Γυναίκες με τα όπλα τους

• Ο Γιάννης Κακλέας παρουσιάζει τη «Λυσιστράτη» όχι μόνο ως αντιπολεμικό έργο, αλλά και ως σχόλιο για τη σχέση των δύο φύλων

• Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ – φωτ.: Π. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Επτά, Κυριακή 11 Ιουλίου 2010

• Πριν απαντήσει στις ερωτήσεις μας, ο Γιάννης Κακλέας έχει μια ερώτηση: «Δεν καταλαβαίνω γιατί μπορούμε να ανεβάζουμε με σύγχρονο τρόπο τον Ευριπίδη ή τον Σοφοκλή, αλλά όχι τον αιχμηρό, ανατρεπτικό, ποιητικό, βίαιο Αριστοφάνη. Οποια επικαιροποίησή του οδηγεί σε εκπόρνευση: στη σύνδεση με τη Γιουροβίζιον ή τον Ρουβά… Λες και πρόκειται για αναξιοπρεπή συγγραφέα. Επιμένω ότι η σπουδαιότητά του δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί από την ελληνική δραματουργία».

Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και Λαέρτης Μαλκότσης σε πρόβα για τη «Λυσιστράτη».

Ανεβάζοντας «Λυσιστράτη» με το Εθνικό Θέατρο την ερχόμενη Παρασκευή και το Σάββατο στην Επίδαυρο, σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη, ο σκηνοθέτης θέλει να υπογραμμίσει μια άλλη άποψη: «Ε, λοιπόν αυτό το αριστοτεχνικά γραμμένο έργο δεν είναι τόσο γνωστό όσο νομίζουμε» μας λέει. «Κι αυτό συμβαίνει επειδή μέχρι τώρα διαβάζεται αποκλειστικά από την κωμική του πλευρά. Εκτός από την εξωστρέφεια και τα γκαγκ, ήθελα να αναδείξω τη σοβαρή του διάθεση. Αναφέρεται στην ύπαρξη της ερωτικής επιθυμίας, στην ίδια την τελετή ευγονίας με τρόπο ποιητικό και κατ’ εμέ, ακόμα, κρυπτογραφημένο. Δεν ξύπνησαν μια μέρα οι γυναίκες διακηρύττοντας ρήξη με τους άντρες και επιβάλλοντας το δικό τους ουτοπιστικό όνειρο. Η πόλη ήταν έρημη όχι μόνον από τη φυσική παρουσία των αντρών αλλά και από την ίδια την ερωτική επιθυμία. Ο Αριστοφάνης λέει πως αν δεν λειτουργεί αρμονικά το ανδρόγυνο, δεν υπάρχει αθηναϊκή δημοκρατία, κοινωνία. Η Λυσιστράτη είναι σκληρό έργο. Εκτός από τον πόλεμο αναφέρεται στη βία, τον θάνατο, την κρίση στον έρωτα».

Με άντρες ηθοποιούς να ερμηνεύουν τους βασικούς γυναικείους ρόλους, μέσα από το αστείο, επιχειρείται μια απόπειρα προσέγγισης της γυναικείας ψυχολογίας. Την παράσταση διατρέχει η κρίση στη σχέση ενός σύγχρονου ζευγαριού που συμπορεύεται με τα τεκταινόμενα του έργου. Τα χορικά παίζονται ως θεατρικά δρώμενα, ως «επεισόδια» που αφηγούνται την, κινούμενη εσωτερικά, σοβαρή ιστορία γύρω από τον έρωτα. «Θα έλεγες ότι τα χορικά, σαν σπλάχνα του έργου, συνιστούν το ασπρόμαυρο κομμάτι της παράστασης σε σχέση με τα έγχρωμα επεισόδια στα οποία κυριαρχεί η τρελή διάθεση, το γλέντι της επανάστασης, ένας «Μάης του ’68».

Τη Λυσιστράτη υποδύεται ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος. «Είναι εξαιρετικός», λέει ο σκηνοθέτης. «Διαθέτει τη στόφα του παλιού κωμικού ηθοποιού. Οι γυναικείοι ρόλοι ερμηνεύονται από άνδρες όχι ως παρωδία αλλά ως επίκληση του θηλυκού στοιχείου που έχει τη δύναμη ν’ αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού. Η «συνωμοσία» των γυναικών για να σταματήσει ο πόλεμος, είναι μια επανάσταση της ίδιας της ζωής ενάντια στον παραλογισμό και το θάνατο».

Οι Χρήστος Χατζηπαναγιώτης (Πρόβουλος), Γιώργος Χρυσοστόμου (Κλεονίκη), Λαέρτης Μαλκότσης (Λαμπιτώ), Μάκης Παπαδημητρίου (Κινησίας) προκηρύσσουν σεξουαλική απεργία κάνοντας τους… άντρες να παραμιλούν. Το έργο είναι γεμάτο ερωτικά τεχνάσματα, αθυροστομίες, κωμικές παρεξηγήσεις και πληθωρική δράση. Αλλωστε, το κόστος της σκληρής απόφασης πλήττει και τις γυναίκες. Η σκηνή του Κινησία και της Μυρρίνης το αποδεικνύει. Εκείνος έρχεται στην Ακρόπολη ζητώντας τη γυναίκα του. Εκείνη στην αρχή αρνείται και μετά ξεκινά μαζί του ένα ερωτικό παιχνίδι εξοντωτικών καψωνιών. Τους ρόλους ερμηνεύουν εναλλάξ οι Ελένη Κοκκίδου και Μάκης Παπαδημητρίου.

Τη μουσική έγραψε ο Σταύρος Γασπαράτος και η Ελένη Μανωλοπούλου σχεδίασε ευφάνταστα κοστούμια για τους ρόλους και για το χορό. Φορέματα φτιαγμένα από σουτιέν, τα οποία κάποια στιγμή μεταβάλλονται σε γραβάτες. Το σκηνικό του Μανώλη Παντελιδάκη μοιάζει να έχει καλυφθεί από τσιμεντόσκονη. Ενας εγκαταλειμμένος δρόμος έγινε οδόφραγμα σε μια πόλη που έχει εκκενωθεί. Σε κάποια σημεία βρίσκονται αραγμένα ένα παλιό αυτοκίνητο, μια μοτοσικλέτα. Τον ρόλο του Κήρυκα Λακεδαιμονίων ερμηνεύει ο Θέμης Πάνου, ενώ συμμετέχει 23μελής χορός.*