωάννα Κανελλοπούλου, Εύα Κεχαγιά, Ελίτα Κουνάδη, Γιούργκιν Στέσινκερ, Γιώργος Μωρόγιαννης, Δημήτρης Τάρλοου, Απόστολος Πελεκάνος, Ναταλία Καποδίστρια.

**«Βάκχες» – Θέατρο «Πορεία»

Σαν μούδιασμα μέθης

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ

Οι «Βάκχες» στο «Πορεία» προκαλούν γενικευμένη αμηχανία. Οχι γιατί το κοινό αδυνατεί να κατανοήσει τις αρετές τους όσο γιατί δυσκολεύεται να μπει στη λογική τους. Αν κάποιες παραστάσεις μπορούν να δείξουν από μακριά την καταγωγή του σκηνοθέτη τους, τότε, ναι, αυτή η παράσταση αποκαλύπτει εξαρχής το καλλιτεχνικό γονίδιο της Αυστριακής Ρενάτε Τζετ: οι «Βάκχες» της, στον ελαχιστοποιημένο από σημεία και σημαινόμενα χώρο τού «Πορεία», ακολουθούν την τυπικά γερμανική διαλεκτική παράδοση, στη σειρά του Στάιν, που ζητά να θέσει τη θερμοκρασία τήξης του έργου στο μηδέν και να ενεργοποιήσει την προσοχή του θεατή στο μέγιστο.

Σκηνή από την παράσταση της Ρενάτε Τζετ

Εμείς βέβαια έχουμε συνηθίσει αλλιώς: προσεγγίζουμε παραδοσιακά τη ζωτική ενέργεια της συγκεκριμένης τραγωδίας μέσα από την αναζήτηση ζεστών, λαϊκών διαχύσεων και φασαριόζικων εκφράσεων – μας είναι, λόγου χάριν, δύσκολο να κατανοήσουμε τις «Βάκχες» σαν αστικό πρόβλημα. Η παράσταση στο «Πορεία» όμως ζητά κάτι άλλο: να συμβιβαστούμε με μια ήπια, σχεδόν ντροπαλή προσέγγιση, που στοχεύει κυρίως στην περίσκεψη· με μια συζήτηση μεταξύ κυρίων που κάποια στιγμή παρεκτρέπεται.

Με αυτά τα δεδομένα κατανοώ γιατί πολλοί βρίσκουν το αποτέλεσμα άρρυθμο και άθυμο. Είναι αλήθεια ότι ξενίζει η έλλειψη διάθεσης από τη μεριά των ηθοποιών και της σκηνοθεσίας να κάνουν το έργο ζωντανό και ζεστό. Η διαλεκτική διαδικασία όμως επιτάσσει ακριβώς αυτό: να μη συγκρούονται τα αντίθετα, αλλά να συμπλέκονται σε μια κοινή πορεία. Η μυθική πράξη δεν επαναλαμβάνεται, αλλά αναπαρίσταται σαν παράδειγμα υπερβατικής σύνθεσης.

Σε αυτό το πλαίσιο ένα από τα κλειδιά της παράστασης βρίσκεται στον τρόπο που η σκηνοθεσία διαχέει στο έργο έναν επιτηδευμένα χαλαρό ρυθμό σαν μούδιασμα μέθης. Σπασμωδικές κινήσεις, μειωμένα αντανακλαστικά και σκόρπια λόγια: μπροστά μας μια πόλη έχει γίνει έρμαιο της διονυσιακής παραζάλης, σαν να έχει μόλις βγει από το χθεσινοβραδινό μεθύσι και περιμένει το πρωινό χανγκόβερ. Απέναντι σε αυτή την πόλη ο Πενθέας μοιάζει αποσυνάγωγος: είναι ο μόνος νηφάλιος, ο μόνος αλύγιστος, ο μόνος αμύητος. Είναι γενικά μόνος.

Η συγκεκριμένη προσέγγιση οδηγεί τη σκηνοθέτιδα σε κάτι ακόμα: πέρα από τον ρεαλισμό ή τον συμβολισμό, επιλέγει να καταργήσει το κυνήγι του συμβατικά αρεστού και σημασιολογικά «όμορφου» και να στραφεί στο καθαρό σημείο. Αφήνει έτσι βέβαια πολλά να γίνουν από τη μεριά του θεατή. Στον τελευταίο ανήκει η ευθύνη των διασυνδέσεων, η συμπλήρωση των κενών, η μεταφορά της χαμένης θερμότητας.

Βοηθάει σε αυτό πολύ η ευρηματική διάταξη του χώρου στο «Πορεία», που παραπέμπει στα φεστιβαλικά αντανακλαστικά της Πειραιώς. Και βοηθάει βέβαια η μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά: διαλεκτική και σημαίνουσα, αποκαλύπτει τη συνομιλία στο έργο του ορθού με τον πλάγιο λόγο.

Αναρωτιέμαι πόσοι θα επέλεγαν για τον ρόλο του Διόνυσου τον Νίκο Ελευθεριάδη. Η ανατρεπτική φιγούρα του δίνει εξαρχής στον Διόνυσο τη σημασία της έννοιας, όχι του προσώπου. Ο Μπλέιν Ράινινγκερ αναλαμβάνει τον άχαρο προλογικό ρόλο – προτιμώ τη μουσική του παρέμβαση. Ο Πενθέας του Δημήτρη Τάρλοου, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μορφή: εγκλωβισμένος στο σώμα του, αδυνατεί να ενταχθεί και να συνταχθεί με το γενικό κλίμα. Κρίσιμη και η Αγαύη της Ναταλίας Καποδίστρια, καθώς δείχνει προς το πένθος. Ο Τειρεσίας του Γιούργκεν Στέσινγκερ δίνεται μέσα από τα χάσματα ενός ελλειπτικού λόγου· λειτουργώντας συμπληρωματικά, ο Κάδμος του Γιώργου Μωρόγιαννη θέτει το μέγεθος μιας παλιάς μυθικής μορφής. Στον Αγγελο του Απόστολου Πελεκάνου εντοπίζεται όμως η πλήρης μεταφορά του παραδείγματος με λίγα μέσα, αρκετά κενά και περισσή τιμιότητα. Οι τρεις Βάκχες (Ιωάννα Κανελλοπούλου, Εύα Κεχαγιά, Ελίτα Κουνάδη) μεταφέρουν στην παράσταση την ατμόσφαιρα της παραίσθησης. *

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 2 – 20/12/2008