Οι Ρομπέν των σούπερ μάρκετ

• «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», λέει ο Πάνος Σκουρολιάκος μέσα από την κωμωδία -«αντίδοτο στην ακρίβεια της εποχής»- του Ντάριο Φο, στέλνοντας μήνυμα: «Λασκάρετε λίγο τα πράγματα γιατί το μπαλόνι κοντεύει να σπάσει. Εχουμε φτάσει στο απροχώρητο!»

• Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω: Ακούγεται σαν σύνθημα αλλά από κάτω κρύβει… γέλιο, περιοδεύον ανά την Ελλάδα. Η ομότιτλη κωμωδία του Ντάριο Φο, που γράφτηκε και αναφέρεται στην Ιταλία των αρχών της δεκαετίας του ‘70, αλλά που είναι ιδιαίτερα επίκαιρη και για τη σημερινή Ελλάδα, παρουσιάζεται ως… «αντίδοτο στην ακρίβεια και στη μελαγχολία της εποχής». Αλλωστε το έλεγε και ο ίδιος ο Ντάριο Φο: «Το γέλιο είναι όπλο πολιτικό».

• Εργο κοινωνικής διαμαρτυρίας και ταυτόχρονα μια υπέροχη φάρσα, έρχεται να ξορκίσει τα κακώς κείμενα, με νοικοκυρές που ψωνίζουν στο σούπερ μάρκετ αλλά… «Δεν πληρώνουν, δεν πληρώνουν», με συζύγους νομοταγείς που δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους, με εγκυμονούσες-εξπρές, με καλούς αστυνομικούς και κακούς μπάτσους, με νεκροθάφτες και φέρετρα γεμάτα τρόφιμα και έναν σωρό άλλα, που η θεατρική φαντασία του Φο έχει επινοήσει σε αυτήν του την κωμωδία.

• Θύμα βιασμού

• Μια κωμωδία από τις πιο καλές του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου, που γράφτηκε και πρωτοπαίχθηκε από τον ίδιο και τη σύντροφό του στη σκηνή και στη ζωή, Φράνκα Ράμε, στο Μιλάνο το 1974. «Εξαιτίας της ο Ντάριο Φο σύρθηκε, τότε, στα δικαστήρια και η Φράνκα Ράμε έπεσε θύμα βιασμού από ακροδεξιούς, γιατί πραγματεύονταν μια ιστορία που ήταν πολύ ζωντανή εκείνη την περίοδο στην Ιταλία και είναι και σήμερα στη χώρα μας», εξηγεί ο Πάνος Σκουρολιάκος, ο οποίος πρωταγωνιστεί στην παράσταση.

• «Οι Ρομπέν των σούπερ μάρκετ μπαίνουν στα καταστήματα, παίρνουν τρόφιμα και δεν τα πληρώνουν. Στο έργο απογοητευμένες νοικοκυρές, αγανακτισμένες από την αύξηση των τιμών, κάνουν το ίδιο. Από κει και πέρα ο Ντάριο Φο φεύγει από το πολιτικό και κάνει όπως αυτός ξέρει μια τρελή κωμωδία με απόλυτα θεατρικά υλικά, με έμπνευση και μοναδική θεατρική ευφορία». Ωστόσο, μοιάζει να νομιμοποιεί μια παράνομη πράξη. «Ολοι αυτοί που θέλουν να δουν στενόμυαλα το έργο θα μπορούσαν να σκεφτούν ότι μας προτρέπει στο να κλέβουμε. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι μπορεί να είναι ένα σήμα προς τους έχοντες και κατέχοντες: «Λασκάρετε λίγο τα πράγματα γιατί το μπαλόνι κοντεύει να σπάσει.

• Εχουμε φτάσει στο απροχώρητο». Είναι μια κατάσταση που τη ζούμε και στην Ελλάδα». Η ιδέα για τα έργο -το οποίο ανέβασε πρώτος ο Στέφανος Ληναίος και στον οποίο χρωστάμε ότι γνωρίσαμε τον Ντάριο Φο στην Ελλάδα- ήρθε στον Πάνο Σκουρολιάκο όταν… «άκουσα στις ειδήσεις για τα πρώτα «ντου» εδώ». Ο Ντάριο Φο ζητεί από τους ομότεχνούς του που ανεβάζουν τα έργα του να τα ξαναδουλεύουν. Να τα προσαρμόζουν σύμφωνα με τα δικά τους τα δεδομένα, γιατί κι αυτός έγραψε για τον δικό του τον προσωπικό υποκριτικό κώδικα και της ομάδας του. Αυτό έχει γίνει και στο προκείμενο ανέβασμα. «Παρουσιάζουμε το έργο με έναν ελληνικό «λαϊκό» τρόπο, αναγνωρίσιμο και καθημερινό, κι όχι αγοραίο.

• Το πρωτότυπο είναι ένας τόμος με πολλά στοιχεία που δεν είναι αναγνωρίσιμα στην Ελλάδα. Δηλαδή μιλάει με λεπτομέρειες για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στην Ιταλία εκείνου του χειμώνα. Φανταστείτε έναν Ελληνα κωμικό να γράφει για έναν νομάρχη ή μια περσόνα της τηλεόρασης ή έναν πολιτικό. Δεν θα είχαν ενδιαφέρον σε καμία άλλη χώρα».

• Η παράσταση κρατάει τον «πυρήνα, τον σκελετό του έργου, την ψυχή και τη ραχοκοκαλιά του, τα κωμικά του ευρήματα, χωρίς να το ελληνοποιεί. Εχει γίνει αφαίρεση των επικαιρικών στοιχείων που είχαν σχέση με την εποχή που γράφτηκε – και είναι πολλά». Η παραγωγή ανέβηκε αρχικά τον χειμώνα. «Το έργο άρεσε, ακούμπησε το κοινό κι ανανεωμένο το παρουσιάζουμε σε όλη την Ελλάδα. Ζήσαμε την ταύτιση των θεατών με όλα αυτά που συμβαίνουν στη σκηνή, που είναι πράγματα που τους αφορούν: το «πλιάτσικο» στα σούπερ μάρκετ, ο καλός αστυνομικός και ο κακός μπάτσος, ο οποίος (κακός) πυροβολεί αδιακρίτως. Ολα αυτά είναι δοσμένα απόλυτα θεατρικά, στο σημείο τομής όπου το γέλιο φεύγει από την καθ’ έδρας διδασκαλία και γίνεται σημαντικό θέατρο, ένα θέατρο που πηγάζει μέσα από τους θεατρίνους».

• ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
  «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» του Ντάριο Φο. Διασκευή: Γιάννης Καραχισαρίδης. Σκηνοθεσία: Κώστας Αρζόγλου. Σκηνικά – Κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα. Παίζουν: Πάνος Σκουρολιάκος, Μαριάννα Τουμασάτου, Ηρώ Λούπη, Νίκος Ορφανός, Περικλής Αλμπάνης, Δημήτρης Λιακόπουλος.

  Περιοδεία: Σύρος (25, 26/7), Χίος (28/7), Μυτιλήνη (29/7), Ναύπακτος (8/8), Μαρώνεια (21/8), Ασπροβάλτα (22/8), Σέρρες (23/8), Κηποθέατρο Θεσσαλονίκης (24, 25/8), Ξάνθη (29/8), Συκιές (30/8), Λαμία (31/8), Αιγάλεω (1/9), Τρίπολη (2/9), Βριλήσσια (7/9).

  ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 25/07/2009