«Παραλογές» στο… Γκαράζ του Φεστιβάλ Αθηνών

• Δευτέρα, 31 Μαΐου 2010 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Οι ηθοποιοί της παράστασης ««Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες»

ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΝΑΝΟΥ

Οι περισσότεροι αθηναϊκοί θίασοι «θυμούνται» την ελληνική επαρχία μόνον αφού κλείσουν τη σεζόν στην Αθήνα. Η Εταιρία Θεάτρου «Sforaris» επιχειρεί ακριβώς το αντίστροφο. Αφού «όργωσε» εδώ κι ένα χρόνο την επικράτεια, παρουσιάζοντας την παράσταση «Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες» από το Αργος, τον Πόρο και τα Κύθηρα ώς την Ελευσίνα και τη Θεσσαλονίκη, ήρθε η ώρα να «κατακτήσει» και την πρωτεύουσα. Η δεύτερη εκδοχή της παράστασης θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών, Πειραιώς 260, στο Γκαράζ του Κτιρίου Δ, στις 21 και 22 Ιουνίου.

Πρόκειται για μια σπονδυλωτή παράσταση -εγκατάσταση, βασισμένη στις Παραλογές (πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια της δημοτικής παράδοσης) «Της σκοτωμένης», «Η μάνα η φόνισσα», «Τα αγαπημένα αδέρφια και η κακή γυναίκα» και «Η γυναίκα βοσκός», καθώς και σε ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη. Ο Γιάννης Καλαβριανός, που υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη δραματουργική επεξεργασία, στέκεται ιδιαίτερα στη μεγάλη αφηγηματική δύναμη των Παραλογών. «Εχουν οικονομία στη δράση παραλείποντας οτιδήποτε περιττό, σφιχτή δομή και ανατροπές. Εχουν δηλαδή όλα τα συστατικά εκείνα που μπορούν να καθηλώσουν το θεατή».

«Η παράσταση επιχειρεί μια επαναδιαπραγμάτευση του υλικού των δημοτικών τραγουδιών. Οχι από πλευράς μουσικής ή λαογραφικής μελέτης, αλλά χρησιμοποιώντας τη δυναμική των μύθων τους, που δεν εξαντλείται εύκολα», εξηγεί ο σκηνοθέτης. «Στη δεύτερη αυτή εκδοχή της, προσθέσαμε και μια τρίτη Παραλογή (»Η γυναίκα βοσκός»), ενώ οι ηθοποιοί από 4 έγιναν 5. Η καινούργια μουσική επένδυση ανήκει στον Αντώνη Μαράτο και τον Γιώργο Τσακνιά, ενώ την επιμέλεια της κίνησης έχει αναλάβει η Λία Τσολάκη, στην τελευταία δουλειά της πριν από τη χορογραφία της παράστασης Μπόρις Γκουντούνωφ, στη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης, σε σκηνοθεσία του Πέτερ Στάιν. Τέλος υπάρχει ζωντανή καταγραφή σκηνών, επιτόπου επεξεργασία και βιντεοπροβολή τους, σε απευθείας διάλογο με τη δράση, από τον Ανέστη Πάτκα».

Το φεστιβάλ και η έκπληξη

Οι «Παραλογές» είναι η τρίτη παραγωγή της «Sforaris» από το 2006, όταν ιδρύθηκε από μία παρέα αποφοίτων της Σχολής Θεάτρου του ΑΠΘ. Ο Γιάννης Καλαβριανός ομολογεί ότι ήταν έκπληξη η επιλογή της παράστασης από το Φεστιβάλ Αθηνών. «Τα τελευταία τρία χρόνια κάνουμε συνεχώς προτάσεις για να συμμετάσχουμε στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και να επιχορηγηθούμε από το υπουργείο Πολιτισμού. Δυστυχώς, οι αιτήσεις μας έπεφταν πάντα στο κενό, όπως και των περισσότερων νέων θιάσων. Λίγο πριν απογοητευτούμε, ήρθε η φετινή συμμετοχή μας».

Τι είδους θέατρο βλέπουμε στην Ελλάδα τα καλοκαίρια; «Ο καθένας βλέπει το θέατρο που του ταιριάζει. Στην περίπτωση στην οποία έχουν δημιουργηθεί θεσμοί που άντεξαν στο χρόνο και κάνουν σοβαρή δουλειά με προτάσεις και στόχο, οι θεατές είναι τυχεροί», παρατηρεί ο Γ. Καλαβριανός. Ξέρει, όμως, ότι τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι. «Για την πλειοψηφία της περιφέρειας, όπου ο εκάστοτε υπεύθυνος των πολιτιστικών είναι στην καλύτερη περίπτωση ανίδεος και στη χειρότερη ύποπτος, τα πράγματα δυσκολεύουν. Το καλοκαίρι οι επιλογές γίνονται συγκεκριμένες, μιας και οι περιοδείες ανά τη χώρα έχουν αποκλειστικά εμπορικό προσανατολισμό. Αυτό μεταφράζεται σε συγκεκριμένο ρεπερτόριο και σε πολύ αυστηρή επιλογή των συντελεστών από την τηλεοπτική ζώνη».

Η ομάδα «Sforaris» έχει, άλλωστε, εμπειρία από πρώτο χέρι. «Φέτος, με τη σφραγίδα του Φεστιβάλ Αθηνών, συντάξαμε έναν ογκώδη φάκελο, τον οποίο στείλαμε σε πάμπολλους δήμους και φεστιβάλ της χώρας, προτείνοντας να δείξουμε την παράσταση σε μέρη όπου εκείνοι θα μας υποδείκνυαν, ώστε να ζωντανέψουν χώροι και εγκαταστάσεις, με χαμηλό αντίτιμο -συμπεριλαμβανομένων και δήμων της Θεσσαλονίκης από όπου καταγόμαστε», λέει ο Γ. Καλαβριανός. «Οι υπεύθυνοι δεν έδειξαν το παραμικρό ενδιαφέρον, επικαλούμενοι φυσικά τις αλλαγές που ελπίζω από καρδιάς να φέρει το σχέδιο »Καλλικράτης» και να τους στείλει στα σπίτια τους!».

Η Ρουγγέρη ταξιδεύει με τον Οδυσσέα

Η Κάρμεν Ρουγγέρη δεν διασκευάζει και σκηνοθετεί μόνο την «Ομήρου Οδύσσεια – Το παραμύθι των παραμυθιών», που περιοδεύει το καλοκαίρι ανά την Ελλάδα, αλλά υποδύεται και την Αντίκλεια. Στη σκηνή ζωντανεύουν οι περιπέτειες του Οδυσσέα, πώς ξεκίνησε με 12 καράβια κι έφτασε στους Κίκονες πρώτα, μετά στους Λωτοφάγους, στην Αιολία, στους Λαιστρυγόνες, στην Κίρκη ύστερα. Πώς έφτασε στον Κάτω Κόσμο, πώς κινδύνεψε από τις Σειρήνες, πώς γλίτωσε από τη Σκύλα και τη Χάρυβδη, πώς έφτασε στο Νησί του Ηλιου, πώς κατέληξε στην Καλυψώ. Συγκινημένοι οι βασιλείς των Φαιάκων τον στέλνουν με ένα μαγικό καράβι πίσω στην Ιθάκη.

Ο Τάκης Βαμβακίδης υποδύεται τον Καραγκιόζη

• Ο Τάκης Βαμβακίδης υποδύεται τον Καραγκιόζη στην παράσταση «Ο Καραγκιόζης προφήτης alive» του Ευγένιου Σπαθάρη, που παρουσιάζεται μεθαύριο στο Green Theater (Αρχαίες Κλεωνές – Νεμέα). Στο σαράι, μετά τον θάνατο του Ζαρκαζίτ Πασά, τη διοίκηση αναλαμβάνει ο γιος του. Θέλοντας να τακτοποιήσει εκκρεμείς υποθέσεις, αποφασίζει να καλέσει όσους δούλευαν στην υπηρεσία του πατέρα του και να τους εξοφλήσει για τα δεδουλευμένα. Ο Καραγκιόζης μυρίζεται λεφτά και η πείνα του τον κάνει να σκαρφιστεί ένα τρόπο ώστε να εισπράξει κι αυτός. Οταν αποκαλύπτεται το κόλπο του, καλείται να σκαρφιστεί ένα ξεκαρδιστικό τέχνασμα για να σώσει τη ζωή του ίδιου και του κουμπάρου του Νιόνιου, που άθελά του είχε εμπλακεί στην υπόθεση

Η φτώχεια θέλει καλοπέραση

• ΤΟ ΒΑΡΙΕΤΕ «ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΧΑΡΙΣΜΑ ΣΟΥ» ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

• Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 31 Μαΐου 2010

• Αν Δευτέρα και Τρίτη, 7 και 8 Ιουνίου, κατά τις 9 το βράδυ τύχει να βολτάρετε στον πεζόδρομο του Θησείου, στο ύψος της πρώην Κορεάτικης Αγοράς, μην εκπλαγείτε βλέποντας τη Στεφανία Γουλιώτη να ερμηνεύει… ακροβατικά το «Μπάρμπαρας σονγκ» του Κουρτ Βάιλ από την «Οπερα της Πεντάρας».

Από αριστερά προς τα δεξιά: Γ. Γλάστρας, Ελ. Μαυρίδου, Σ. Κακάλας, Δ. Κούζα, Γ. Νανούρης, Μ. Παπαδημητρίου, Χρ. Θεοδώρου, Β. Ταγκούλη, Κ. Γεωργίου: μερικοί μόνο από τους κεφάτους συντελεστές του βαριετέ

Τον Χρήστο Λούλη να παίζει με την κιθάρα του κάντρι μουσικές. Την Ολια Λαζαρίδου να τραγουδά το επιθεωρησιακό «Στο φούρνο του μπαμπά μου», που έλεγε η αείμνηστη Μαρίκα Νέζερ. Την Ελένη Κοκκίδου να «ζει» το «Θέλω να τα σπάσω» της Μάγιας Μελάγια. Και τη Μάνια Παπαδημητρίου να «συνδυάζει» το λαϊκό άσμα «Αυτή η νύχτα μένει» του Κραουνάκη με τη «Νήσο των Αζορών» του Θεοδωράκη.

Μην εκπλαγείτε, επίσης, αν δείτε έναν αληθινό «χορό» πρωταγωνιστών, από τη θεατρική και τη μουσική σκηνή, όπως η Λυδία Φωτοπούλου, η Κάτια Γέρου, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και η Μελίνα Τανάγρη να τραγουδούν, να λένε παρλάτες και να χορεύουν στον δρόμο με φόντο ένα φωτεινό, ανοικτό από τη μία πλαϊνή μεριά του τροχόσπιτο.

Πρόκειται για ένα δημόσιο βαριετέ του Φεστιβάλ Αθηνών με -στην κυριολεξία- τίτλο «Μια νύχτα χάρισμά σου». Για τον περίφημο καθιερωμένο πλέον θεσμό του φεστιβαλικού «Τροχόσπιτου», που βγαίνει στον δρόμο και συναντά αυθόρμητα και αυτοσχεδιαστικά τη δημόσια ζωή. Και ειδικά φέτος δίνει ρέστα συσπειρώνοντας απρόσμενα ονόματα.

Από το πάλκο του θα περάσουν επίσης ο Νίκος Καραθάνος, ο Σίμος Κακάλας, ο Γιώργος Γλάστρας, ο Θανάσης Ευθυμιάδης. Αλλά και η Μαρία Σκουλά (με Νικ Κέιβ), η Μαρία Πρωτόπαππα, η Δέσποινα Κούρτη, ο Παναγιώτης Παναγόπουλος, ο Νίκος Πλάτανος,η Ελενα Μαυρίδου, η Βικτωρία Ταγκούλη, η Κίκα Γεωργίου και η Δήμητρα Κούζα. Σε ρόλο κομπέρ ο Γιώργος Νανούρης, ο οποίος υπογράφει και τη σκηνοθετική επιμέλεια του εγχειρήματος.

Η είδηση δεν είναι ότι η πλειάδα γνωστών καλλιτεχνών θα κάνει την ανατροπή και θα εμφανίζεται σε «ρόλους» διαφορετικούς απ’ ό,τι τους έχουμε συνηθίσει -οι ηθοποιοί θα τραγουδούν και οι τραγουδιστές θα ερμηνεύουν πρόζα, όπως η Τανάγρη με τον μονόλογο του Ζαν Κοκτό «Ψεύτρα». Η μεγάλη είδηση είναι ότι η συμμετοχή του κοινού θα είναι δωρεάν. Το φεστιβάλ δίνει το καλό παράδειγμα σε μια περίοδο κρίσης. Βρήκε εξάλλου «συμμάχους» του όλους τους καλλιτέχνες του «Τροχόσπιτου», που συμμετέχουν με κέφι αφιλοκερδώς.

«Νομίζω ότι η δουλειά του καλλιτέχνη, ειδικά σε μια δύσκολη στιγμή, είναι να προσφέρει στο κοινό αφιλοκερδώς ό,τι μπορεί. Ούτε ο κόσμος θα πληρώσει ούτε εμείς θα πληρωθούμε. Αλλά όλοι θα περάσουμε καλά. Αυτό επιτάσσει η συγκυρία. Απλά, λιτά, διασκεδαστικά και, ίσως και συγκινητικά», τονίζει ο Γ. Νανούρης. «Ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν χρήματα, όσο πιο πολύ το κέφι μας κάνουμε, τόσο καλύτερα θα περάσουμε και οι ίδιοι, αλλά και ο κόσμος. Γιατί θέλουμε πάνω απ’ όλα να διασκεδάσουμε».

Κάθε ένας από τους ερμηνευτές ετοιμάζει ένα ή δύο τραγούδια, συνδεδεμένα ή όχι με πρόζα, ένα μονόλογο ή ένα χορευτικό. «Ενα τραγούδι ή ένα μονόλογο τον οποίο πάντα ήθελε να ερμηνεύσει, αλλά ποτέ ώς σήμερα δεν του δόθηκε η ευκαιρία». Το τελικό «προϊόν» ο Γ. Νανούρης θα το συνθέσει σε ενιαίο θέαμα.

• Σαν τα παλιά μπουλούκια

«Η έννοια του βαριετέ έχει να κάνει με την ποικιλία και τον αυτοσχεδιασμό. Γιατί όλοι μας θα αυτοσχεδιάζουμε», προσθέτει. Κι ο ίδιος ως κομπέρ θα τραγουδά. Επέλεξε Μάνο Χατζιδάκι («Μια πόλη μαγική»).

«Ο λόγος που δέχτηκα να συμπράξω, παίζοντας και τραγουδώντας, στο «Τροχόσπιτο» ήταν ο «δωρεάν» χαρακτήρας του. Αλλά και το ότι -έστω και γιαλαντζί- θα «περάσουμε» λίγο σαν τα παλιά μπουλούκια», αποκαλύπτει ο Χρήστος Λούλης.

«Παράλληλα με τα επαγγελματικά-βιοποριστικά μας πρέπει να σκεφτούμε τρόπους να χαρίζουμε κι ένα κομμάτι από την τέχνη μας», συγκατανεύει η Ολια Λαζαρίδου. «Είναι ευκαιρία να ασκηθούμε στη γενναιοδωρία. Μιλώ για την καλή πλευρά της κρίσης, που περιμένω να επικρατήσει στην κοινωνία. Γι’ αυτό το λόγο είναι εξαιρετική η κίνηση του Φεστιβάλ».

«Πιστεύω στη δύναμη του δωρεάν», συμφωνεί και η Μάνια Παπαδημητρίου. «Πρέπει να δίνουμε δωρεάν καλλιτεχνική «τροφή» στο κοινό. Αλλά δεν είναι σωστό να γίνει μόνιμη πρακτική. Το λέω αυτό, γιατί τελευταία ολοένα και περισσότεροι καλλιτέχνες μένουν απλήρωτοι!».

Η Κάτια Γέρου θα ερμηνεύσει ένα κομμάτι από το «Καμπαρέ του Δρόμου», μαζί με τον Παναγιώτη Παναγόπουλο και τον Νίκο Πλάτανο. Η Μαρία Πρωτόπαππα τη «Δημητρούλα» του Π. Τούντα και το «Ασπρα, Κόκκινα, Κίτρινα, Μπλε» του Δήμου Μούτση. Ο Θανάσης Ευθυμιάδης θα αποδώσει «Το δικό σου αμάρτημα» του Καζαντζίδη. Ο Γιώργος Γλάστρας Αττίκ και Κουρτ Βάιλ (το τραγούδι του Μακίθ), ενώ η Δέσποινα Κούρτη μας επιφυλάσσει και ντουέτο με τον Χρ. Λούλη. Η Βικτωρία Ταγκούλη, γνωστή από τη «Σπείρα Σπείρα», θα ερμηνεύσει Εντίθ Πιαφ και τη «Ζημιά» του Χρ. Θεοδώρου. Η σύμπραξη του Σίμου Κακάλα με την Ελένα Μαυρίδου θα γίνει με τη βοήθεια ενός ακορντεόν. Στο πιάνο θα συνοδεύει ο συνθέτης Χρίστος Θεοδώρου. Μπουζούκι θα παίζει ο Γιώργος Μαρκόπουλος.

INFO: Το «Τροχόσπιτο» θα βρίσκεται στον πεζόδρομο του Θησείου (πρώην Κορεάτικη Αγορά) 7 και 8 Ιουνίου. Ωρα έναρξης του βαριετέ: 21.00. Πληροφορίες για τις παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών, που ξεκινά αύριο, στο http://www.greekfestival.gr

Outdoor theatre: 10 of the best summer experiences

• From Times Online, May 28, 2010

• The season of open air performances is upon us, the author’s ten best picks for outdoors theatre this summer

Fiona Mountford

As summer rolls around, it often seems as if every outdoor space, green or otherwise, is playing host to some sort of theatrical venture. Free festivals, such as the Greenwich+ Docklands International and the National’s Watch This Space, grow annually in popularity, while long-established alfresco favourites such as the Open Air Theatre in Regent’s Park and the Minack in Cornwall revel in increased audience numbers. Such is the appetite for Shakespeare under the stars that the Globe now takes two productions on a summer tour.

Why this demand for the great outdoors? There’s the informality and family-friendliness, and a leisurely picnic and bottle of wine can be incorporated. Rebecca Gatward, the director of the Globe’s touring version of The Comedy of Errors, says, “It’s more like a rock gig.” Here we choose the ten outdoor experiences most likely to rock your summer.

• Peter Pan
• The Dukes, Lancaster

“If you see a puddle, jump in it” sums up Joe Sumsion’s no-nonsense advice to actors in outdoor productions. The artistic director of the Dukes, Lancaster, knows a thing or two about alfresco theatre since the Dukes prides itself on presenting annually the “biggest open-air walkabout theatre event in the UK”. This adaptation of Peter Pan, the 24th such Dukes offering, has been written especially for the picture- perfect setting of Williamson Park. “The audience loves the physical journey of walking through the play,” Sumsion says, and as many as 600 people each night will traverse six locations before encountering the “largest pirate ship I can imagine”.

July 2-Aug 7. Box office: 01524 598500. www.dukes-lancaster.org

• Othello
• Ludlow Castle

“It’s a gorgeous place to work at and a truly epic scale to work on,” Ben Crocker says of Ludlow Castle, where he will be directing Othello as the centrepiece of the 51st Ludlow Festival. “The castle carries with it a huge weight of history and is very suitable for this play, which is set in the citadel in Cyprus.” It is indeed hard to think of a more evocative space for staging Shakespeare than the inner bailey of a castle, which explains why Ludlow has gained such a reputation for these productions down the years.

June 26-July 11. Box office: 01584 872150. www.ludlowfestival.co.uk

• The Tempest
• Oxford Shakespeare Company

Not since he directed a jazz musical version of Alice in Wonderland when he was a student has the acclaimed writer-director Mick Gordon dabbled in outdoor theatre, but he can’t wait to lead the alfresco specialists Oxford Shakespeare Company around a range of historic spaces in Oxford and London. “You’re very aware of the natural elements, very aware of where you are at a given moment that can’t be repeated,” he enthuses. Meteorologically speaking, are they not asking for it with a title like The Tempest? “If it pours down, I imagine the acting company will invite the audience to join them in the pub.”

June 9-Aug 30. Box office: 020-7609 1800/ 01865 305305. www.oxfordshakespearecompany.co.uk

• Toad Hall! and Don Juan in Love
• The Scoop, More London Riverside

There’s something delightful in City Hall in London standing in for Toad Hall in the first of two productions that will play, free, at this 1,000-seat, Greek-style theatre on the banks of the Thames. This is the eighth season of summer theatre at the Scoop and because it’s free and unticketed it encourages the uncertain.

“People come out of curiosity and an hour later they’ve seen Agamemnon,” the director Phil Willmott says proudly. “Outdoors, audiences feel as though they’re sharing in something, rather than being taught something.”

As well as sharing in the perennially delightful adventures of Mole and Ratty, punters this year will also share the pain of the great lothario Don Juan.

Aug 5-Sept 5. www.morelondon.com

• Minack Theatre
• Cornwall

It’s hard to see how any of the 17 shows to be staged in this remarkable auditorium this summer won’t be overwhelmed by the location. Perched dramatically atop a Cornish cliff, the magnificent 750-seat Greek-style theatre has been hosting plays since 1932. “It’s a very romantic venue,” says the theatre manager Phil Jackson. It’s difficult to imagine where else you might pay just £9.50 top price to catch the likes of next week’s offering, Jesus Christ Superstar, complete with a 15-strong orchestra. Plus evening-long sea views.

Season runs until Sept 19. Box office: 01736 810181. www.minack.com

• The Comedy of Errors/ A Midsummer Night’s Dream
• Shakespeare’s Globe on tour

“I love the democracy of outdoor theatre, the fact that there are no cheap or expensive seats,” says Rebecca Gatward, the director of The Comedy of Errors. Along with A Midsummer Night’s Dream, Errors will take to the road this summer to venues as varied as Old Wardour Castle near Salisbury and Storrs Hall Hotel on the banks of Windermere. These eight-actor productions are a “mini version of your experience at the Globe”, Gatward promises, with an Elizabethan-style playing area that comprises a wooden platform and audiences filling three sides of the space. “As English audiences, we enjoy being in on the joke, we appreciate people making direct contact with us,” Gatward says.

Dream until Aug 28, Errors June 17-Sept 4. Box office: 020-7401 9919. www.shakespeares-globe.org

• For Mountain, Sand & Sea
• Barmouth, North Wales

It’s not often that an entire seaside town becomes the setting for a piece of outdoor theatre, yet this is what the artist Marc Rees has dreamt up for National Theatre Wales. He promises an “immersive excursion” that takes in all of Barmouth. Rees opened up a “‘temporary story shop” in which inhabitants could share their memories, which he passed on to the other artists in the show. “You’re a tourist, but you’ll be among the locals,” he explains. Look out for the “lament for a dead elephant”.

June 25-July 10. Box office: 01766 780667. www.nationaltheatrewales.org

• Greenwich+Docklands
• International Festival 2010

This European-style free festival concentrating on outdoor spectacle continues to expand, stretching over ten days this year. Bradley Hemmings, GDIF’s mastermind, thinks his festival is “with the zeitgeist” for Punchdrunk- style site-specific pieces. This year he’s particularly excited about the “apocalyptic theatre on water” of the French company Ilotopie unfolding at Millwall Outer Dock, and the “combination of gaming and disaster movie” that only 24 people can enjoy at a time in 3rd Ring Out.

June 24-July 4. www.festival.org

• Open Air Theatre
• Regent’s Park

“Sitting there with a glass of Pimm’s in hand, hearing the play sing out among the trees and be carried on the wind across the park seems to me a really delightful way to pass an evening,” says Timothy Sheader, the artistic director of this much-loved Regent’s Park venue. More than 130,000 people annually attend one of the OAT’s four productions, which this year are The Crucible, The Comedy of Errors, Macbeth Re-Imagined for Everyone Aged Six and Over and the Sondheim musical Into the Woods. If last year’s fine form continues, the numbers will rise exponentially this season.

Season runs until Sept 11. Box office: 0844 8264242. www.openairtheatre.com

• Watch This Space/ Square 2
• National Theatre

“Many of these shows are about throwing fire at the audience, so I’m lucky to have a great health and safety department,” laughs Angus Mackechnie, the producer of the National’s alfresco frolics. Watch This Space is an ever-expanding Thames- side jamboree of free theatre, dance and circus, while its paid-for sibling Square2 hosts a third year of innovative international offerings. “I have really sensed the value of free work to people,” Mackechnie says. Theatregoers to the National’s indoor spaces have also valued the free work they encounter when they leave. “A couple of years ago, people were coming out of Saint Joan, which has such a bleak ending, and I could see them thinking, ‘Great, all I want is juggling’.”

June 23-Sept 26. Box office: 020-7452 3000. www.nationaltheatre.org.uk/wts

20 things you never knew about Shakespeare

From Times Online, May 31, 2010

You thought there was nothing more to learn about the Bard? Here are 20 things you never knew about our greatest playwright

Robert Gore-Langton

We know the plays, but how much do we really know the man? As Simon Callow sets off on tour in a new one-man show, Shakespeare: The Man from Stratford, we felt it was time to put the Shakespeare industry to the test. After all, the Bard is probably the cause of more tree-felling than all other dead authors put together. Every minuscule aspect of his output is pored over by researchers and academics, the answers buried in impossibly dense books that suck the blood out of the playwright.

But Shakespeare was a professional writer and writers have love affairs, rivalries, cash crises, prejudices, off-days, children and mortgages. The assumption is that we know very little about this side of his life. But it’s amazing just how much is known and how fascinating it is. So who better to ask about his life than the scholar Jonathan Bate, who is the author of Callow’s show and several highly readable books on Shakespeare.

Callow has performed one-man shows before — as Oscar Wilde, as Charles Dickens — but has only acted in three Shakespeare plays. Four, if you include a radio production of Richard III. But he is also a professional biographer, who comes to the subject with an avid passion for the life and works. Gamely, Bate and Callow agreed to join other experts in bringing their knowledge, guesswork and intuition to bear in 20 questions about Shakespeare you might have felt embarrassed to ask.

• Was he gay, straight or just sex-mad?

The sonnets are often cited as evidence of his bisexuality. He may have been in love with his patron the Earl of Southampton, the Earl of Pembroke, or even the playwright John Fletcher. “The fact is he was married and had children,” Jonathan Bate says. “But he imagined in his work every type of romantic and sexual love. It is probable Shakespeare, once in London, would have tried anything.”

“If you’d asked him if he was gay he’d have been totally bewildered,” Simon Callow reckons. “But his work is drenched in sexuality to an extraordinary degree and his plays cover the entire waterfront of human sexual expression. As Leontes says [in The Winter’s Tale]: ‘I am a feather for each wind that blows.’ Whatever he was, at parties he would certainly have gone home with the best-looking person in the room.”

• Did his marriage to Anne Hathaway involve her father’s shotgun?

Quite possibly. He was 18 and Anne Hathaway was 26. The parish records for Stratford-upon-Avon show that over the 50-year period of Shakespeare’s life he is one of just three men in the locality to marry before the age of 20 and the only one whose bride was pregnant. He was so young, in fact, that he needed a special Bishop’s Licence, on which his name is spelled Shagspere.

• Which living playwright was he most like?

“Tom Stoppard,” Bate reckons. “Because wit and wordplay are at the heart of his work. Shakespeare began his career fixing up old plays. He was initially a rewrite man. Hollywood producers get Stoppard to doctor scripts — he’s also done a lot of adaptations of other authors work and, like Shakespeare, he’s an outsider.” Stoppard also cheerfully used Shakespeare as a source for several plays (not least his first, the Hamlet spin-off Rosencrantz and Guildenstern Are Dead) and a film (Shakespeare in Love), plot theft being a very Shakespearean habit.

• What made him different from other playwrights of his day?

“Nothing apart from his genius,” says Stanley Wells, a renowned Shakespearean scholar and the author of Shakespeare: Sex & Love. “The sheer fundamental brainwork in the plays is remarkable — and it’s as a thinker I think he’s a bit neglected”.

“And don’t forget he was an actor,” Bate says. “His experience as a writer was grown out of his experience in the rehearsal room and on the stage. The language and jargon of the theatre is everywhere in his work.”

• What did he spend his money on?

“A substantial buy-to-let property portfolio,” Bate says. “He was the first writer in Britain to make serious money out of writing; he was a brilliant businessman. He worked out that by forming a joint-stock company with his actors he could get a share of the box office. All the leading actors in his company got wealthy and bought big houses in nice suburbs around London. Shakespeare bought properties around Stratford and agricultural tithes. He died a very rich man.”

• Did he keep a pet?

If he did, it certainly wasn’t a dog. He hated them, especially fawning spaniels. “Dogs have very negative associations in the plays,” Bate says. “The murderers in Macbeth are compared to a list of breeds of dog.” The one dog to get a (non-speaking) part in the works is Crab, in The Two Gentleman of Verona, who lifts his leg in a dining room.

• Did he have a chip on his shoulder?

Yes, a social whopper. The main feature on the family coat-of-arms that Shakespeare took so much trouble to obtain (his father having applied and failed to become a gentleman) was a yellow spear, the colour of which Ben Jonson ridiculed — together with Shakespeare’s motto “Not Without Right” — in his play Every Man Out of His Humour. Jonson turned the motto into “Not Without Mustard”.

• What was his most overrated play?

“Hamlet gets my vote,” Bate says. “There are a lot of problems with it: the fact that he wrote three different versions shows that he thought so too. He became so obsessed with the character of Hamlet that he became too big for his own play.”

For Wells, “dramatically speaking, The Tempest, marvellous play though it is. But I’d go for Henry VIII. It really bores me.”

• Did he go in for lighting and sound effects?

Yes, the Blackfriars indoor theatre (which was used from 1608) in London was candlelit. His last plays have a clear five-act structure, and the reason for this was that candles lasted only so long; you needed four points in the action in which the play could stop, music play and the (brief) candles be changed. Sound effects were popular too. Sparks from canon fire during a performance of Henry VIII burnt the Globe theatre down in 1613.

• What were his favourite books?

He had two permanently on his writing desk: Montaigne’s Essays and Ovid’s Metamorphoses. Terry Hands, the former boss of the Royal Shakespeare Company, sticks his neck out with the choice of The Faerie Queen by Edmund Spenser. “Underneath all of Shakespeare is a deep Spenserian acceptance of what is virtue, what is excess.”

“If it’s a favourite bedside novel, how about Don Quixote by Cervantes?” Bate suggests. Incidentally, Cervantes and Shakespeare both died on the same day: April 23, 1616.

• Did he have a Warwickshire accent?

He would have had a Midlands accent, although he probably got rid of it once in London. “Banquo in Macbeth is described as ‘blood bolter’d’ and boltered is a Warwickshire expression,” Bate says.

“The dramatists who dominated the stage when he arrived in town all had Oxbridge educations: they sounded posh, for want of a better word. Shakespeare came from the backwoods and would have sounded like it. He has a joke at his own expense in As You Like It with its bumbling peasant much teased by sophisticated court characters. He’s called William.”

• How did he commute from Stratford to London?

“He went to London at the very least once a year for the summer season at the Globe,” says Peter Whelan, who has written two acclaimed plays about Shakespeare. “I think he’d have come down the Thames in May. Going back to Stratford in the winter — upstream being a more expensive trip — he’d have gone by horse, pretty much on the route of the A40, his first stop perhaps being his son-in-law’s family house in Acton.

“I also think he rather liked going back home to Stratford, whatever academics say about his supposedly nag-bag wife.”

• Did he ever go abroad?

If he did, he was pretty unobservant. “He set two plays in Venice and seems not to have noticed it has canals,” Bate says. “In Two Gentleman of Verona they go by boat from Verona to Milan. Writing about the coast of Bohemia [it didn’t have one] in The Winter’s Tale is his most famous mistake. And there’s some very strange geography in All’s Well That Ends Well.”

• Was he a Catholic?

“His father possibly was and Warwickshire was certainly a stronghold of the old faith,” says Callow, who thinks that Shakespeare may have lived in genuine fear of the Protestant Tudor Taleban. “In our play we allude to a real event before Shakespeare was born, when his father, as mayor, had to employ workmen to deface the frescoes in the Guild Chapel at Stratford. Intriguingly they were only whitewashed so that they could be restored later, which they were.”

• Did he go down the pub?

“There’s a well-attested early anecdote that he kept himself apart in his lodgings in Shoreditch; his fellow actors would invite him out on the town and he’d plead a headache,” Bate says.

“I am absolutely certain he was monosyllabic to meet,” Callow says. “If Shakespeare had a conversation with you, he’d have done a lot of listening and you’d have done the talking.”

Whelan thinks differently. “If you could ever find the real Shakespeare in the plays, I think you’d find a very good drinking companion.”

• What would have been his specialist subject on Mastermind?

“Glove-making, his father’s trade in Stratford,” Bate believes. “He grew up among the smell of leather. In three of his plays Shakespeare mentions the elastic property of fine leather called cheveril. There was a backroom workshop full of it in his home in Henley Street”.

“It wasn’t glove-making; it was love-making,” Wells argues.

• Did he hate actors?

“No, he absolutely loved them,” Bate says. “But there was a particular kind of actor who really annoyed him. That was the clown who ad-libbed too much. The company funny man, Will Kemp, left because of creative differences in 1599. He had just played Falstaff and the epilogue to Henry IV (Part Two) promises that he’ll make a future appearance in Henry V. He doesn’t because by then Kemp had stormed out. After that they hired Robert Armin, who was less trouble.”

• Why are Shakespeare’s jokes so bad?

“They are no worse than anyone else’s of the period,” Wells says. “It’s the wordplay we find difficult.”

His worst joke? Bate reckons it’s the Fool’s in King Lear: “The reason why the seven stars are no more than seven … Because they are not eight.” “It’s very hard to believe that ever got a laugh.”

• Did he really never cross out as he wrote?

“It’s myth that he wrote cleanly, put about by Ben Jonson, who said that ‘he scarce ever blotted a line’,” Bate says. “The only thing that survives where we can see the speed of his hand is one scene he wrote for Sir Thomas More, a multi-author play in which Shakespeare wrote and crossed out. But the fact is he revised much of his work.”

• What would be the ultimate Shakespeare find?

“Love’s Labour’s Won, which is believed to be the sequel to Love’s Labour’s Lost. There is evidence that it was printed, so it may turn up one day. It would be the find of the millennium. That, or a private letter revealing something of his inner emotional life,” Bate says.

“I’d love to find a document linking the Shakespeare of Stratford irrefutably to the plays,” Wells says. “A letter from a Stratford friend, perhaps. ‘Dear Wm. Shakespeare: your wife Anne and the twins are in good health and wish you all the best for your new play Hamlet.’ It would save the world so much wasted paper on the subject of who wrote Shakespeare.”

The Man from Stratford opens its tour at the Plymouth Theatre Royal, June 10-12 (www.manfromstratford.co.uk)

Related Links

• Archaeologists to dig up Shakespeare’s rubbish

• Is this the real Shakespeare at last?

Η Πέργαμος θα «μιλήσει» και πάλι ελληνικά

• Ο αρχαίος ελληνικός λόγος θα ακουστεί και πάλι στο αρχαίο ελληνικό θέατρο της Περγάμου, σε μια εκδήλωση που με τίτλο «Αναφορά στον Προμηθέα – Το όραμα του Σικελιανού στην Τουρκία» θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Ιούλιο, τιμώντας δύο σημαντικές επετείους: Η πρώτη είναι τα 80 χρόνια από τις τελευταίες Δελφικές Γιορτές του 1930, που άνοιξαν το δρόμο για τη σύγχρονη αναβίωση του Αρχαίου Δράματος παγκόσμια, ενώ η δεύτερη επέτειος αφορά στα 10 χρόνια από την πρώτη συμφωνία Ελληνοτουρκικής Φιλίας το καλοκαίρι του 2001 στην Εφεσο μεταξύ των τότε υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών Γεωργίου Παπανδρέου και Ισμαήλ Τζεμ.
• Αλλωστε την εκδήλωση, ακριβώς λόγω της δεύτερης επετείου, έχουν προσκληθεί από το Φεστιβάλ Σμύρνης να τιμήσουν, οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών.
• Η εκδήλωση πραγματοποιείται έπειτα από πρωτοβουλία της Εταιρείας Φίλων Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, ένα πολιτιστικό σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχει και την ευθύνη της παραγωγής και υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού.
• Η Αντιγόνη Βαλάκου, μεγάλη κυρία του ελληνικού Θεάτρου, ο πρεσβευτής Ειρήνης και Πολιτισμού Μάριος Φραγκούλης αλλά και μια μεγάλη ομάδα καλλιτεχνών, ηθοποιών και μουσικών θα ζωντανέψουν στο αρχαίο ελληνικό θέατρο της Περγάμου τρία σημαντικά κείμενα. Τα έργα που θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο Ασκληπιείο της Περγάμου σε σύνθεση αποτελούν τρεις κορυφαίες στιγμές του ελληνικού πολιτισμού. Ο μεγάλος συνθέτης των αρχών του αιώνα Κωνσταντίνος Ψάχος, που μελοποιεί τον Αισχύλο, ο κορυφαίος Μίκης Θεοδωράκης, που μελοποιεί την πνευματική γέφυρα που θεμελιώνει ο Σικελιανός με το «Πνευματικό Εμβατήριο» ανάμεσα στον Προμηθέα του και τον Χριστό και κοντά σ’ αυτά η μουσική της οραματίστριας Εύας Σικελιανού. Τρεις γέφυρες που ενώνουν την εναγώνια πάλη του ανθρώπου για ειρήνη και ελευθερία.
• Στα πλαίσια λοιπόν της παγκόσμιας περιοδείας με σκοπό να ανοίξουν όλα τα κλειστά αρχαιοελληνικά θέατρα που υπάρχουν διάσπαρτα στον κόσμο υπό την προστασία της Unesco και της Wccci και με θέμα τις δύο αυτές αξίες που πάντα είναι επίκαιρες, ο πρεσβευτής Ειρήνης και Πολιτισμού Μάριος Φραγκούλης ηγείται ενός σχήματος στο οποίο συμμετέχουν σημαντικές μονάδες από την Ελλάδα, καθώς στο αρχαίο αυτό θέατρο που έχει μείνει για χρόνια ανενεργό θα ακουστούν για πρώτη φορά οι μουσικές συνθέσεις του Κωνσταντίνου Ψάχου, του Μίκη Θεοδωράκη και της Εύας Σικελιανού σε μέλη αποδιδόμενα από τη χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων, όπως ακριβώς πριν 80 χρόνια στους Δελφούς.
• Ο Μάριος Φραγκούλης σε ένα ρόλο διαχρονικού Προμηθέα θα αναμετρηθεί ταυτόχρονα με το λόγο του Αισχύλου στη μετάφραση του Ιωάννη Γρυπάρη και όπως ακριβώς πριν από 80 χρόνια θα αποδώσει μέλη του Κωνσταντίνου Ψάχου και του Μίκη Θεοδωράκη. Η Αντιγόνη Βαλάκου θα ανοίξει με τη φωνή της την εκδήλωση με στίχους από τη «Θεογονία» του Ησίοδου και ο Αποστόλης Τότσικας σε ένα ρόλο – έκπληξη θα κλείσει την εκδήλωση αποδίδοντας αποσπάσματα από την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ η διεθνούς φήμης σοπράνο Τζένη Δριβάλα θα αποδώσει τα άγνωστα μέχρι σήμερα μέλη της Εύας Σικελιανού γραμμένα για τον Προμηθέα Λυόμενο, σε ευγενική προσφορά του Μουσείου Μπενάκη.
• Τους ρόλους στο έργο θα ερμηνεύσουν η Αννα Κουτσαφτίκη – Ιώ, η Χριστιάννα Ματζουράνη – Κορυφαία, ο Αρης Παπαδημητρίου – Ερμής, ο Βασίλης Μπισμπίκης – Ωκεανός, η Μικαέλα Μαρί – Ιω και άλλοι νέοι ηθοποιοί και τραγουδιστές όπως ο Γιώργος Περρής. Την σκηνοθετική ευθύνη της παράστασης έχει ο Ηλίας Μαλανδρής, τη μουσική επιμέλεια ο Κώστας Καραμάνος (χορωδία Λυκείου Ελληνίδων), τη σκηνογραφική σύνθεση η Vangi Burbidge και τη χορογραφία η Βάσια Αγγελίδου με αναφορά στα μοτίβα της Εύας Σικελιανού.
• Η παράσταση περιλαμβάνει ολοκληρωμένα τα τρία αυτά έργα για πρώτη φορά και στηρίζει το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Θα μαγνητοσκοπηθεί από τον Γιάννη Κουτσομύτη για λογαριασμό πέντε Καναλιών του εξωτερικού, ενώ στο πρόγραμμα της παράστασης θα υπάρχει ψηφιακός δίσκος με αναφορές, βιβλιογραφία και πλήρη κατάλογο όλων των μεταφράσεων του Προμηθέα μαζί με σπάνιο υλικό από παλιότερες παραστάσεις του έργου, όπως το επιμελήθηκε ο Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας.
• Κι όπως αναφέρει ο ίδιος ο Σικελιανός στους «Υπομνηματισμούς» του: «…Διαβλέπει μέσ’ στις αστραπές και μέσ’ στον κορυφαίο πυρετό της έκφρασης τον Χριστό, όχι σαν κάτι στατικό και καρφωμένο μια για πάντα στο Σταυρό του μαρτυρίου αλλά ως ένα νέο τιτάνα που πλησιέστερος απ’ τον παλιό στην όλη ιστορική του πραγματικότητα, δεσμώτης από το Κράτος και τη Βία, επικαλείται μέσ’ στον πόνο του τον ήρωα ή τους ήρωες που θα τον αποσταυρώσουν και που θα τον τάξουν τέλος σαν ελεύθερο ταγό μπροστά από την πορεία και την κίνηση των λαών για να τους οδηγήσει στην Ενότητα και την Αλήθεια…». [Της ΣΟΝΙΑΣ ΜΑΓΓΙΝΑ, Αδέσμευτος Τύπος, 30/05/2010]

Aνοίγει η θεατρική αυλαία για το Φεστιβάλ Αθηνών

Η θεατρική αυλαία για το Φεστιβάλ Αθηνών, ανοίγει την 1η Ιουνίου, με τους «Άγγελους στην Αμερική», του αμερικανού συγγραφέα Τόνυ Κούσνερ, σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη. Αναφερόμενος στο θεατρικό του Κούσνερ, ο σκηνοθέτης τονίζει: «Θεολογικές και πολιτικές πεποιθήσεις συγκρούονται με τη σεξουαλικότητα και την αναζήτηση νοήματος στην ύπαρξη του σύγχρονου ανθρώπου. Ένα έργο προφητικό, γραμμένο στο κατώφλι μιας Νέας Εποχής, που προδιαγράφει τον εφιάλτη του κόσμου που ζούμε».

Ιδιαίτερα τολμηρό, το «Άγγελοι στην Αμερική», αρχίζει με μία σκηνή-σοκ: ένας από τους πρωταγωνιστές, μαθαίνει ότι ο εραστής του έχει AIDS. Στις σκηνές που ακολουθούν, οι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με διλήμματα που έχουν να κάνουν με την ομοφυλοφιλία, τη σεξουαλικότητα την ηθική τους ακεραιότητα, με τον φόβο του θανάτου, τη μοναξιά, τη συντροφικότητα. Τελικά με την αναζήτηση νοήματος στη ζωή.

Το έργο γράφτηκε το 1991 και είναι ίσως το πιο πολυβραβευμένο έργο της εποχής μας. Τα σημαντικότερα από τα πολυάριθμα βραβεία του είναι το National Arts Club Award το 1991, το βραβείο της Ένωσης Κριτικών Θεάτρου του Λονδίνου το 1992, το βραβείο της Ένωσης Κριτικών Θεάτρου της Νέας Υόρκης το 1993, καθώς και τα Pulitzer Prize και Tony Award το 1993. Ο 54χρονος σήμερα Κούσνερ έγραψε και το σενάριο της ομώνυμης ταινίας, που γυρίστηκε μερικά χρόνια αργότερα.

Ερμηνεύουν οι: Ζέτα Δούκα (Χάρπερ Άματυ Πιτ), Θανάσης Ευθυμιάδης (Τζόζεφ Πόρτερ Πιτ), Δημήτρης Λιγνάδης (Ρόυ Μάρκους Κον), Χρήστος Λούλης Πράιορ Γουώλτερ), Μάγια Λυμπεροπούλου(Χάννα Πόρτερ Πιτ, Ραβίνος Ίσιντορ Κέμελβιτς, Χένρυ, Εθελ Ρόζεμπεργκ), Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος (Λούις Άιρονσον), Σοφία Σεϊρλή (Ο Άγγελος, Η Φωνή, Έμιλυ, Η Γυναίκα στο Νότιο Μπρονξ), Νίκος Χατζόπουλος (Πράιορ, Ο Άντρας στο Πάρκο, Κύριος Ψέμα, Μπελίζ). Συμμετέχουν και οι Γιώργος Κουτλής και Αλέξανδρος Ψυχράμης. Μετάφραση Γιώργος Δεπάστας, δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία – Μουσική επιμέλεια Νίκος Μαστοράκης, σκηνικά – Κοστούμια Μανόλης Παντελιδάκης, φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης, επιμέλεια κίνησης Κώστας Τσιούκας.

Πληροφορίες: Πειραιώς 260, 1-7 Ιουνίου, ώρα έναρξης: 21:00, εισιτήρια: 25 ευρώ, 20 ευρώ (μειωμένο), 15 ευρώ (φοιτητικό).

Η ιαπωνική εκδοχή της αρχαίας τραγωδίας

• Οι ηθοποιοί του Νο διηγούνται τις ιστορίες τους όχι τόσο μέσω του λόγου, αλλά κυρίως μέσα από τον συνδυασμό χειρονομιών, λόγου, χορού και τραγουδιού

Ενας από τους πλέον σημαντικούς ερμηνευτές του θεάτρου Νο, ο Ροκούρο Γκένσο Ουμεγουάκα, έρχεται -στις 16 Ιουνίου στο Ηρώδειο- σαρανταπέντε ολόκληρα χρόνια έπειτα από την εμφάνιση του πατέρα του, ο οποίος ήταν ο προκάτοχός του στην κεφαλή του θιάσου στο ίδιο θέατρο. Το ελληνικό κοινό έχει, λοιπόν, μια σπάνια ευκαιρία να απολαύσει μία παράσταση αυτού του ιστορικού θεατρικού είδους από την Ιαπωνία, γνωστό για την ιδιαιτερότητα της αισθητικής του, η οποία βέβαια απέχει πολύ από το δυτικό θέατρο.

Το ιαπωνέζικο δράμα Νο -που κατά τους μελετητές παρουσιάζει πολλές αναλογίες με την αρχαία ελληνική τραγωδία- είναι μία τέχνη που γεννήθηκε τον 14ο αιώνα. Μάλιστα, η λέξη «νο» σημαίνει ταλέντο, ικανότητα, επιδεξιότητα και είναι ενδεικτική για το θέαμα που παρουσιάζει: Αντίθετα με το δυτικό θέατρο, οι ηθοποιοί του Νο διηγούνται τις ιστορίες τους όχι τόσο μέσω του λόγου, αλλά κυρίως μέσα από τον συνδυασμό χειρονομιών, λόγου, χορού και τραγουδιού. Ετσι, η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο ότι βασίζεται σε πολύ διαφορετικούς κώδικες επικοινωνίας από αυτούς του δυτικού κόσμου, αποτελώντας -αναπόφευκτα- μία μαγευτική εμπειρία για τον δυτικό θεατή με τις μάσκες να αποτελούν βασικό στοιχείο της παράστασης.

• Δέηση

Εκτός από το θέατρο Νο, παράλληλη πορεία έχει ακολουθήσει και η πιο κωμική του μορφή, το Κυόγκεν, το οποίο αποτελεί μέρος της παράστασης του Ηρωδείου. Αρχικά, οι παραστάσεις ήταν ένα είδος δέησης για ειρήνη, ευημερία και μακροημέρευση και απευθύνονταν στην ανώτερη τάξη, ωστόσο η εξάπλωση που γνώρισε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα ήταν τεράστια. Μάλιστα, μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου, το ενδιαφέρον για το θέατρο Νο ανανεώθηκε. Και βέβαια, ο Ροκούρο Γκένσο Ουμεγουάκα είναι ένας από τους σημαντικότερους και πιο τολμηρούς ερμηνευτές του είδους σήμερα και σημαντικός ανανεωτής του Νο. Από πολύ νωρίς έδειξε τη διάθεσή του για πειραματισμό και επαναδιαπραγμάτευση των κλασικών έργων του θεάτρου Νο, ενώ για τη δραστηριότητά του αυτή βραβεύτηκε πολλές φορές, όχι μόνο ως ερμηνευτής, αλλά και ως σκηνοθέτης. Οσο για τις παραστάσεις του ανά τον κόσμο ξαφνιάζουν ευχάριστα και τους πιο απαιτητικούς φίλους του θεάτρου. Του Γιώργου Βαϊλάκη, ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 28/05/2010

Παίζουν βαριετέ στο Τροχόσπιτο

• Οι Λούλης, Κοκκίδου, Λαζαρίδου, Σκουλά, Γουλιώτη, Γέρου, Τανάγρη, Φωτοπούλου και άλλοι καλλιτέχνες στο θέαμα «Μια νύχτα χάρισμά σου» στον πεζόδρομο του Θησείου

Ο Χρήστος Λούλης σε ρόλο τραγουδιστρή κάντρι, ο Θανάσης Ευθυμιάδης τραγουδάει Στέλιο Καζαντζίδη, η Ελένη Κοκκίδου ως άλλη Σπεράντζα Βρανά δίνει τη δική της εκδοχή στη «Βαλίτσα». Η Μελίνα Τανάγρη ερμηνεύει Κοκτό, η Ολια Λαζαρίδου το «Αχ! Μαρί» και η Μαρία Σκουλά τη «βγαίνει» στον Νικ Κέιβ. Κι αν σας φαίνονται όλα αυτά σενάριο θεατρικής φαντασίας, σας λέμε ότι όλοι οι καλλιτέχνες που προαναφέραμε (και πολλοί άλλοι) συγκεντρώνονται σε ένα… Τροχόσπιτο, για να αλλάξουν ρόλους.

• Ελεύθερη είσοδος

Το Τροχόσπιτο, ένας θεσμός πλέον του Ελληνικού Φεστιβάλ, εγκαθίσταται εφέτος στον φιλόξενο και ζωηρό πεζόδρομο του Θησείου (πρώην Κορεάτικη Αγορά), για να προσφέρει ένα αγαπημένο διασκεδαστικό θέαμα: το Βαριετέ. «Μια νύχτα χάρισμά σου» τιτλοφορείται η παραγωγή, με είσοδο ελεύθερη για το κοινό, που παρουσιάζεται στις 7 και 8 Ιουνίου. Στον ρόλο του παρουσιαστή ο Γιώργος Νανούρης, ο οποίος λέει παρλάτες αλλά και θα τραγουδήσει.

Σε μία εποχή δύσκολη, όπου η διασκέδαση αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία στη ζωή μας, το Τροχόσπιτο επαναφέρει αυτήν την ξεχασμένη από καιρό αθηναϊκή συνήθεια. Με παρεΐστικη διάθεση και απλότητα, παρουσιάζει επί σκηνής γνωστούς και αγαπημένους καλλιτέχνες, σε ρόλους πολύ διαφορετικούς απ’ ό,τι τους έχουμε συνηθίσει, σε ένα θέαμα με τραγούδια και μουσικές, αλλά και παρλάτα και άλλα διασκεδαστικά νούμερα.

Ο κάθε καλλιτέχνης «θα φέρει από το σπίτι του» αυτό που τον εκφράζει τη δεδομένη στιγμή ή κάτι που του αρέσει πολύ και θέλει να το μοιραστεί με το κοινό, άλλος τραγούδι, άλλος πρόζα, ενώ θα υπάρξει συνεργασία μεταξύ των καλλιτεχνών.

«Δύο βραδιές γεμάτες τραγούδι, διασκέδαση και ίσως συγκίνηση, που σκοπό έχει να διασκεδάσει όχι μόνο το κοινό, αλλά και όλους εμάς που συμμετέχουμε», μας πληροφορεί ο παρουσιαστής της βραδιάς Γιώργος Νανούρης. Η ιδέα προέκυψε «μετά τα γεγονότα που βιώνουμε τελευταία». Στόχος; «Να ξεχαστούμε, να διασκεδάσουμε».

Τι θα δούμε; Ο Χρήστος Λούλης με την κιθάρα του θα τραγουδήσει τα «Ringo of fire» και «You are my sunshine». Η Μελίνα Τανάγρη δεν θα τραγουδήσει μόνο, αλλά θα ερμηνεύσει κι ένα κομμάτι από τον μονόλογο του Κοκτό, «Η Ψεύτρα».

Ο Θανάσης Ευθυμιάδης θα μοιραστεί με το κοινό την αγάπη του για τον Στέλιο Καζαντζίδη, επιλέγοντας «Το δικό σου αμάρτημα». Τη Λυδία Φωτοπούλου θα την ακούσουμε σε ένα ρώσικο κωμικό τραγούδι, την Ολια Λαζαρίδου στο «Αχ Μαρί», ενώ ο Σίμος Κακάλας μαζί με τις Ελενα Μαυρίδου και Δήμητρα Κούζα ετοιμάζουν μια μουσικο-θεατρική έκπληξη.

Η Στεφανία Γουλιώτη επιλέγει έναν κωμικό μονόλογο, η Κάτια Γέρου με τη συνοδεία του Νίκου Πλάτανου στο πιάνο και του Παναγιώτη Παναγόπουλου θα ερμηνεύσουν αποσπάσματα από το «Καμπαρέ του δρόμου». Η Μάνια Παπαδημητρίου θα πει ένα κείμενο δικό της που έγραψε με αφορμή τα τεκταινόμενα γύρω μας, ενώ θα τραγουδήσει το «Αυτή η νύχτα μένει» και τη «Νήσο των Αζορών».

Ο Γιώργος Γλάστρας θα παίξει στο πιάνο και θα τραγουδήσει το «Ζητάτε να σας πω» και το τραγούδι του Μακίθ από την «Οπερα της πεντάρας», στα γερμανικά. Η Μαρία Σκουλά επέλεξε Νικ Κέιβ και «Im so lonely I could cry», η Ελένη Κοκκίδου επιτυχίες της Μάγιας Μελάγια («Θέλω να τα σπάσω») και της Σπεράντζας Βρανά («Βαλίτσα»), η Μαρία Πρωτόπαπα λαϊκά τραγούδια, πιθανότατα τα «Ασπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε» και τη «Δημητρούλα», η Κikadot τα «Why dont you do it right» και «Dream a little a dream of me». Ο Νίκος Καραθάνος, η Δέσποινα Κούρτη και η Βικτώρια Ταγκούλη συμμετέχουν επίσης, όπως και ο Κωνσταντίνος Βήτα και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης. Ο Χρίστος Θεοδώρου παίζει πλήκτρα και ο Γιώργος Μαρκόπουλος μπουζούκι. Ολοι οι καλλιτέχνες συμμετέχουν αφιλοκερδώς.

Ο «περιοδεύων» χαρακτήρας του Τροχόσπιτου μοιάζει να ταιριάζει απόλυτα με το αυτοσχεδιαστικό στοιχείο του Βαριετέ και με την ποικιλία των «νούμερων» που περιλαμβάνει.

Το Τροχόσπιτο θυμάται με τρυφερότητα το είδος που διασκέδασε τόσες γενιές και κάνει «χάρισμα» στους θεατές δύο βραδιές γεμάτες θέαμα και γέλιο, με άρωμα παλιάς Αθήνας. Το Βαριετέ ξεκίνησε από την Ευρώπη και διαμορφώθηκε από τον συνδυασμό του γαλλικού καφέ σαντάν και το αγγλικού μιούζικ χολ. Το είδος γνώρισε πολλές διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή. Εφτασε στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα και έγινε το πιο αγαπημένο λαϊκό θέαμα, που παιζόταν σε μεγάλα και μικρά θέατρα, ανοιχτά και κλειστά.

Ηγετική φυσιογνωμία του είδους ήταν ο Αττίκ, ο οποίος στη δεκαετία του 1930 ανανέωσε το είδος και δημιούργησε μια νέα μορφή με περισσότερο καλλιτεχνικό χαρακτήρα, που θύμιζε μουσικοφιλολογική μπουάτ. Οι αυτοσχεδιασμοί ήταν βασικό στοιχείο στο σπονδυλωτό του θέμα και κύρια μορφή σε αυτό ο κονφερανσιέ που έδινε μία ακόμη πιο κωμική νότα στο θέαμα.

Στις δεκαετίας του ‘50 και του ‘60 το Βαριετέ άρχισε να φθίνει ως είδος, μέχρι που οι παραστάσεις του σταμάτησαν εντελώς, καθώς η τηλεόραση άρχισε να γίνεται η κύρια διασκέδαση του κοινού.

• ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Βαριετέ: «Μια νύχτα χάρισμά σου». Θέατρο σε Τροχόσπιτο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Πρώην Κορεάτικη Αγορά (πεζόδρομος Θησείου). Παραστάσεις: 7, 8 Ιουνίου.

Ωρα έναρξης 9:00. Συμμετέχουν: Κάτια Γέρου, Στεφανία Γουλιώτη, Γιώργος Γλάστρας, Θανάσης Ευθυμιάδης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Σίμος Κακάλας, Νίκος Καραθάνος, Kikadot, Ελένη Κοκκίδου, Δήμητρα Κούζα, Δέσποινα Κούρτη, Όλια Λαζαρίδου, Χρήστος Λούλης, Ελενα Μαυρίδου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Πρωτόπαππα, Μαρία Σκουλά, Βικτωρία Ταγκούλη, Μελίνα Τανάγρη, Λυδία Φωτοπούλου, Χρίστος Θεοδώρου (πλήκτρα), Γιώργος Μαρκόπουλος (μπουζούκι). Παρουσίαση: Γιώργος Νανούρης. Παρουσιαστής του βαριετέ θα είναι ο Γιώργος Νανούρης.

Αντιγόνη Καράλη, ΕΘΝΟΣ, 30/05/2010