Ο πιο τολμηρός Ρίτσος

• Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ, Επτά, Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Ενας μικρός τόμος με διηγήματα του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένα προς το τέλος της ζωής του, με γενικό τίτλο: «Το εικονοστάσιο Ανωνύμων Αγίων».

Θάλεια Γρίβα, Βίκυ Βολιώτη και Σοφία Σεϊρλή στην παράσταση «Ανώνυμη Αγία».

Ενα απ’ αυτά, «Ανώνυμη Αγία ή μια κοινότατη ιστορία», είναι εξόχως τολμηρό στο θέμα και τη γραφή του. Πρόκειται για την ολοκληρωτική κατάρρευση μιας κοπέλας όταν τελειώνει μια σχέση που βασίζεται στο ωμό σεξ, στη συντηρητική μάλιστα επαρχία της δεκαετίας του ’50.

Κι όμως το κείμενο δεν φλερτάρει ούτε με το χιούμορ ούτε με την ειρωνεία. Ο Ρίτσος προς το τέλος της ζωής του, απελευθερωμένος από δεσμά που ενδεχομένως δημιουργούσε η πολιτική του στράτευση, γράφει αυθόρμητα, γενναία, προκλητικά όπως είχε κάνει και με το «Τερατώδες αριστούργημα» που πρωτοείδαμε στο θέατρο στην πετυχημένη παράσταση του Δημήτρη Μαυρίκιου στη Μικρή Επίδαυρο. Ο λόγος κινείται ανάμεσα στην ποίηση και την ντοπιολαλιά, οι σκηνές και οι εκφράσεις είναι ακραία τολμηρές, συνδεμένες με την ερωτική πράξη…

Η Σοφία Σεϊρλή, που πέρσι είδαμε να ζωντανεύει στη σκηνή την Τζάκι Κένεντι, μεταμορφώνεται τώρα σε μια άπειρη, θρησκευόμενη γυναικούλα, την κυρα-Τριανταφυλλιά, που παρακολουθεί ενεή πώς η σεξουαλική στέρηση καταδυναστεύει το μυαλό του κοριτσιού -στη φροντίδα του οποίου αφιέρωσε τη ζωή της- οδηγώντας το στο μαράζωμα και τελικά στον αφανισμό…

Πρόκειται για την ιστορία μιας αρχοντοπούλας σε κάποιο απομακρυσμένο ελληνικό νησί. Η Ευδοκία (Βίκυ Βολιώτη), ορφανή από μητέρα -πέθανε στη γέννα- μεγάλωσε με πιάνο, γαλλικά κι ό,τι ποθούσε η ψυχή της. Το ρόλο της μάνας έπαιξε η γυναίκα του σπιτιού, η κυρα-Τριανταφυλλιά. Απ’ αυτήν άλλωστε μαθαίνουμε την ιστορία έτσι όπως τη διηγείται στους θεατές παραμιλώντας όταν εγκαταλείπει το έρημο και στοιχειωμένο από τα… καυτά γεγονότα σπίτι. Σ’ αυτό το ταξίδι μνήμης ζωντανεύουν πρόσωπα και ιστορίες. Ενας από τους γιους του επιστάτη, ο Μανωλιός (Κρις Ραντάνοφ) που μπαινοβγαίνει στο αρχοντικό, βάζει στο μάτι την ωραία και παρθένα Ευδοκία και το μοιραίο δεν αργεί να συμβεί. Κι όμως ο Γιάννης Ρίτσος δεν πλάθει μια ιστορία έρωτα, ούτε καν συνήθους ερωτικού πάθους. Αυτό που περιγράφει με λόγο ακραία τολμηρό είναι η εξάρτηση της Ευδοκίας από το ίδιο το σεξ… Μια εξάρτηση που συνεχώς μεγαλώνει κι όταν εκείνος κυριευμένος από το ταξικό μίσος τής αποσπά δόλια την περιουσία -συγχρόνως την απατά με την υπηρέτρια (Θάλεια Γρίβα)- και την εγκαταλείπει, το κορίτσι δεν συνέρχεται ποτέ από την κολασμένη επιθυμία. Είναι πια ένα «τζάνκι» του σεξ που αργοπεθαίνει από στερητικό σύνδρομο!

Η «Ανώνυμη Αγία» παίζεται Δευτερότριτο στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης σε διασκευή-σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη. Το σκηνικό και τα κοστούμια (Κωνσταντίνου Ζαμάνη) είναι αφαιρετικά, ουδέτερα, με νύξεις της εποχής. Ενα πιάνο δεσπόζει κάπου ενώ η «Σερενάτα» του Σούμπερτ αποτελεί το βασικό μουσικό μοτίβο (μουσική επιμέλεια Νέστωρ Κοψιδάς). *