ΑΠΟ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ

«Πειράζουν» Σαίξπηρ και Τσέχωφ

«Όταν υπάρχουν τόσα αριστουργήματα, γιατί να μη βρεθούν τρόποι να μεταφερθούν στο σήμερα;» λέει στα «ΝΕΑ» ο Χάρης Μποσινάς (ή αλλιώς Βιμάλ Σαμπ) που θέλει την Οφηλία έγκυο από τον emo Άμλετ

• Ο Άμλετ και η Οφηλία περιμένουν παιδί, οι ήρωες του Τενεσί Ουίλιαμς κάνουν λοβοτομή. Κλασικά έργα «προσαρμόζονται» στο σήμεραόλο και πιο πολύ φέτος- από νέες θεατρικές ομάδες

Αν ο Άμλετ ζούσε στο 2010 θα ήταν emo πλουσιόπαιδο με καταθλιπτικές τάσεις που σύντομα θα γινόταν πατέρας. Οι ήρωες του Τενεσί Ουίλιαμς θα έκαναν λοβοτομή, θα «έμεναν» σε ένα γκαράζ στον Κεραμεικό με τονομοφυλόφιλο κατά τη νέα εκδοχή τού «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι»- Σεμπάστιαν. Οι δε ήρωες του Ιονέσκο θα έτρωγαν σουβλάκια και θα έπιναν μπίρες αδιαφορώντας για τη φωτιά που μαίνεται μπροστά τους.

Ακραία ή όχι, είναι σενάρια της φαντασίας θεατρικών ομάδων και σκηνοθετών που μεταφέρουν τα έργα των κλασικών δραματουργών στην ταραγμένη δική μας εποχή. «Κάποιοι θεωρούν ότι οι τεμπέληδες κάνουν διασκευές. Δεν είναι τόσο απλό να παρουσιάσεις μια άλλη ερμηνεία. Θέλει πολλή δουλειά και φαντασία», λέει στα «ΝΕΑ» ο Χάρης Μποσινάς (ή αλλιώς Βιμάλ Σαμπ) που παίζει και σκηνοθετεί την κωμική παράσταση «Η Οφηλία είναι έγκυος», βασισμένη στον «Άμλετ» του Σαίξπηρ, στο «Νixon Βar Screening Room».

«Δεν είμαι εναντίον των θεατρικών διασκευών. Είμαι εναντίον όσων τις παρουσιάζουν για να κάνουν εντύπωση» σχολιάζει ο σκηνοθέτης Μίλτος Σωτηριάδης που ανεβάζει «Ρωμαίο και Ιουλιέτα» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

Ακόμη και πιο καθιερωμένοι θεατράνθρωποι, όπως η Μπέσυ Μάλφα (μαζί με τη Μαριάννα Κοντούλη) σκηνοθετούν «πειραγμένο» Σαίξπηρ στην παράσταση «Νo Shakespeare please» που θέλει Ιάγο, Μάκμπεθ, Ρωμαίο και Άμλετ-Όλιβ να συναντιώνται σε ένα σκοτεινό μπαρ με το όνομα ΠΥΡ και να το ρίχνουν σε… ροκ συναυλία (με το γκρουπ Level Χ).

Ακόμη ο Θωμάς Μοσχόπουλος ετοιμάζει για το θέατρο «Αλίκη» έναν Σαίξπηρ («Δωδεκάτη Νύχτα») που συναντά τους Βeatles.

Ένας λόγος που θεατρικές ομάδες επιλέγουν να ανεβάσουν μια διαφορετική εκδοχή ενός κλασικού έργου είναι ότι έτσι δεν μπλέκουν με τα πνευματικά δικαιώματα. Επίσης, «στην εποχή μας ο ποιητικός λόγος θεωρείται ξενέρωτος. Ενώ βαριόμαστε να βλέπουμε τα ίδια και τα ίδια στο θέατρο», όπως λέει ο Χάρης Μποσινάς. Ο Άμλετ του είναι κωμική φιγούρα- αντί της κατά Σαίξπηρ τραγικής. «Το χιούμορ μάς επιτρέπει να παρουσιάσουμε μια τραβηγμένη εκδοχή. Τραγωδία με emo δεν θα ανεβάζαμε».

Η νέα ομάδα Βlind Spot ανασυνθέτει το μυθιστόρημα «Πτώση» του Αλμπέρ Καμί, προσθέτοντας εικαστικές εγκαταστάσεις, ήχο και εικόνες-όπως ο νεοελληνικός «Άμλετ» προσθέτει προβολές στον Σαίξπηρ. «Στην “Πτώση” η κινηματογραφική γλώσσα συνδυάζεται με τη θεατρική και τη λογική της εγκατάστασης» εξηγεί ο σκηνοθέτης Μιχάλης Κωνσταντάτος.

Στο ερώτημα «πέθανε ο Σεμπάστιαν στο έργο του Ιονέσκο;» ο θεατρικός όμιλος Σχεδία απαντά πως «οι ρόλοι δεν πεθαίνουν». Και δίνει συνέχεια στο έργο «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Τενεσί Ουίλιαμς υπό τον τίτλο «Venus flytrap 1», με τους ήρωες- με μαγιό!- να περιμένουν τη σειρά τους για λοβοτομή. Η μητέρα βρίσκεται σε ψυχιατρείο και ο γιος της Σεμπάστιαν εμφανίζεται ως ομοφυλόφιλος με αμέτρητες απόπειρες αυτοκτονίες στο ενεργητικό του. Όλα αυτά σε ένα υπαίθριο γκαράζ της οδού Βουτάδων, στον Κεραμεικό.

Κατά πόσο όμως ένας καλλιτέχνης είναι ελεύθερος να «πειράξει» ένα κλασικό έργο; «Τα κείμενα είναι αγοραία. Στο θέατρο δεν υπάρχει το κείμενο, αλλά ο προφορικός λόγος. Ένα έργο γράφεται για να ανέβει, είναι από μόνο του τρισδιάστατο (κίνηση-τρόπος παιξίματος, φωνή-τραγούδι, σκηνικά). Το κείμενο είναι μια μήτρα που γεννά συνεχώς», λέει στα «ΝΕΑ» ο σκηνοθέτης Βασίλης Κανελλόπουλος. «Εκείνοι που κατακρίνουν τις διασκευές δεν καταλαβαίνουν ότι οι ήρωες παύουν να είναι του συγγραφέα, είναι πλέον του σκηνοθέτη και του ηθοποιού».

Η δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας σκηνοθέτης, όταν αποφασίζει να ανεβάσει ένα διασκευασμένο έργο, είναι ότι «το κοινό δεν γνωρίζει καλά καλά το αρχικό κείμενο. Είναι τραγικό. Κάποιοι ακόμα πάνε στην Επίδαυρο για να μάθουν την υπόθεση ενός έργου».

«Το ότι κάνω διασκευές δεν σημαίνει ότι βαρέθηκα να βλέπω λ.χ. τους “Πέρσες” του Καρόλου Κουν. Αλλά δεν είναι και αναγκαίο να τους ξανανεβάσουμε με την ίδια σκηνοθετική ματιά», λέει.

ΙΝFΟ

«Παιχνίδια σφαγής» του Ευγένιου Ιονέσκο στο Θέατρο Άσκηση (Φραγκούδη 18- 20, Καλλιθέα, τηλ. 210-9236.992). «Venus flytrap 1» του Βασίλη Κανελλόπουλου στο γκαράζ της οδού Βουτάδων 36, Κεραμεικός (τηλ. 210-3477.448).
«Νo Shakespeare please» στο Casablanca Μusic Ηall (Ζωοδόχου Πηγής 3, Εξάρχεια, τηλ. 210-3811.175).

Κλασικοί στο σήμερα

Στο «Venus flytrap 1» ο Βασίλης Κανελλόπουλος βάζει τους ήρωες στο «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Τενεσί Ουίλιαμς σε ψυχιατρείο και εμφανίζει τον Σεμπάστιαν ως ομοφυλόφιλο-drag queen

●«Ο Θείος Βάνιας» του Άντον Τσέχωφ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού (Αγ. Κωνσταντίνου 22- 24, Ομόνοια, τηλ. 210-5288.170).

●«Βυσσινόκηπος» του Άντον Τσέχωφ, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας (Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη, τηλ. 210-9938.727).

●«Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή» του Λουίτζι Πιραντέλο, σε σκηνοθεσία Γιώργου Αρμένη, στο «Νέο Ελληνικό Θέατρο» (Σπ. Τρικούπη 34- Κουντουριώτου, Εξάρχεια. Τηλ. 210-8253.489).

●«Ό,τι προτιμάτε» («Δωδέκατη Νύχτα» του Σαίξπηρ και «Τι είδε ο Μπάτλερ» του ΤζοΌρτον), σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, στο Θέατρο «Αλίκη» (Αμερικής 4, τηλ. 210-3210.02

1) από 31 Ιανουαρίου.

Ιονέσκο με μπίρες και σουβλάκια

Δάφνη Κοντοδήμα

«Τα κείμενα δεν χρειάζεται να τα “πειράζουμε” για να γίνουν επίκαιρα. Ακριβώς όπως συμβαίνει με τους πίνακες του Πικάσο. Κάθε φορά που τους βλέπουμε νιώθουμε και κάτι διαφορετικό», λέει στα «ΝΕΑ» ο σκηνοθέτης Περικλής Μουστάκης, που με την ομάδα Άσκηση (στο ομώνυμο θέατρο) φέρνουν το «Παιχνίδι της σφαγής» του Ευγένιου Ιονέσκο στο σήμερα, υπερτονίζοντας κάποιες φράσεις ή σκηνές. Στην τελευταία σκηνή λ.χ.

μια πυρκαγιά μαίνεται στο βάθος της πόλης και οι πολίτες της φωνάζουν αδιάφοροι «φωτιά», τρώνε σουβλάκια και πίνουν μπίρες. «Τόσο απαθείς είμαστε σήμερα», σχολιάζει ο Περικλής Μουστάκης.

Το ερώτημα, «γιατί να αλλάξω ένα κλασικό κείμενο τη στιγμή που ακόμη “μιλάει” στο κοινό;», θέτει και ο νεαρός Μίλτος Σωτηριάδης, που στην πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα επέλεξε να ανεβάσει το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. «Το ζήτημα που επιθυμώ να τονίσω είναι διαχρονικό- είναι η δυναμική του έρωτα απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή εξουσίας».

• ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2010