Μπορεί να συνεισφέρει το θέατρο σε μια ριζοσπαστική αλλαγή του σχολείου;

ΧΑΡΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ*

Μέσα σ’ ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εστιάζει στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα, που προάγει την στείρα απομνημόνευση και τον ανταγωνισμό, μέσα σ’ ένα σχολείο όπου έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα για την καταστολή της δημιουργικότητας και της φαντασίας, τόσο οι καθηγητές όσο και οι μαθητές ασφυκτιούν. Κάποιοι δάσκαλοι παραμένουν ρομαντικοί, επιμένουν να διαμορφώνουν οράματα. Οι μαθητές; Οι περισσότεροι έχουν χάσει την δυνατότητα να ονειρεύονται και όταν το επιχειρούν, συνήθως δανείζονται τα όνειρα των μεγάλων! Το θέατρο στο σχολείο, είτε ως μορφή τέχνης, είτε ως εργαλείο μάθησης, αποτελεί μία πραγματική όαση στην παραπάνω ερημία.

Η ενασχόλησή μου με αυτό μού έχει δώσει τη χαρά να βλέπω τα παιδιά που εμπλέκονται στην θεατρική διαδικασία κυριολεκτικά να μεταμορφώνονται! Η ίδια η φύση του θεάτρου, αναγκάζει να ακούν ο ένας τον άλλο, να σέβονται τη διαφορετικότητα, να χτίζουν σχέσεις αλληλεγγύης. Ανακαλύπτουν έτσι, μέσα από το ίδιο τους το βίωμα, πως η ατομικότητα και η συλλογικότητα, είναι έννοιες που έχουν νόημα! Ανακαλύπτουν επίσης πως όταν ο δάσκαλος δεν είναι στο ρόλο της αυθεντίας, όταν δεν βρίσκεται εκεί για να τους κρίνει ή ακόμη χειρότερα να τους ειρωνευτεί, η ντροπή υποχωρεί και ο φόβος καταλαγιάζει.Τότε είναι έτοιμοι να εκτεθούν και επομένως να έρθουν σε επαφή με ξεχασμένες αισθήσεις και άγνωστες πλευρές του εαυτού τους. Η διαδικασία της αυτογνωσίας και της μεταμόρφωσης έχει αρχίσει! Μαθητές πολύ ντροπαλοί ή μαθητές αδιάφοροι στην τάξη αρχίζουν σιγά – σιγά να δείχνουν ενδιαφέρον, όταν π.χ. τα μαθήματα «Δίκαιο» ή Κοινωνιολογία γίνονται με μεθόδους και πρακτικές που δανειζόμαστε από το θέατρο. Μπορώ να δώσω δεκάδες παραδείγματα όπου οι πολύ αδύνατοι ή οι άτακτοι μαθητές είχαν καθηλωθεί από την όλη διαδικασία. Επομένως η εμπειρία και η πρακτική δείχνει πως η εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να αντλήσει στοιχεία και τεχνικές από το θέατρο, αφού η μάθηση διευκολύνεται όταν τους παρέχεται η δυνατότητα να πειραματιστούν και κυρίως να προσεγγίσουν βιωματικά την γνώση. «Μέσα από τους δραματικούς ρόλους και κόσμους που οικειοποιούμαστε έμμεσα στο θέατρο, μπορούμε να μάθουμε ποιοι είμαστε και τι μπορούμε να γίνουμε» ( O’ Neill, 1995).

• *Η Χαρά Τσουκαλά είναι υπεύθυνη θεατρικής Παιδείας Λυκείου της Βουλιαγμένης
• Η ΑΥΓΗ, Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2009