Αποχαιρετισμός στη νιότη

• Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ, Επτά, Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Τενεσί Ουίλιαμς: Ο συγγραφέας του αμερικανικού Νότου, ο ποιητής της μοναξιάς και της εγκατάλειψης που έζησε και πέθανε αποτυχημένος και άρρωστος όπως οι περισσότερες ηρωίδες του. «Κανένας δεν καταφέρνει να γνωρίσει κανέναν.

Είμαστε όλοι καταδικασμένοι σε ισόβια φυλάκιση μέσα στο πετσί μας» έλεγε στον «Ορφέα στον Αδη». Ο Τενεσί Ουίλιαμς καθιερώθηκε στο αμερικανικό θέατρο το 1945 με τον «Γυάλινο κόσμο» αλλά από το 1961 και μετά -παρά τη δόξα που γνώρισαν τα έργα του μέχρι τότε στο θέατρο και στον κινηματογράφο- ξέπεφτε από την μια αποτυχία στην άλλη.

Το 1959 ο Ηλίας Καζάν ανεβάζει το έργο του «Γλυκό πουλί της νιότης» με πρωταγωνιστές την Τζεραλντίν Πέιτζ στο ρόλο της Αλεξάνδρας ντελ Λάγκο και τον Πολ Νιούμαν στο ρόλο του Τσανς. Η ερμηνεία της Πέιτζ ως Πριγκίπισσας Κοσμονόπολις θ’ ανοίξει το δρόμο και σ’ άλλες μεγάλες πρωταγωνίστριες: Αϊρίν Γουόρθ, Τζόαν Γούντγουορντ, Λορίν Μπακόλ, Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Στην Ελλάδα το έργο ανέβηκε δύο φορές με πρωταγωνιστές τους Μελίνα Μερκούρη και Γιάννη Φέρτη: το 1960 στο Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Κ. Κουν και το 1980 στο θέατρο «Αθηνά» σε σκηνοθεσία Ζυλ Ντασσέν. Το 1990 ο Ανδρέας Βουτσινάς το σκηνοθετεί στο «Αλίκη» με πρωταγωνιστές τους Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον νεαρό τότε Κώστα Σπυρόπουλο.

Το Εθνικό Θέατρο ανεβάζει πρώτη φορά το «Γλυκό πουλί της νιότης», στη Νέα Σκηνή σε μετάφραση Εφης Γιαννοπούλου και σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου. Ο νεαρός και φιλόδοξος Τσανς Γουέιν (Ανδρέας Κωνσταντίνου) επιστρέφει στο Γκουλφ Κόουστ, την πόλη που γεννήθηκε, μαζί με την άλλοτε διάσημη ηθοποιό Αλεξάνδρα ντελ Λάγκο (Μαρία Σκουλά) και σήμερα παρηκμασμένη, αλκοολική. Οι δυο τους, κυριευμένοι από τρόμο μπροστά στο χρόνο που κυλάει αδυσώπητα, βρίσκουν καταφύγιο στα ναρκωτικά.

Δεν είναι τυχαίο που οι γυναίκες ήταν τα μοιραία πρόσωπα στα περισσότερα έργα του Ουίλιαμς: Αμάντα, Λάουρα, Αλμα, Μπλανς Ντιμπουά, Μάγκι, Κάθριν, Αλεξάνδρα ντελ Λάγκο. Από 14 χρόνων δραπέτευε από μια άβολη γι’ αυτόν πραγματικότητα: «Προτιμούσα να διαβάζω βιβλία παρά να παίζω, εξαιτίας μιας σοβαρής παιδικής ασθένειας και της υπερβολικής προσήλωσής μου στις γυναίκες της οικογένειας που πάντα με κανάκευαν».

• Ο Ουίλιαμς στις πρόβες

Στις «Αναμνήσεις» του περιγράφει τους προβληματισμούς του πριν ανέβει το «Γλυκό πουλί της νιότης: «Η ανάγνωση αρχίζει. Περίπου στα μισά πετάγομαι από την καρέκλα μου και φωνάζω: «Σταματήστε, σταματήστε! Δεν μπορεί ν’ ανέβει αυτό το πράγμα στη σκηνή, παραείναι απαίσιο!». Απόλυτη σιωπή πέφτει πάνω στην αίθουσα δοκιμών καθώς με μεγάλες δρασκελιές βγαίνω παραληρώντας στην Τάιμς Σκουέρ. Πηγαίνω σπίτι και βγαίνω νοκ άουτ με ποτό κι ένα χάπι. Αγνοώ το τηλέφωνο όταν κτυπάει. Το βράδυ ακούγεται ένα δυνατό χτύπημα στην πόρτα: το είδος εκείνο του χτυπήματος που λέει: «άνοιξε εν ονόματι του νόμου!». Μπροστά μου η Μόλι και ο Γκατζ Καζάν, χαμογελώντας γλυκά και πρόσχαρα λες και δεν είχε συμβεί τίποτα το ασυνήθιστο. Πλησιάζουν Χριστούγεννα κι ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι φωτισμένο σε μια γωνιά κι εκείνοι κάθονται άνετα πλάι του. Τώρα ντρέπομαι για τη συμπεριφορά μου μπροστά στο θίασο αλλά δεν έχω ακόμα λοξοδρομήσει από την πεποίθησή μου πώς το έργο δεν πρέπει ν’ ανέβει. Ο Γκατζ και η Μόλι μού μιλούν όπως θα μιλούσατε εσείς σ’ ένα πληγωμένο ζώο ή σ’ ένα άρρωστο παιδί. Σταδιακά η απεγνωσμένη μου αποφασιστικότητα καταρρέει: τους αγαπώ. Αποφασίζω να τους εμπιστευτώ»… *