Αλλαγή πλεύσης για το θέατρο στην περιφέρεια

• Αλλαγές στη δομή και την λειτουργία των δεκαέξι ΔΗΠΕΘΕ όλης της χώρας αναμένονται ενόψει Καλλικράτη

• ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΑΛΑΜΕ, Δευτέρα, 31 Ιανουαρίου 2011 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της ιστορίας τους βρίσκονται τα δημοτικά περιφερειακά θέατρα όλης της χώρας, ύστερα από την εξάμηνη παράταση λειτουργίας τους με την υπάρχουσα μορφή που έδωσε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, αλλά και τη νέα μείωση του προϋπολογισμού την οποία υπέστησαν. Τα ΔΗΠΕΘΕ καλούνται να διαχειριστούν λιγότερα από 60.000 ευρώ για ολόκληρο το πρώτο εξάμηνο του 2011, χωρίς να υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση από το υπουργείο για το τι μέλλει γενέσθαι. Ολα τείνουν προς το συμπέρασμα ότι ο ιστορικός αυτός θεσμός με εμπνεύστρια και δημιουργό τη Μελίνα Μερκούρη, ύστερα από 27 χρόνια, βρίσκεται πλέον μπροστά σε έναν κυκεώνα αλλαγών με άγνωστες συνέπειες για το μέλλον και τη βιωσιμότητα κάποιων από αυτά.

• Οι αλλαγές διά στόματος υπουργείου

Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού δεν έκρυψε τη διάθεσή του για τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου των δημοτικών περιφερειακών θεάτρων, αλλά και την ανάπτυξή τους σύμφωνα με τις σύγχρονες επιταγές. Στην ομιλία του Παύλου Γερουλάνου κατά τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2011 στη Βουλή, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού έκανε λόγο για «νέο πρόγραμμα λειτουργίας και ανάπτυξης των ΔΗΠΕΘΕ», έτσι ώστε να αξιοποιηθούν τα νέα δεδομένα του «Καλλικράτη». Σε επικοινωνία του «ΑτΚ» με στελέχη του υπουργείου επιβεβαιώθηκε αυτή η πρόθεση, καθώς, όπως δήλωσαν, «τα ΔΗΠΕΘΕ συμπληρώνουν τα 27 χρόνια λειτουργίας και απαιτείται ένας επανακαθορισμός του ρόλου τους. Με τα νέα δεδομένα για τις περιφέρειες, όπως διαμορφώνονται και με τον »Καλλικράτη», δεν μπορούν να εξαιρεθούν και τα ΔΗΠΕΘΕ από τις συζητήσεις. Είναι πρόωρο να πούμε αν θα συνενωθούν κάποια από αυτά, σίγουρα όμως βασικός σκοπός είναι η σωστή δικτύωση μεταξύ τους έτσι ώστε να επιτευχθεί το πλέον άρτιο αποτέλεσμα». Οι πρώτες ανακοινώσεις για το σχέδιο που προωθείται αναμένεται να γίνουν μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες.

• Οι πρώτες αντιδράσεις

Οπως είναι φυσικό, δεν έλειψαν και οι φωνές διαμαρτυρίας για το νέο σχέδιο που προωθείται από πλευράς υπουργείου. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, Οδυσσέας Γωνιάδης, κάνει λόγο για αδιαφορία από την πλευρά του υπουργείου, αλλά και για άρνηση οποιουδήποτε διαλόγου με τους καλλιτεχνικούς διευθυντές των ΔΗΠΕΘΕ. «Ούτε ένας από τους υπουργούς των τελευταίων κυβερνήσεων δεν προσκάλεσε τους καλλιτεχνικούς διευθυντές των ΔΗΠΕΘΕ για να κάνει μία κουβέντα μαζί τους και να τους δώσει την ευκαιρία να εκθέσουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λειτουργήσουν τα δημοτικά περιφερειακά θέατρα. Ούτε ο κ. Γερουλάνος ενδιαφέρεται. Δεν τον απασχολούν τα ΔΗΠΕΘΕ. Δεν έκανε σχεδόν ποτέ ούτε μία αναφορά σε αυτά. Ας βάλει τουλάχιστον τους ανθρώπους που τον περιτριγυρίζουν να δουλέψουν και να βγάλουν μία απόφαση», δήλωσε. Το υπουργείο, από την πλευρά του, διαβεβαίωσε ότι οι καλλιτεχνικοί διευθυντές των ΔΗΠΕΘΕ είναι σε άμεση επαφή με την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου, αλλά και με τον αρμόδιο σύμβουλο του Παύλου Γερουλάνου.

• Τέλος εποχής των ΔΗΠΕΘΕ για τον Θοδωρή Γκόνη

Από την πλευρά του, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, Θοδωρής Γκόνης, θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι ο κύκλος των δημοτικών περιφερειακών θεάτρων με τη μορφή που λειτουργούσαν έως σήμερα έφτασε στο τέλος του. Τον κ. Γκόνη δεν τον απασχολεί τόσο ούτε η μειωμένη χρηματοδότηση, ούτε η νέα παράταση που δόθηκε. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η επόμενη μέρα και ο απογαλακτισμός των ΔΗΠΕΘΕ από τους κατά τόπους δήμους. «Ισως θα πρέπει να αναλάβει το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού απευθείας τα ΔΗΠΕΘΕ. Δεν μπορεί να αφήνει τα θέατρα αυτά στους δημάρχους, όσο καλοπροαίρετοι και αν είναι. Και οι ίδιοι οι δήμοι πολλές φορές δεν μπορούν να ανταποκριθούν καθώς έχουν άλλες προτεραιότητες. Πρέπει να βρει το θάρρος το υπουργείο να ξεκινήσει κάτι καινούργιο. Αυτός ο σπουδαίος κύκλος των ΔΗΠΕΘΕ τελείωσε. Δεν μπορούν να συνεχίσουν έτσι. Θα πρέπει να βρούμε νέους τρόπους έκφρασης πια», τόνισε.

• «Κατέθεσα πρόταση για τα ΔΗΠΕΘΕ

Πιο τολμηρός εμφανίζεται ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Ο Γιάννης Καραχισαρίδης πρότεινε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στο ΥΠΠΟΤ, το οποίο προβλέπει διατήρηση των ΔΗΠΕΘΕ, αλλά μείωση των καλλιτεχνικών διευθυντών τους. Για τον Γιάννη Καραχισαρίδη είναι απαραίτητο, δεδομένου ότι οι μετακινήσεις ανάμεσα στα διάφορα ΔΗΠΕΘΕ είναι πλέον ευκολότερες, να συνενωθούν σε ανώνυμες εταιρίες αυτά που γειτνιάζουν, κάτω από τη διοίκηση και την εποπτεία ενός καλλιτεχνικού διευθυντή. Στην περίπτωση που εφαρμοστεί το σχέδιο αυτό, τα ΔΗΠΕΘΕ αυτομάτως από δεκαέξι αυτόνομα θέατρα μειώνονται στα έξι. «Είναι λογικό να οδηγηθούμε σε συνενώσεις. Μιας και η επιχορήγηση είναι ήδη μειωμένη, το τελικό ποσό που δίνεται είναι καλύτερα να έχει έξι αποδέκτες αντί για δεκαέξι. Οι προτάσεις να μεγαλώσει η επιχορήγηση των ΔΗΠΕΘΕ, χωρίς να αλλάξει τίποτα στη δομή, είναι ανέφικτες. Σε μία περίοδο που γίνονται γενικές περικοπές παντού, πώς μπορεί κανείς να βγει και να πει »τα λεφτά δε φτάνουν, αλλά παρ’ όλα αυτά θέλουμε αύξηση»;», δήλωσε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, ο οποίος προβλέπει ότι το νέο σχέδιο θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του 2012. Αντίθετο βρίσκει το συγκεκριμένο σχέδιο τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας: «Σε μία τέτοια περίπτωση ξαναγυρνάμε στο παλιότερο καθεστώς, όπου υπήρχαν δυο θέατρα, το Εθνικό και το Κρατικό, και μερικοί περιοδεύοντες θίασοι. Αν θέλουν να μας καταργήσουν, ας γίνει έτσι, αλλά να μας το πουν ξεκάθαρα». Στο ίδιο μήκος κύματος, και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, Θόδωρος Αμπαζής, δεν κρύβει τον προβληματισμό του για τυχόν συνένωση των ΔΗΠΕΘΕ και τονίζει ότι δεν έχουν όλα τα δημοτικά περιφερειακά θέατρα τον ίδιο χαρακτήρα, αλλά ούτε και τις ίδιες ανάγκες.

• Τα λάθη των ΔΗΠΕΘΕ

Δεν είναι μόνον η οργάνωση παραστάσεων που έπρεπε να απασχολήσει τα δημοτικά περιφερειακά θέατρα. Η ιδρυτική διακήρυξη των ΔΗΠΕΘΕ προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την πραγματοποίηση σειράς περιοδειών στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή τους, αλλά και την ενεργοποίηση των τοπικών καλλιτεχνικών δυνάμεων και την ευαισθητοποίηση της νεολαίας, όχι μόνο με τις παραστάσεις, αλλά και με άλλες παράλληλες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες συναφείς με τη θεατρική τέχνη. Το ερώτημα λοιπόν που εύλογα τίθεται ακόμη και από τους ίδιους τους καλλιτεχνικούς διευθυντές είναι αν πραγματοποιήθηκαν οι συγκεκριμένοι στόχοι. Ο Θόδωρος Αμπαζής θεωρεί ότι τα ΔΗΠΕΘΕ έδωσαν μεγαλύτερο βάρος στο καλλιτεχνικό έργο και λιγότερο στο να συμβάλουν στη διαμόρφωση καλλιτεχνικής συνείδησης των δημοτών τους. «Οταν υπήρχαν τα χρήματα, έπρεπε να οργανωθούν οι υποδομές και οι βάσεις για να παραχθεί η μαγιά των αυριανών θεατών της κάθε πόλης», δήλωσε στον «ΑτΚ». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γιάννης Καραχισαρίδης εξηγεί πως ξεχάστηκαν κάποια στιγμή οι βασικοί κανόνες λειτουργίας των ΔΗΠΕΘΕ. «Τα ΔΗΠΕΘΕ έγιναν για την ανάπτυξη του πολιτισμού και του θεάτρου σε άγονες γραμμές του. Αυτά δυστυχώς εξέπνευσαν με τον καιρό, επειδή ήταν δύσκολα», κατέληξε.